Westeremden

bo. WESTEREMDEN (VÓÓR 1594)

1. Gebouwen

a. Kerk

1. Oksaal

[486]Wapen van de hertog [Georg] van Saksen.
N.B. Waarschijnlijk c. 1504. 'Het hechte frontwerk, dat eene scheiding tusschen kerk en koor uitmaakt, bezat vroeger in het midden een wapen'. Dit 'booven de choerdeure seer schoon uitgesneeden'. Vernield 1795. Vermeld: Almanak ter bevordering van kennis en goeden smaak, 1842, blz. 21. Zie: RAG, Register Feith. Stukken zonder jaar en dagtekening nr. 132. Ook: A. Smith. Geschiedenis der provincie Groningen. Groningen 1849. Blz. 384. Zegel met wapen afgebeeld: NLW, 1970, k. 139. Vergelijk: P. O. van der Chijs. De munten van Friesland, Groningen en Drenthe. Haarlem 1855. Plaat VII.
GDW, blz. 137, nr. [486].

fc. WESTEREMDEN (NA 1594)

1. Gebouwen

a. Kerk

1. Balken

[4052]C. OUDEMANS, PIETER TJAARTS, KERKVOOGDEN 1787 8.1. E. SISSINGH PASTOR, EN H. BOUMA SCHOOLMR. T. HINDRIKS, TIMMERMAN.
N.B. Niet bereikbaar. Vermeld: OGK, 2, blz. 90.
GDW, blz. 731, nr. [4052].

[4052A]J.H. F.H. D.H. 1802.
N.B. Op plankjes tegen uiteinden van balken. Afgebeeld: MON, plaat LIV, nr. 1. Naamletters van Jan Harms en Focke Hommes, kerkvoogden, en Derk Hindriks, timmerman. Zie: GDW, nr. 4052.
GDW, blz. 731, nr. [4052A].

b. Toren

1. Gedenksteen

[4053]NA CHRISTI GEBOORTE 1808 IS DEEZE TOOREN GEBOUWD, TOEN FOKKO HOM MES EN LIPPE GERRIETS DOORNBOS KERKVOOGDEN EN HEYE HINDR. VEGTER EN SIKKE LUITJES KARSPELVOLMACHTEN, DOMINUS CORNELIS CONTENOT PREDIKANT EN H. BOUMA VOORZANGER EN SCHOOLMEESTER WAAREN. DE HEERE ZEEGENE EEN IEDERS IN EN UITGANG.
N.B. Afgebeeld: MON, plaat LV, nr. 2. OGK, 2, blz. 94.
GDW, blz. 731, nr. [4053].

c. Pastorie

1. Gedenksteen

[4054]EDZARDUS SISSING, PASTOR.
N.B. Sedert afbraak pastorie 1914 in achtergevel boerderij 't Zandtster Voorwerk, 't Zandt. Zie: Maandblad Groningen 1923, blz. 5. Edzardus Sissing, predikant Westeremden 8 december 1771 tot overlijden 17 oktober 1788. Zie: NGP, blz. 174.
GDW, blz. 731, nr. [4054].

2. Klokken, uurwerken en windvanen

a. Klok

[4055]A° MDCLXXXV IS DESE KLOCKE TOT EMBDEN IN FIVELINGO NIEUS VERGOOTEN DOOR ORDRE VAN DE HOOGHED. WELGEB. HEER JOHAN CLANT VAN STEDUM, ALS DN. HENRICUS KETTINGIUS, DERCK EVERTS EN NOMBDE POPKENS PASTOR EN KERCKVOOGDEN WAREN IN DER TYDT. CONVENTUS SACROS ET FUNERA FESTA TRIUMPHOS SABBATHA DESIGNO ACHOROAS SIC SERVIO CUNCTIS. CAROLUS SPRONNEAUX ET HUGO VERI ME FECERUNT.
Wapen: Clant van Stedum [1]. Schildhouders: twee omziende griffioenen.732
GDW, blz. 731, nr. [4055].

3. Gedenktekenen

a. Grafzerken
N.B. Bij de boerderij Bredeweg 31 liggen vijf grafzerken ondersteboven.

[4056]ANNO 1639, DEN 2 JULIUS, IS MENNY EVERTS, DE DUCHTSAME HUISFROU WE VAN DE EERRENTRYCKE HERMAN SICKES, IN DEN HEEREN GERUST, VERWACHTENDE EEN SALIGE OPERSTANDINGE IN CHRISTO.
Wapen: Drie leliën.
N.B. Hierbij: GDW, nr. 4063. In boerderij Osseweide. Menje Everts, overleden Groningen op het Voorwerk gebracht 11 juli en begraven 12 juli 1639. Zie: DTB, nr. 519.
GDW, blz. 732, nr. [4056].

[4057]A° 1642, DEN 28 MARTI, IS IN DEN HEERE GERUST MERTIEN JANS ENDE LEIDT ALHIER BEGRAVEN, DIE HUISFROU VAN WILLEM EVERTS, VERWACHT EEN SALIGE OPSTANDINGE.
Wapen: Gedeeld: I een halve adelaar; II huismerk nr. 555.
N.B. Niet meer aanwezig. Vermeld: GSL, blz. 399.
GDW, blz. 732, nr. [4057].

[4058]A° 1642, DEN 13 AUGUSTY, IS JOANNES BROEILS, OLT ZINDE 13 JAEREN, IN DEN ...
Wapens: Rechts: Gedeeld: I een dwarsbalk, vergezeld van drie ruiten; II doorsneden: a. een stappende haan; b. effen. Links: Gevierendeeld: I en IV twee van elkaar afgewende zeehonden; II en III drie molenijzers. Helmteken: drie struisveren, elk beladen niet drie ruiten onder elkaar, één op de omslag en twee op de voorzijde van de veer.
N.B. GMG, inv. nr. 423. Gevonden bij afbraak van huis aan Aweg, Groningen, 1902. Joannes, zoontje van doctor Sebastianus Broils en Anska Boima, begraven Westereinden 22 augustus 1632 in koor van kerk. Zie: DTB, nr. 519. Vergelijk: J. B. Rietstap. Armorial général. 1. Berlin 1934. Pag. 229.
GDW, blz. 732, nr. [4058].

[4059]ANNO 1660, DEN 10 FEBRUARI, IS DIE E. SCHEPPER HARMEN TOMES SEER CHRISTENLYCK IN DEN HEEREN ONTSLAPEN, VERWACHTENDE EEN SALIGE OPSTANDINGE IN CHRISTO.
Wapen: Gedeeld: I een eend, vergezeld van boven van twee klaverbladen; II een dwarsbalk, vergezeld van drie leliën.
N.B. Niet meer aanwezig. Vermeld: GSL, blz. 399.
GDW, blz. 732, nr. [4059].

[4060]ANNO 1676, DEN 14 SEPTEMBER, IS DE DEUCHTSAEME TRIENTIE PIETERS, WEDUWE VAN SAELYGE PIETER ALBERTS TOT WESTEREMDEN CHRISTELYCKEN IN DEN HEEREN GERUST.
N.B. Niet meer aanwezig. Vermeld: GSL, blz. 399.
GDW, blz. 732, nr. [4060].

[4061]ANNO 1678, DEN 25 SEPTEMBER, IS IN DEN HEERE GERUST DE DEUCHTSAME YCTTIEN HITTENS, WEDUWE VAN ZALIGE HARMEN THOMAS, VERWACHTENDE EEN ZAL. OPSTANDINGE IN CHRISTO.
Wapens: Rechts: Gedeeld: I een eend, vergezeld van boven van twee klaverbladen; II een dwarsbalk, vergezeld van drie leliën. Links: Gevierendeeld: I een kruis, omslingerd door een slang; II een boom; III een halve adelaar; IV drie eikels.
Bijbeltekst: Psalm 116:15.
N.B. Niet meer aanwezig. Vermeld: GSL, blz. 399.
GDW, blz. 732, nr. [4061].

[4062]ANNO 1713, DEN 12 AUGUSTI, IS D'EERZAME HOMMERI POPKENS WIGBOLDIUS, KERKVOOGD EN OUDERLING TOT WESTEREMBDEN,733 IN 'T 74 JAAR ZYNS OUDERDOMS CHRISTELIK IN DEN HERE ONTSLAPEN, VERWAGTENDE MET ALLE WARE GELOVIGEN EEN ZALIGE OPSTANDINGE TEN EEUWIGEN LEVEN DOOR JEZUM CHRISTUM.
Wapen: Gedeeld: I op een terras een omgewende pelikaan met een jong; II op een terras een omgewende staande gans met een omgekeerd klaverblad in de bek en vergezeld van drie klaverbladen, twee in het schildhoofd en een op het terras.
HIER RUST EEN OUDERLING ALS MEED EEN VOOGD DER KERK / DIE STAAG EN AL ZYN DOEN BETOOND VEEL LIEFDEWERKEN / NU HEEFT HY 'T ZALIG LOT VERKREGEN VAN DEN HEER / ZYN ZIEL GEKROONT MET HEIL, ZYN NAAM HEEFT LOF EN EER / SCHOON DAT ZYN LIGHAAM HIER VAN D' WORMEN WORT GEITEN / ZYNS LEVENS WANDELING ZAL NIMMER ZYN VERGETEN / WELDOENDE AN DE ARM VAN CHRISTI DIERBAAR KERK / NU LEEFT ZYN NAAM NA HEM VOOR AL ZYN LIEFDEWERK.
N.B. Bezit van Wigboldus bouwmaterialen en houthandel, B.V., Westerhaven 9. Groningen. Afgebeeld: H. Mulder en Hermy G. Mulder. Genealogie van het geslacht Wigboldus. Den Haag 1957. Blz. 32/33.
GDW, blz. 732, nr. [4062].

[4063]ANNO 1750, DEN 10 AUGUSTUS, IS DIE E. TONNIS PIETERS, DIE ZOONE VAN DIE E. PIETER TONNIS, EN 1S OUT GEWEEST VIERTIGH JAEREN, SES MAANDEN, SEVENTWINTIG DAAGEN, ONTSLAPEN.
Huismerk nr. 536, vergezeld van de letters T.P.
N.B. Zie: GDW, nr. 4056. Niet meer aanwezig. Vermeld: GSL, blz. 400.
GDW, blz. 733, nr. [4063].

[4064]ANNO 1753, DEN 27 MAAY, IS DE EERZAAME PIETER BONNYS INT KASPEL WESTEREMDEN IN VOORWERK ... INT 80STE JAAR ZIJNS OUDERDOMS OVERLEDEN, VERWACHTENDE EEN ZAALIGE OPSTANDINGE ALLEEN UIT VRYE GENADE DOOR JEZUM CHRISTUM.
N.B. Niet meer aanwezig. Vermeld: HVH. Niet aangetroffen, wel Peter Cornelis, overleden tussen 8 april en 1 juli 1753. Zie: DTB, nr. 520A. Vergelijk: GDW, nr. 4063.
GDW, blz. 733, nr. [4064].

[4065]TER GEDACHTENIS VAN DE EER EN DEUGTZAME GEERTIEN SICKE, HUISVROUW VAN DE ERNTFESTE EN DISCRETE CORNELIS OUDEMAN, OVERLEDEN DEN 15 JUNIUS 1758 IN HET 27STE JAAR HAARS OUDERDOMS, VERWAGTEND EEN ZALIGE OPSTANDINGE DOOR JESUS CHRISTUS.
Wapen: Een hert, komend uit een bos, en een hond, springend tegen een boom.
HET LICHAAM RUST SAGT IN DIT STOF / TERWYL DIE SIEL VERHEFT GODTS LOF / VAN GEERTIEN SICKES EEN CHRISTIN / DIE GODTSDIENST AGT HAAR GROOTST GEWIN / T WELK ZY HYR SOLT JA VOL SAGTMOEDT / IN CHRISTEN DEUGD ALS DORCAS GOEDT / DIE ONVERWAGT EEN DERDE SPRUIT / TE BAREN GONG TER WERELD UIT/ MET HAREN VRUGT WEL ZEER BETREURT / TERWYL HAAR DOOD VEEL HARTEN SCHEURT / DOG 'T WAS TOT TROOST, DAT ZY VERWAGT / MET MOET OM EENS MET VRISSER KRAGT / UIT STOF TE RYZEN TOT HAAR GOD / OM DAN TE ERVEN 'T ZALIG LOT / VAN 'S HEEREN VOLK EN SONDER RUST / TE DIENEN GODT HAAR HERTEN LUST.
N.B. Niet meer aanwezig. Vermeld: GSL, blz. 400.
GDW, blz. 733, nr. [4065].

[4066]TER GEDAGTENIS VAN DE EERSAME PIETER LUURTS, IN LEVEN HUISMAN IN DE OSSEWEED TE WESTEREMBDEN, OVERLEDEN DEN 2 NOVEMBER 1764 IN HET 58STE JAAR ZYNS OUDERDOMS EN LEID HYR BEGRAVEN.
Wapen: Een omgewende ploeg, vergezeld van onderen van drie klaverbladen naast elkaar. Vers: GDW, nr. 765.
N.B. In boerderij Osseweide.734
GDW, blz. 733, nr. [4066].

[4067]TER GEDACHTENIS VAN HINDRIK MENTINK, SCHOOLMR. EN WISKONSTENAAR TE WESTEREMDEN, GESTORVEN DEN 28 OCT., 1765, OUD INT 76 JAAR.
ZONK MENTINKS LYKBUS HIER 1N D'AARDE / MET 'T AARDSCHE DEEL DIER HEMELWAARDE / O WEERDIG GRAFT, DEEZ EERSTEEN WEERD / DOOR WILDEMAN EN HEIN VEREERD.
N.B. Achter woning Pastorieweg 2. Zie: Almanak ter bevordering van kennis en goeden smaak, 1842. Blz. 27. Vergelijk: GDW, nr. 4446.
GDW, blz. 734, nr. [4067].

[4068]ANNO 1765, DEN 10 DECEMBER, IS DE EERBARE AAFKE EITJES, DE GEWESENE HUISVROUW VAN DE EERSAME EPPE SIMENS TOT WESTEREMBDEN, IN HET 49STE JAAR HAARS OUDERDOMS SEER CHRISTELYK IN DEN HEERE GERUST, VERWAGTENDE EEN SALIGE OPSTANDINGE ALLEEN DOOR JESUM CHRISTUM.
Wapen: Drie rozen.
Vers: GDW, nr. 750.
N.B. Niet meer aanwezig. Vermeld: GSL, blz. 401.
GDW, blz. 734, nr. [4068].

[4069]ANNO 1767, DEN 27 MAYUS, IN HET 80STE JAAR ZYNS OUDERDOMS OVERLEDEN D.E. KLAES CEBES, IN HOOPEN VAN EEN ZALIGE OPSTANDINGE DOOR JESU CHRISTO.
Wapen: Gedeeld: I een halve adelaar; II twee klaverbladen onder elkaar.
N.B. Niet meer aanwezig. Vermeld: GSL, blz. 401.
GDW, blz. 734, nr. [4069].

[4070]TER GEDACHTENIS VAN DE EERBAARE EMELTJE CORNELIS, WEDUWE VAN JAN SIERTS TE WESTEREMBDEN, IN HET 67STE JAAR HAARS OUDERDOMS OVERLEDEN, DEN 17 DECEMBER 1781 IN DEN HEERE ONTSLAPEN, VERWAGTENDE EEN SALIGE OPSTANDING E TEN EEUWIGEN LEVEN ALLEEN DOOR JESUS CHRISTUS.
Wapen: Drie rozen.
N.B. Niet meer aanwezig. Vermeld: GSL, blz. 401.
GDW, blz. 734, nr. [4070].

[4071]ANNO 1784, DEN 17 JULI, IS DE EERZAME MEENDERT JANS OVERLEDEN IN HET 42STE JAAR ZYNS OUDERDOMS, IN ZYN LEVEN WOONAGTIG IN HET CASPEL WESTEREMDEN, EN LEID ALHIER BEGRAVEN, VERWAGTENDE EEN ZALIGE OPSTANDINGE DOOR JESUM CHRISTUM.
Vers: GDW, nr. 595.
N.B. Niet meer aanwezig. Vermeld: GSL, blz. 402.
GDW, blz. 734, nr. [4071].

[4072]TER GEDAGTENIS VAN DE EERZAME JONKMAN JELTE OUDEMAN, IN LEEVEN WOONAGTIG OP HET VOORWERK TE WESTEREMBDEN, OVERLEDEN DEN 26 MAART 1797 IN DEN OUDERDOM VAN RUIM 30 JAAREN.
Wapen: Een gaande man.
ICK HADDE NOG MAAR WEINIG JAAREN / DE WEERELD MET HAAR WEEDERVAAREN / AANSCHOUWD, BEPROEFD EN OOK HET LANDT / BEARBEID IN DEN BOERENSTAND / HET VEE GEKWEEKT, VERZORGT MET LUSTEN / TOEN MY DE DOOD IN 'T GRAV DEET RUSTEN / EN TOONDE DOOR MYN DOODT SOO RAS / DAT JEUGDIG VLEESCH MAAR 15 ALS GRAS / GEDENKT DAN LEESER OP UW STERVEN / EN ZOEKT IN CHRISTUS TE VERWERVEN / VOORAL OOK IN UW JONGSTEN 'TYD / EEN SCHAT, DIE BLYFT EN 'T HERT VERBLYT / IN NOODT EN DOODT EN AL BENOUWEN /735
EN U STELT BUITEN EEUWIG ROUWEN / DOET AL UW WERK MET HAASTEN AF / EER DAT GY GAAT NA 'T EENSAAM GRAF.
N.B. Niet meer aanwezig. Vermeld: GSL, blz. 402.
GDW, blz. 734, nr. [4072].

[4073]TER GEDAGTENISSE VAN DE EERBAARE ANJE GEEWES, WEDUWE VAN D.E. PIETER LUIRTS IN DE OSSEWEID TE WESTEREMBDEN, OVERLEEDEN DEN 26 DECEMBER 1798 IN HET 75STE JAAR HAARS OUDERDOMS EN LEID HIER BEGRAVEN.
Wapen: Gedeeld: I drie rozen onder elkaar; II vier klaverbladen, 2 en 2.
O MENSCH, WILT U DOG VOORBEREIDEN / HYR IS GEEN BLIVEN MAAR EEN SCHEIDEN / MAAKT SCHIKKING, TREED VAN NU AF AAN / IN GODSVRUGT OP DES LEVENS BAAN / LEERT VOOR DE DOOD DE ZONDE AFSTERVEN / OPDAT G1E NAMAALS MOOGT BEERVEN / HET HOOGSTE GOED, GODS VOLK BEREIDT / DOOR CHRISTI BLOED IN EEUWIGHEID.
N.B. In boerderij Osseweide.
GDW, blz. 735, nr. [4073].

[4074]1801, DEN 16 SEPTEMBER, IS DE EERZAMEN JAN CORNELIS, ZOON VAN CORNELIS JANS EN KUNNE JELTES, GEBOREN TOT HUISINCA EN IN HET AGTSTE JAAR ZYNS OUDERDOMS OVERLEDEN TOT WESTEREMBDEN, VERWAGTENDE EEN SALIGE OPSTANDINGE ALLEEN DOOR JESUM CHRISTUM.
Huismerk nr. 549.
IK WAS GELYK EEN BLOEM, DIE SIERLYK STOND BEPEERELT / VROEG VOOR MYN OUDERDOM GENOMEN UIT DE WERELDT.
N.B. Fragment bij pastorie. Vermeld: GSL, blz. 403. Leeftijd moet echter zijn in het acht en veertigste jaar. Zie: DTB, nr. 233. Doopboek Huizinge 9 december 1753.
GDW, blz. 735, nr. [4074].

[4075]TER GEDACHTENIS VAN DE EERBARE FREKE PIETERS, DOGTER VAN PIETER LUURTS EN ANJE GEWES, IN LEVEN WOONAGTIG TE WESTEREMBDEN IND OSSEWEID, IN HET 43STE JAAR HAARS OUDERDOMS OVERLEDEN DEN 18DEN NOVEMBER 1803.
Wapen: Gedeeld: I drie rozen onder elkaar; II drie klaverbladen onder elkaar.
Vers: GDW, nr. 1250.
N.B. Niet meer aanwezig. Vermeld: GSL, blz. 403.
GDW, blz. 735, nr. [4075].

[4076]TER GEDACHTENIS VAN DE EERZAME CORNELIS JANS, IN LEE VEN WOONAGTIG TE WESTEREMDEN. OVERLEDEN DEN 26STEN MAART 1811 IN DEN OUDERDOM VAN 69 JAREN, VERWACHTENDE EEN ZALIGE OPSTANDINGE ALLEEN DOOR JESUM CHRISTUM.
HIER AFGEZONDERD VAN 'T GEDRUIS / ONTSLAGEN VAN VEEL MOEIT EN KRUIS / VERTROUWD OP GOD, ZYT WEL BEREID/ OM IN TE GAAN IN D'EEUWIGHEID.
N.B. Niet meer aanwezig. Vermeld: GSL, blz. 403.
GDW, blz. 735, nr. [4076].






Contact


Bron: A. Pathuis, Groninger gedenkwaardigheden. Teksten, wapens en huismerken van 1298-1814
(Assen/Amsterdam 1977), met aanvullingen en correcties door R.H. Alma.
Met dank aan Elibert Datema voor het scannen en ocr'en.
Aanvullingen en correcties graag naar mailredmeralmanl.



Laatst bijgewerkt 22 november 2012
Naar begin van de pagina