Classes en overige kerkgenootschappen

Classes
Classis Westerkwartier

Overige kerkgenootschappen
Doopsgezinde gemeenten
Lutherse kerk
Rooms-katholieke kerk sedert 1594
Joodse gemeenten


B. HERVORMDE KERK

1. CLASSES

a. CLASSIS WESTERKWARTIER

1. Schotel

[566]DE HOOGEDELE WELGEBOORENE HEER EVERT JOOST LEWE TOT ADUARDT, HEERE VAN ADUARDT MET ANNEXE CARSPELEN ETC. ETC., GECOMMITTEERDE TER VERGADERING VAN HAAR HOOGMO153GENDE DE HEEREN STATEN GENERAAL DER VEREENIGDE PROVINCIEN, EN DE HOOGEDELE WELGEBOORNE VROU CHRISTINA EMERENTIANA VAN BIERUM, VROUWE VAN ADUARDT MET ANNEXE CARSPELEN ETC. ETC., HEBBEN DESE SCHENKTELJOOR AAN DE EERWAARDE CLASSIS VAN 'T WESTERQUARTIER GUNSTIGLYK VEREERT DEN 20 APRIL 1705.
Wapen: Gevierendeeld: I en IV Lewe; II en III Van Berum. Hartschild: Aduard. Schildhouders: twee omziende leeuwen.
N.B. Zilver Provinciehuis Groningen. Afgebeeld: HLZ, nr. 130.
GDW, blz. 152, nr. [566].

2. Drinkbeker

[566A]DE KERCKVOOGHT EN COLLATOREN VAN FEERWERT VEREEREN DESE BEKER AN 'T CLASSIS VAN 'T WESTERQUARTIER ANNO 1714.
Wapens: Rechts: Sickinghe. Links: Tamminga. Schildhouders: Rechts: een adelaar met opgeheven vlucht. Links: een reiger met opgeheven vlucht.
N.B. GMG. nr. 2485. Groninger keur 4/T [-- 1696/1697]. Afgebeeld: J. W. Frederiks. Dutch silver. 111. The Hague 1960. Fig. nr. 427. HLZ, nr. 113. Graveerwerk afgebeeld: APG, blz. VIII;IX en 108/109. Feyo Sickinghe, overleden kort voor 1696, gehuwd Zuidwolde 20 september 1680 Elisabeth Tamminga van Luidema, overleden voor 5 maart 1694. Zie: NAB, 1951, blz. 272. Tekst 1714 dus latere toevoeging. Te Feerwerd bezat [Evert Joost] Lewe van Aduard in 1714 de primaire collatie. Zie: RAG, Archieven hoge justitiekamer, inv. nr. 2573, blz. 365-366. Hervormde kerk Aduard bezit bijbelblad van echtpaar Sickinghe-Tamminga. Zie: GDW, nr. 575.
GDW, blz. 153, nr. [566A].

C. DOOPSGEZINDE GEMEENTEN

1. GRONINGEN

a. Voorwerpen ten behoeve van de eredienst

1. Bijbel

[4632]ANNO 1786, DEN 24 JANUARY, NA HET VOLVAARDIGEN VAN DIT ORGEL, HEEFT DEN EERWAARDEN F. VAN DER BOOGH, OUDSTE LEERAAR DEEZER GEMEENTE, TEN BLYKE ZYNER GENOEGEN DEEZE BYBEL BENEFFENS HET BOEK DER PSALMEN IN TWEE BANDEN GEOFFEREERD OM ONDER DEN GODSDIENST OP HET ORGEL ALHIER GEBRUIKT TE WORDEN.
N.B. RAG, Oud-archief vereenigde doopsgezinde gemeente, inv. nr. 12.
GDW, blz. 835, nr. [4632].

2. HOLWIERDE

a. Gebouwen

1. Kerk

a. Gedenksteen

[-]Zie: GDW, nr. 374.
GDW, blz. 835, nr. [-].

3. DEN HORN

a. Meubilair

1. Lessenaar

[4633]R.D.
N.B. Riender Derks hoort diaconierekening mee af, 28 juli 1808. Zie: RAG, Archief doopsgezinde gemeente, niet geïnventariseerd.
GDW, blz. 835, nr. [4633].

4. NOORDBROEK

a. Gebouwen836

1. Kerk

a. Gedenksteen

[4634]GESTICHT IN DEN JARE 1811 TOEN IZC. TEN CATE LEERAAR, SCHOLTO SEBES EN FYPKO FYPKES JR. KERKVOOGDEN WAREN.
GDW, blz. 836, nr. [4634].

5. SAPPEMEER

a. Voorwerpen ten behoeve van de eredienst

1. Bijbel

[4635]JACOB HARMS HOORT DIT BOEK ANNO 1770, DEN 15 OCTOBER.
ANNO 1790, DEN 2 FEBRUARY, WERD GEBOREN JAN ROELOFS BLOUW, ZOON VAN ROELOF HARMS EN VAN MARIA KRUSE.
ROELOF HARMS BLOUW WAS DE BROEDER VAN JAKOB HARMS.
N.B. RAG, Archief doopsgezinde gemeente, niet geïnventariseerd.
GDW, blz. 836, nr. [4635].

D. LUTHERSE KERK

1. GRONINGEN

a. Meubilair

1. Kaarsenkronen

[4636]HENDRICK HARTOGH ALS OUDERLING IN DER TYD. ANNEGIEN GUILIAMS SCHOSSLAR, HUISVRAU VAN HENDRICH HARTOGH. DEN 26 APRIL 1701.
ARTAAN ARIAANS HOEFSCHMIDT, OUDERLINGH, ENDE ANNEGIEN VELTEN SCHOSSLAR, HUISVRAU VAN ARIAAN ARIAANS. 26 APRIL 1701.
BEREND JANS JONGELIN, DOROTHEA MICHECK, HUISVRAU VAN BEREND JANS JONGELIN. 26 APRIL 1701.
N.B. Sedert 1865 niet meer aanwezig. Vermeld: W. J. Manssen. Geschiedenis der evangelisch-luthersche gemeente te Groningen. Groningen 1924. Blz. 164.
GDW, blz. 836, nr. [4636].

[4637]PILAAR EN KROON GEKOLLECTEERD DOOR HAJO HARMS VAN DE WILGEN EN JAN HULSCHER ANN. 1733.
HIER HANG IK OM BY NAGT HET DUISTER TE VERLIGTEN / GEGEVEN DOOR GEMEENTE, PRINS FRISO EN ZYN VOLK / OPDAT MEN DAG EN NAGT HET ROEPEN VAN GODS VOLK / KON HOREN OM SYN PADT NA JEZUS HEEN TE RIGTEN.
N.B. Sedert 1865 niet meer aanwezig. Vermeld: W. J. Manssen. Geschiedenis der evangelisch-luthersche gemeente te Groningen. Groningen 1924. Blz. 164. Pilaar ter versterking van kerkgebouw, aangebracht tijdens Willem [IV] Karel Hendrik Friso, stadhouder van Stad en Lande.
GDW, blz. 836, nr. [4637].

2. Kroniek

[4638]DEM DREYEINIGEN GOTT ZU EHREN UNDT SEINER EVANGELISCH-LUTHERISCHEN GEMEINE ALHIER SEHLIGEM NUTZEN UNDT GEBRAUCH 1ST DIESES GOTTESHAUS AUFF ZUSTIMMUNG DER EDELMOGENDEN HERREN H. BURGERMEISTERE UNDT RATH DIESER STAPT ALS UNSERER HOCHGEBIETHENDEN OBRIGKEIT GESTIFTET UND AUFGEBAUET WORDEN. DA DEN DER ERSTE GRUNDTSTEIN NACH VORHER ZU GOTT GESTURTZTEM ANDACHTIGE GEBETH UNDT ANRUFFUNG SEINES H. NAHMENS NEBST ABGELEGTER SERMON AUS ESR. Ill V. 10, II VON UNSERN PASTORE IN DER ZEIT H. BADUINO BRUN IN NAHMEN837 UNDT AUF ERSUCHEN SEINER LIEBEN GEMEINE IM JAHRE 1694 DEN 14 MAY GELEGET UNDT DARUF NACH VERFLOSSENEN DRITTEHALB JAHREN DA MAN SCHRIEB 1696 AM ERSTEN ADVENTSSONTAGE VON OBENGEMELDETEM UNSERN PASTORE MIT ZWEYEN PREDIGTEN DEREN ERSTE AUS I REG. VIII V. 63, DIE ANDERE AUS GEN. XXVIII V. 20, 21, 22 GENOMMEN, MIT UNAUSSPRACHL. FREUDE DER GANTZEN GEMEINE IN SEHR VOLCKREICHER VERSAMMLUNG 1ST EINGEWEYHET UND HIERMIT DEM DREYHMAHL HEILIGEN GOTTE MIT GEBETH UNDT HERTZLICHER DANCKSAGUNG UBERGEBEN WORDEN. ZU WELCHER ZEIT DER KIRCHEN ALHIER VORGESTANDEN DEN H. BADUIN BRUN ALS PASTOR, H. WILHELM ERENSTHUIS, H. JOHAN DINCKGREVE M.DR. H. JOHAN BENGEN M.DR, H. BERENDT VON LINEN LUT., UND H. JOHAN VON DER HEIDE ALS VORSTEHER. ARENDT GERDTS VIELANDT UNDT JURGEN DIEDERICH JORDAN ALS EXTRAORDINAR-GECOMM1TTIERTE, GERRIT HINDRICHS SCHMIDT ALS BUCHHALTER, ARIAEN ARIENS, BARTHOLOMAEUS KRAMER, HINDRICH HARTOGH UNDT GERDT GERDTS BOTTERUP ALS ALTERLINGE. HINDRICH CLOPPENBURG, CLAES GOCHIES, HINDRICH BOECKHOLT UNDT WILLEM BERENDS ALS DIACONEN. DIESES DER EWIGEN VERGESSENHEIT ZU ENTZIEHEN 1ST VON DEM KIRCHENRATH BESCHLOSSEN DEN BUCHHALTER IN DER ZEIT HINDRICH HARTOGH ZU COMMITTIREN UMB ES AUFF EINE DAZU VERFERTIGTE TAFFEL AUFFZEICHNEN ZU LASSEN. SO GESCHEHEN DEN XXVIII MARTY DES JAHRS 1710. H. ROSENBERCH PINXIT.
N.B. Eerste adventszondag 1696, 3 december. Afgebeeld: GDW, plaat XXXV.
GDW, blz. 836, nr. [4638].

b. Voorwerpen ten behoeve van de eredienst

l. Avondmaalsschotel

[4639]DIT BORD IS VEREERD AN DE LUITERSCHE KERK IN GRONINGEN TOD DIENSD VAND H. AVONDMAAL DOOR JAN DIEPHUIS, BOEKHOUDER DR ARMEN, EN JAN AIKES, VOOGD V. WEESHUIS, 1805.
Embleem: Een zwaan.
GDW, blz. 837, nr. [4639].

2. Schenkkan

[4640]DONATUM AMSTELODAMI 1808. R.R.B. WD. J. C. RECKLEBEN.
N.B. Zilver. Afgebeeld: HLZ, nr. 262. Riegiena Rosina Berlyn, weduwe Johan Christiaan Reckleben, Amsterdam. Zie: GAG, Archief lutherse gemeente. Notulen 8 januari 1809.
GDW, blz. 837, nr. [4640].

3. Schotel

[4641]ELISABETH LAURENSZ, ELISABETH GILLIUMS, ANNA EMPSEMANSZ, ANNO 1665.
N.B. Zilver. Afgebeeld: HLZ, nr. 81.
GDW, blz. 837, nr. [4641].

4. Doopbekken

[4642]DONATUM GRONINGAE 1808. H.R. OBIIT 17 SEPTEMBER.
N.B. Zilver. Afgebeeld: HLZ, nr. 262. Hendrik Rensdorph, overleden Groningen 17 september 1808, 73 jaar, ongehuwd. Zie: GAG, Archief lutherse gemeente. Notulen 8 januari 1809.
GDW, blz. 837, nr. [4642].

2. WILDERVANK

a. Voorwerpen ten behoeve van de eredienst

1. Bijbel838

[4643][a]HERMANUS BENJAMIN MEYER EN ALIDA WITTE IN DEN ECHTE STAAT GETREEDEN EN GETROUWT IN DEN CONSISTOORIE IN DEN OUDE LUYTERSCHE KERK OP DEN SESDE JUNY ANNO 1802 DOOR D° TITSEL.
GDW, blz. 838, nr. [4643][a].

[4643][b]UYT DIT HUWELYK VERWEKTE KINDREN ALS: OP DEN 21ST OCTOBER 1804 OP SONDAGMORGEN TEN 3 UURE IS GEBOORE EEN ZOON EN GENAAMT JOHAN HERMEN, DOOR D° TITSEL GEDOOPT OP DEN 22 OCTOBER IN HUYS IN TEEGENWOORDIGHEID ALS PEET JOHAN HERMEN WITTE EN ANNA ELISABETH GROOTHUYS. OP DEN 23sT OCTOBER 1804 IS DEN JONGGEBOOREN IN DEN HEER ONTSLAAPE EN BEGRAAVEN OP HET LEIDSCHE KERKHOFF.
GDW, blz. 838, nr. [4643][b].

[4643][c]ANNO 1805, DEN 26sT SEPTEMBER OP DONDERDAG 'S AVONDS 1/4 VOOR 11 UUR IS GEBOOREN EEN ZOON EN IN HUYS GEDOOPT OP DEN 29ST D° SONDAG DOOR D° TITSEL EN HEEFT DE NAAM BEKOOMEN JOAN ANTHONIE. ALS GETUIGE OF PEET I. A. MEYER EN C. E. MEYER.
GDW, blz. 838, nr. [4643][c].

[4643][d]1807, 19 MEY, DINGSDAGMORGEN 1/4 VOOR 8 UUR IS GEBOOREN EEN ZOON EN DEN 24sr MY IN HUYS DOOR D° TTTSEL GEDOOPT EN HEEFT DE NAAM BEKOOMEN VAN JACOBUS CORNELISSE. ALS GETUYGE JACOB CORNELISSE EN HELENA MARAGREETA WITTE.
GDW, blz. 838, nr. [4643][d].

[4643][e]ANNO 1810, OP DEN 29sT JUNY, ZATURDAGS, IS GEBOORE EEN ZOON EN OP DEN 15DE JULY IN HUYS GEDOOPT DOOR D° TITSEL EN HEEFT DE NAAM BEKOOMEN VAN HARMANUS BENJAMIN CORNELIS. ALS GETUYGEN VAADER HERMANUS BENJAMIN MEYER EN CORNELIA TIMMAN. DEN 16DE NOVEMBER IS DEN JONGGEBOORENE IN DEN HEER ONTSLAAPE EN BEGRAAVEN OP HET ANTHONIES KERKHOFF.
GDW, blz. 838, nr. [4643][e].

[4643][f]A° 1811, OP DEN 27 OCTOBR, BEN IK I. A. MEYER IN'T HUWELIK GETREEDEN MET W. F. VAN OSENBRUGGEN, DOCHTER VAN DIRK VAN OSENBRUGGEN EN AD. GEERTRUYDA VAN DE WATERING, OP 'T RAADHUYS TE 'SR-HAGE DOOR ADJT. MA1RE F. VAN RTEMSDYK.
GDW, blz. 838, nr. [4643][f].

[4643][g]UIT DIT HUWELIK EEN ZOON GEBOOREN DEN 23 MEY 1812 DES AVONDS QUARTIER VOOR AGT UUREN EN IN HUYS GEDOOPT DOOR DOM. J. C. JACOBI OP DEN 7 JUNY EN GENAAMT JOAN ANTHONY MEYER.
GDW, blz. 838, nr. [4643][g].

[4643][h]OP DEN 2 NOVEMBER 1813 ZYNDE EEN ZOON GEBOOREN DES MIDDAGS OM 4 UUREN EN GENAAMT DIRK MEYER, DAARBY GEADSISTEERD VADER 1. A. MEYER, MOEDER W. F. VAN OSENBRUGGEN EN IN HUYS G[E]DOOPT DOOR D° J. C. JACOBIE.
GDW, blz. 838, nr. [4643][h].

[4643][i]CORNEELIA DE WIT IN DE HEER ONTSLAAPE DEN --- JANNUARY 1798.
GDW, blz. 838, nr. [4643][i].

[4643][j]JACOB ARNOUDT WITTE IN DE HEER ONTSLAAPE DEN -- MAART 1799.
GDW, blz. 838, nr. [4643][j].

[4643][k]JAN HARMEN WITTE IN DE HEER ONTSLAAPE DEN -- FEBRUARY 1807.
N.B. Met voortzetting tot 1832. RAG, Archief evangelisch lutherse gemeente, inv, nr.: Map I, nr. 9. Johannes Tissel en Jan Coenraad Jacobi, lutherse predikanten te Amsterdam. Zie: J. Loosjes. Naamlijst van predikanten ... der lutherse kerk in Nederland. 's-Gravenhage 1925. Blz. 131, 331.
GDW, blz. 838, nr. [4643][k].

3. WINSCHOTERZIJL

a. Gebouwen

1. Kerk

a. Gedenksteen839

[4644]D.T.O.T.M. WILHELMI 3 POT. REGIS ANGLIAE, SCOT. ET HIBERN. AC GUBERN. GEN. BATAVIAE UT ET PRAEP. SENATUS STAT. CLEMENTIA, NEC NON NOB. MAGIST. GRONING. INDULGENTIA AEDES HAEC CULTUI LUTHER. CONCESSA REGUMQ. SEPTENTR ELECT. DUC. PRINC. AC RER. PUBL. MUNIFICENTIA VARIARUMQ. CIV. IMPER. ET MARIT. BENIFICENTIA EST EXSTRUCTA, QUIB. CONFESORES GRATI EREXERE H. MONUMENTUM. PAX INTRANTIBUS, SALUS EXEUNTIBUS.
N.B. In 1836 begon tekst nog met jaartal MDCXCVI en stond 'rondom het lofwerk' AUGUSTANA CONFESSIO INVARIATA. VERBUM DOMINI MANET IN AETERNUM. Zonder deze toevoegingen, waarschijnlijk op aansluitende stenen, overgebracht naar nieuwe lutherse kerk, Winschoten, 1836. Afgebeeld: GVA, 1939, blz. 64/65. Vermeld: P. J. V. Dusseau. Leerrede over 11 Kron. VII: 15-16, gehouden ter inwijding van het nieuwe kerkgebouw voor de ev. luth. gemeente te Winschoten op den 20 november 1836. Winschoten 1836. Blz. 44.
GDW, blz. 839, nr. [4644].

b. Meubilair

1. Klankbord

[4645]TER EERE GOODES IS TOT DEESE CROON VEREERT/ DOOR REINDER CORNELYES, TETIEN FRERICKS / OP DIE HAMSTER DYK TE SAMEN / HONDERT GULDEN / TOT PROFYT DER CERKE DEN 1 JANNEWARYS / 1713.
F.R. / K.R. / I.R. / E.L.R.
N.B. Afgebeeld: GVA 1939, blz. 80/81.
GDW, blz. 839, nr. [4645].

c. Voorwerpen ten behoeve van de eredienst

1. Avondmaalsbeker

[4646]GOTT ZU EEREN UND ZUM KIRCHENORNAT DER EV. GEMEINE AN WINSCH. SIEHL IN DER PROV. GRON. VEREHRET DIESES H. GEFAESZ EX PROPR. DIE S. REINH. BANCK V. DANTZIGK ANNO 1695.
N.B. Afgebeeld: GVA 1939, blz. 80/81.
GDW, blz. 839, nr. [4646].

2. Ouweldoos

[4647]KOMPT NOCH ZU DEM KELCH AUSZ DER REINHOLDTS BANCK
A° 1695.
N.B. Zilver, binnenzijde verguld.
GDW, blz. 839, nr. [4647].

3. Schotel

[4648]NEBEN DEM KELCH AUSZ DER REINHOLDTS BANCK. N.B. Zilver.
GDW, blz. 839, nr. [4648].

4. Collecteschaal

[4649]FOR DI ARMEN. I.N. S.F.
N.B. Koper, [c. 1695?]. Laatste naamletters misschien van Sacharius Feltrup, brouwer. Zie: GVA 1939, blz. 66.
GDW, blz. 839, nr. [4649].

d. Overige voorwerpen

1. Zegelstempel

[4650]GEGEVEN TER EEREN GODS. GERRIT TIMMERMAN.
N.B. Zilver. c. 1695. Niet meer aanwezig. Vermeld: GVA 1939, blz. 82; afgebeeld blz. 64/65.840
GDW, blz. 839, nr. [4650].

E. ROOMS-KATHOLIEKE KERK SEDERT 1594

1. DELFZIJL

a. Voorwerpen ten behoeve van de eredienst

1. Schotel

[4650A]M.I.P. A.N.P.
N.B. Tin, XVIII. Mededeling.
GDW, blz. 840, nr. [4650A].

2. GRONINGEN

a. Klokken, uurwerken en windvanen

1. Klok

[4651]C. VAN ZYP, PASTOOR. PETIT ET FRITSEN ME FUDERUNT ANNO 1810.
IK MOET DEN STERVELING TYD, DOOD EN NOOD BEDUIDEN / MEN SPOED ZICH NAAR GODS HUIS, WANNEER MEN MY HOORD LUIDEN.
N.B. Kerk Moesstraat 1913, sedert 1943 niet meer aanwezig. Cornelis van Zijp, pastoor Hamersveld. Zie: Archief voor de geschiedenis van het aartsbisdom Utrecht, 34, blz. 139-140.
GDW, blz. 840, nr. [4651].

b. Meubilair

1. Gedenkplaat

[4652]BROEDERSCHAP VAN DE SALIGHE DOODT, VERGUNT DOOR CLEMENS XI DEN 17 ME 1702, OPGEREGHT TOT GRONINGEN DEN 9 ME 1704 IN DE BIDTPLAETSE DER SOCIETEYT JESU BY DER A.
DE DOODT DER HEYLIGHLE IS COSTELYCK. PSALM 116. D DOODT DER SONDAREN IS DE BOOSTE. PSALM 33. SALIGH SYN DE DOODEN, DE IN DEN HEERE STERVEN. APOC. 13, 14.
N.B. Koper. Misschien boekbeslag. GMG, nr. 528.
GDW, blz. 840, nr. [4652].

c. Voorwerpen ten behoeve van de eredienst

1. Monstrans

[4653]VICTOR FRISO, CAPITALIS IN LOQUARDATUS, GAIKO, CURATUS IN COMPEN, TAMME OWE, ADVOCATOR, ME FIERI FECERUNT ANNO DOMINI MCCCCCXXIIT.
N.B. GMG. Afgebeeld: Groningen. [Uitgegeven door de commissie „Plan 1913" te Groningen]. Groningen 1913. Blz. 8. Ook: Georg Muller-Jurgens. Vasa sacra. Altargerät in Ostfriesland. Aurich 1960. S. 50. Abb. 9 and 10. Victor Frese, hoofdeling Loquard; Gaiko, cureet Campen.
GDW, blz. 840, nr. [4653].

2. Kelk

[4654]R. D. GERARD. IGN. CREMERS S.R.E. PRESBYTER A° 1761 D.D.C. STATIONI AUREAE.
N.B. GMG.
GDW, blz. 840, nr. [4654].

3. Kazuifel

[4655]Wapens: Rechts en links: Gevierendeeld: I in blauw een gouden ster; II en III goud; IV in blauw een gouden lelie.
N.B. GMG. Borduurwerk XVI.841
GDW, blz. 840, nr. [4655].

4. Kruisbeeld

[4656]GENOFEVA WEERDA, ANNO 1694.
N.B. Zilveren voetstuk. GMG.
GDW, blz. 841, nr. [4656].

5. Kandelaren

[4657]ROELEFIEN HAMMINGHA, 1689.
Wapen: Twee eikebladen, waartussen een verkort schuinkruis, gevormd door twee over elkaar gelegde stokken, de schuinlinkse over de schuinrechtse, vergezeld van boven en van onderen van een eikel.
N.B. Zilver. In tweevoud. GMG. Wapen gedreven, naam en jaartal op ingesoldeerd plaatje.
GDW, blz. 841, nr. [4657].

[4658]MARGRIETJEN STAAL, 1690.
N.B. Zilver. GMG.
GDW, blz. 841, nr. [4658].

6. Boekbeslag

[4658A]ANNA WILKENS, 1711.
N.B. Goud GMG.
GDW, blz. 841, nr. [4658A].

3. DEN HOORN

a. Gebouwen

1. Kerk

a. Gedenksteen

[4659]ANNA VAN EWSSUM EN BALTHASAR VAN ASBECK. BALTHASAR EN ANNA WAREN / DEZE VYF, DIE DERTIEN JAREN / TOEN ZY TOT GODTS EER GETWEEN / LEYDEN HIER DEN EERSTEN STEEN / LEYD ZE HEER NA WENS MET ZEGEN / TOT U RYK DOOR REGTE WEGEN / ANNO 1754.
N.B. Afgebeeld: GDW, plaat xxxv.
GDW, blz. 841, nr. [4659].

b. Voorwerpen ten behoeve van de eredienst 1. Missaal

[4660]Wapens: Rechts: Ripperda. Links: Van Ewsum [2]. Schildhouders: Rechts: een omziende draak met opgeheven vlucht. Links: een omziende reiger met opgeheven vlucht.
N.B. Zilveren beslag. Ludolf Luirt Ripperda, overleden Namen 17 april 1721, gehuwd 2° 18 januari 1705 Anna van Ewsum, overleden Groningen 14 maart 1738. Of: Ludolf Luirt Ripperda, overleden 22 oktober 1739, gehuwd 2° Bedum 23 maart 1735 Maria Isabella van Ewsum. Zie: RIP, S. 25.
GDW, blz. 841, nr. [4660].

4. KLEINEMEER

a. Voorwerpen ten behoeve van de eredienst

1. Kruisbeeld

[4661]ANNA KETELAER, VID. B. WILKENS D.D. A° 1731.
N.B. Zilver. Misschien gestolen 1780. GMG, nr. 1931/76. Afgebeeld: GVA, 1933, blz. 80/81. Weduwe Berend Wilkens. Zie: GVA, 1933, blz. 83. 5. ATddelstwo
GDW, blz. 841, nr. [4661].

a. Gebouwen842

1. Schuilkerk

a. Gedenksteen

[4662]SOLI DEO HONOR ET GLORIA, 1611.
Wapens: Rechts: In goud drie rode harten [D'Embda]. Links: Gedeeld: I een halve adelaar; II in groen een zilveren dwarsbalk, beladen met een rode letter V. [Veelcker].
Embleem: Een gouden zon, waarop in zwarte hebreeuwse letters de godsnaam Jehova.
N.B. Schuilkerk tevens poortgebouw Asinga. Afgebeeld: GDW, plaat xxxv. HVG, blz. 370. OBS, blz. 258, 259. Everardus Everardi d'Embda en Albertien Veelcker. Zie: OBS, blz. 255.
GDW, blz. 842, nr. [4662].

6. OUDE PEKELA

a. Gebouwen

1. Kerk

a. Gedenksteen

[4663]AEDES ERECTA DEO OPT. MAX. ANNO MDCCLXXXIII. CUM URBIS CONSUL L. TRIP, INQUE HUIUS DEMORTUI LOCUM CONSUL SUFFECTUS B. VAN IDDEKINGE, CUMQUE SENATOR W. H. LOHMAN, I. D. QUINTUS, B. D. VAN IDSINGA, HUIUS AGRI URBANI CURAM HABERENT, CUMQUE A. S. WERUMEUS QUAESTOR, FABRUMQUE PRAEFECTUS G. KUIPER ESSENT. CIVIBUS AUCTA NOVIS UT FLOREAT ORA PRECAMUR / MORIBUS ET POPULUS SE PROBET USQUE SUIS / UTQE BONIS PATRIBUS SACRAM HANC PRAESTANTIBUS AEDEM / SORS LAETA ANTE HOMINES, LAETA SIT ANTE DEUM 1 G. N. HEERKENS.
N.B. Niet meer aanwezig. Vermeld: KGO, blz. 288a. Arnold Sicco Werumeus, rentmeester der stadsvenen. Zie: RAG, Regeringsboek. Vergelijk: GDW, nr. 3171. 7. UITHUIZEN
GDW, blz. 842, nr. [4663].

a. Voorwerpen ten behoeve van de eredienst

1. Altaarlamp

[4664]W.A. 1752.
N.B. Koper. GMG, Staat van aanwinsten 1942, blz. 4, nr. 9.
GDW, blz. 842, nr. [4664].

8. ONBEKENDE PAROCHIËN

a. Voorwerpen ten behoeve van de eredienst

1. Monstrans

[4664A][a]ANNA CATHARINA PEPPINCK.
Wapens: Rechts: Vijf rechterschuinbalken en een schildzoom, beladen niet acht boffen. Links: Een anker zonder kruishout, schuinrechts. Helmteken: twee smalle veren.
GDW, blz. 842, nr. [4664A][a].

[4664A][b]ANNA M. R. BROERSEMA. Wapens: Rechts: Broersema. Links: Ten Holte [1].
N.B. Anna Margaretha Broersema, dochter van Dato Dietlef Broersema, te Noordhorn en Humsterland, en Elteke ten Holte, gedoopt Coevorden, hervormde kerk 23 februari 1662. Zie: NLW, 1940, k. 287, 505.
N.B. Rooms-katholieke kerk, Zuidhorn. Herkomst onbekend.
GDW, blz. 842, nr. [4664A][b].

2. Kelken

[4665]IN HONOREM DEI ET ORDINIS DIVI AUGUSTINI JOHANNES SCHOYERUS ME DEDIT AC FIERI FECIT ANNO 1644.
N.B. GMG, nr. 2486.843
GDW, blz. 842, nr. [4665].

[4665A]PETER REWYNCX.
Wapen: Gevierendeeld: I een halve adelaar; II drie vissen rechtop naast elkaar; III een omgewende staande eend; IV huismerk nr. 914, vergezeld van drie klaverbladen.
N.B. Onder voet: WEEGT 33 EN 1/2 LOOT, GEMAECKT IN HET JAER 1661. Rooms-katholieke kerk Zuidhorn. Afgebeeld: HLZ, nr. 69. Uit bezit van Aeltien Julles, weduwe Peter Rewincx, kerkvoogd hervormde kerk Zeerijp, later wonend Westerwijtwerd, overgegaan naar de rooms-katholieke kerk. Zie: Archief voor de geschiedenis van de katholieke kerk in Nederland, 1965, blz. 54. Ook: GDW, nr. 4124H met huismerk nr. 939.
GDW, blz. 843, nr. [4665A].

3. Kruisbeeld

[4666]IESV CRVCIFIXO REDEMPTORI PLETATIS ERGO POSVIT. G.l.
N.B. Zilver. GMG, inv. nr. 1927/284. Groninger keur 6/H [- 1732/1733]. Chronogram 1781. Afgebeeld: HLZ, nr. 175.
GDW, blz. 843, nr. [4666].

F. JOODSE GEMEENTEN
Bewerking en vertaling door mevrouw G. van Caspel-Dotan met gebruikmaking van de afkortingen:
J.ts.w.: Zijn Rots en Verlosser behoede hem [haar].
T.n.ts.b.h.: Moge zijn [haar] ziel in de bundel des levens worden opgenomen.
Z.l.: Zijn [haar] gedachtenis zal tot zegen zijn.
Z.ts.l.: De gedachtenis des rechtvaardigen zal tot zegen zijn.

1. APPINGEDAM

a. Gedenktekenen

1. Grafzerken

[4667]
Vertaling: Hier rust een rechtvaardige, oprechte en vrome man, die dag en nacht wijdde aan de wet. Hij bewees liefdadigheid aan alle joden en gaf aan de armen in hun nooddruft. Hij was voorzanger op hoge feestdagen, met zoete aangename stem, de grote geleerde, wijze beroemde leraar, de heer Abraham Mozes Levi, z.ts.l., zoon van de beroemde parnas de heer Jonathan Levi, uit Emden, z.ts.l. Hij stierf in het midden van zijn jaren. „Ach, zij zijn heengegaan en niemand kan hun plaats innemen". Hij gaf de geest in de nacht van de heilige Sabbath de 23e en werd begraven in goede faam op zondag de 24e Tamuz 5536 [1776], door allen beweend. „En de kinderen Israëls beweenden Mozes". T.n.ts.b.h.
GDW, blz. 843, nr. [4667].

[4668]
Vertaling: Hier rust de geëerde dierbare Esther, vroom van levenswandel, dochter van de heer Simon, z.ts.l., echtgenote van de geliefde en verheven parnas, aanvoerder en leider, de heer Kalman, Leviet. "En Esther verwierf gunst in de ogen Gods en der mensen door gerechtigheid en weldadigheid al de dagen van haar leven". Zij overleed in goede faam in844 de nacht van donderdag op vrijdag en werd begraven volgens haar stand onder geweeklaag en geween de dag voor de heilige Sabbath de 15e Tebet 5538 [1778] - „Alzo werd Esther genomen tot de grote koning" - in de 10e maand te Appingedam. T.n.ts.b.h.
GDW, blz. 843, nr. [4668].

[4669]
Vertaling: „Hij kocht voor zichzelf een schone rustplaats". Hier rust ..., z.l. Hij versterkt ons in het geloof, hij werd tot hoofd van de gemeente-een heiligdom om te bidden, een badhuis om ons te reinigen en deze begraafplaats, onze rust tot de tijd van onze herleving, stichtte hij volgens hun voorschriften - de heer Kalman, de zoon van Aron Levi, z.l. Hij stierf de tweede avond van Sjawocot en werd de volgende dag begraven in het jaar 5555 [1795]. „Gij, die Uw majesteit toont aan de hemel". T.n.ts.b.h.
GDW, blz. 844, nr. [4669].

[4670]
Embleem: Twee zegenende handen, het Cohenteken. N.B. 5564 701712 1804.
Vertaling: Rechtschapen van levenswandel, lid van de priesterstam. Hier rust hij, die de armen verzadigde, die van verre en die van dichtbij, die zijn huis, zijn tafel, zijn beurs uitschudde voor alle behoeftigen, Haim, zoon van Mozes Cohen. Hij overleed in goede faam de avond van de heilige Sabbath Mikets en werd begraven zondag de 3e Tebet 5564 [1804]. „Wie rechtvaardigheid en weldadigheid najaagt, zal het leven vinden". T.n.ts.b.h.
GDW, blz. 844, nr. [4670].

[4671]
N.B. 5564 1Dpn 1804.
Vertaling: Hier rust de geëerde oprechte vrouw, die de geboden hield. Zij breidde haar handpalmen uit tot de ellendigen en tot de nooddruftigen haar handen. Merel, dochter van Izaak, de Leviet, echtgenote van Zwi, de Leviet. Zij overleed in de nacht van de heilige Sabbath en werd begraven de volgende dag, zondag Chol Hamo-ed Pesach, in het jaar 5564 [1804]. T.n.ts.b.h.
GDW, blz. 844, nr. [4671].

[4672]
N.B. 5568 noen 1808.
Vertaling: Hier rust het meisje ... Hindele, dochter van ... Jonathan Levi. Zij overleed op de heilige Sabbath en werd begraven op zondag de 21e Ab 5568 [1808]. T.n.ts.b.h.
Overleden Appingedam 13 augustus 1808 Endeltie Jonas, oud 10 jaar, dochter van Jonas Levids en Vogcltie Davids. Zie: DTB, nr. 21, blz. 48.
GDW, blz. 844, nr. [4672].

[4673]
N.B. 5569 O01n 1809.
Vertaling: Hier rust een oprecht en eerlijk man, Michael, zoon van Zwi Levi. Hij overleed in goede faam in de nacht van dinsdag en werd begraven op donderdag, de vierde dag van Chol Hamo-ed Pesach in het jaar 5569 [1809]. T.n.ts.b.h.
GDW, blz. 844, nr. [4673].

[4674]845
Embleem: Twee zegenende handen, het Cohenteken. N.B. 5570 171n 1810.
Vertaling: 'En Mozes klom op tot God en de Eeuwige riep tot hem: Zo zult gij de kinderen Israëls zegenen'. Hier rust Mozes, zoon van Izaak, de Cohen. Hij overleed op maandag de Ie Shevat en werd begraven op de dag van het tweevoudige „dat het goed was" dinsdag de 2e Shevat van het jaar 5570 [1810]. T.n.ts.b.h.
GDW, blz. 844, nr. [4674].

[4675]
Vertaling: Hier rust de geëerde ... Mate, dochter van Salomo, de Cohen, echtgenote van Moze.., zoon van Izaak, de Cohen. T.n.ts.b.h.
GDW, blz. 845, nr. [4675].

[4676]
Vertaling: Heerlijk sieraad, kroon op zijn hoofd, hier rust en verlustigt zich de parnas en leider - oprecht en goed wandelde hij met God, hij deelde uit en gaf de armen - de heer Herschel, zoon van Jossele de Leviet. Hij overleed in goede faam op dinsdag en werd begraven woensdag de 30e van de maand Nisan 5571 [1811]. T.n.ts.b.h.
GDW, blz. 845, nr. [4676].

[4677]
Vertaling: Hier rust een man van aanzien, de heer Abraham, zoon van David, z]. Hij overleed op maandag en werd begraven op dinsdag de 6e Tamuz 5571 [1811]. T.n.ts.b.h. Overleden Appingedam 2 juli 1811 Abraham Davids, oud 72 jaar, weduwnaar van Vogeltic Salomons. Zie: DTB, nr. 24.
GDW, blz. 845, nr. [4677].

[4678]
Vertaling: Hier rust mevrouw Fegele, dochter van David, z.l., uit Amsterdam, echtgenote van parnas Jonathan de Leviet, uit Emden. Zij overleed op woensdag de 10e iyar en werd begraven de volgende dag, del le, in het jaar 5572 [1812]. T.n.ts.b.h. Overleden Appingedam 22 april 1812 Feitje Davids, oud 55 jaar. Zie: Burgerlijke stand.
GDW, blz. 845, nr. [4678].

[4679]
Vertaling: Hier rust een rechtvaardig en eerlijk man, die oprecht wandelde en gerechtigheid oefende, de parnas en leider Izaak, zoon van Baruch, z.l. Hij overleed zaterdagavond de 24e Tebet en werd begraven op maandag in het jaar 5574 [1814]. T.n ts.b.h.
GDW, blz. 845, nr. [4679].

2. FARMSUM

a. Gedenktekenen

1. Grafzerk

[4680]
N.B. Afgebeeld: GDW, plaat xxxvt.
Vertaling: Hier rust een rechtvaardig en eerlijk man, de heer Jozef zoon van de heer Leib,846z.l., uit Lifschitz, die overleed op dinsdag de 7e Etui 5453 (1693]. Hij was een leidsman in de verlichte [gezegende?] wet en in zijn daden was hij rein en smetteloos. Moge zijn ziel wonen in de Hof van Eden. Amen!
GDW, blz. 845, nr. [4680].

3. GRONINGEN

a. Gedenktekenen

1. Grafzerken
N.B. Overgebracht 1953/54 van de begraafplaats ,Jodenkamp" aan de Bloemsingel, gebruikt 1747-1827, naar de joodse begraafplaats achter de noorderbegraafplaats aan de Moesstraat.

[4681]
Vertaling: Hier rust die, welke van al de geroepenen de eerste was, de ingetogen dierbare vrouw Mindele, z]. dochter van Izaak, z.l. Zij overleed op maandag en werd begraven de 4e Sivan in het jaar 5507 [1747]. T.n.ts.b.h.
GDW, blz. 847, nr. [4681].

[4682]
Embleem: Twee zegenende handen, het Cohenteken.
N.B. 571510pn 1754.
Vertaling: Hij werd begraven en steeg opwaarts een kind, 7 jaar oud, Nisan, zoon van de heer Mordechai Cohen. Hij steeg ten hemel vlak voor het binnenleiden van de bruid [de Sabbath]. Hij overleed en werd begraven aan de vooravond van de heilige Sabbath, de 9e Heshvan 5515 [1754]. T.n.ts.b.h.
GDW, blz. 847, nr. [4682].

[4683]
Vertaling: .,En Izaak ging uit om te wandelen". Hier rust, die verstandig recht pleegde, gunst verwierf, voorganger en leider was van zijn gemeente tot de tijd kwam om tot zijn herberg zich te verzamelen. Zijn afscheid veroorzaakte droefenis, de grote wijze parnas en leider, de geleerde milddadige beroemde heer, rabbi Izaak Manheim, z.l., zoon van de beroemde leider, rabbi Abraham Manheien, z.l. Hij overleed op zondag de 28e Heshvan en werd begraven de dag daarop in het jaar 5515 [1754]. Zij deden hem eer aan in zijn dood. „Welgelukzalig zult gij zijn en het zal U wel gaan". T.n.ts.b.h.
GDW, blz. 847, nr. [4683].

[4684].
Vertaling: Hier rust zij, die was een groot sieraad voor haar echtgenoot, een ingetogen kloeke huisvrouw, dierbaar en eerlijk, mevrouw Fegele, z.l., dochter van de heer Jerucham, z.l., echtgenote van dc heer Feis, j.ts.w. Zij overleed en werd begraven de dag voor de heilige Sabbath, de 13e Sivan van het jaar 5516 [1756]. T.n.ts.b.h.
GDW, blz. 847, nr. [4684].

[4685]
Vertaling: „Toen nu de dagen van David nabij waren, dat hij sterven zou ...". Hier rust een oprecht, betrouwbaar man, in de geboden van God licht als een arend, de heer David, zoon van wijlen Aaron Bromer, z.l. Hij overleed in goede ouderdom op zondag, de vastendag van Gedaliyah, en werd begraven dezelfde dag in het jaar 5524 [1763]. T.n.ts.b.h. Met Bromer kan zijn bedoeld Bromed of Bromgit.
GDW, blz. 847, nr. [4685].

[4686]
Vertaling: „Gezegend onder de zonen is Asser". Hier rust en voer ten hemel de dierbare verhevene, die gegaan is op de weg der goeden, de godvrezende Ascher Lemmet dc zoon van Jozef uit Praag, z.l. Hij overleed in goede faam en gezegende ouderdom en werd begraven aan dc vooravond van de heilige Sabbath de 27e Etui van het jaar 5532 [1772]. „Ik zal het getal Uwer dagen vervullen". T.n.ts.b.h.
GDW, blz. 847, nr. [4686].

[4687]
Vertaling: Hier rust „En Mozes ging op naar God" Hij had de vrede lief en joeg haar na als Aaron. Door hem werd het licht verhoogd en blijft niet zijn deugd eeuwig in herinnering die hij wijdde aan het bedehuis, de uitnemende parnas en leidsman ... Mozes Aaron, zoon van wijlen ... wonderbare leraar Wolf Berl ... z.l. Hij overleed in de nacht van de heilige Sabbath de 20e Heshvan en werd begraven de dag daarop in goede faam, zondag de 21e Heshvan 5537 [1776]. T.n.ts.b.h.
GDW, blz. 847, nr. [4687].

[4688]
Vertaling: Hier rust de kloeke huisvrouw, de kroon haars heren, zij verrichtte veel liefdadigheid en al haar dagen ging zij op de rechte weg, de gezerde en dierbare vrouw Jittcle, dochter van Simon, z.l., echtgenote van de parnas Israel, j.ts.w. Zij overleed en werd begraven op zondag de 7e Tishri 5543 [1782]. T.n.ts.b.h.
GDW, blz. 847, nr. [4688].

[4689]
Emblemen: Twee zegenende handen, het Cohenteken, en het tangetje en het mesje van de besnijder.
N.B. 5549 Onpn 1788.
Vertaling: Hier rust de voorzitter van het gerechtshof, rabbi Izaak Itzik Cohen, z.ts.l., die de heilige kudde weidde op een goede weide, oprecht voor God en dc mensen, van het jaar 5514 [17541 tot hij stierf in goede faam op dc heilige Sabbath en hij werd begraven de dag daarop, de 14e Kislev 5549 [1788). T.n.ts.b.h. Dit zijn de woorden van de eerste grafsteen. Nu, in het jaar 5593 [1833], plaatsten de parnassijns en leiders van onze gemeente hier, Groningen, een tweede grafsteen op het graf van de oudste van dc leden van genoemde gemeente. De rechtvaardige zal in eeuwige gedachteas zijn.848
GDW, blz. 847, nr. [4689].

[4690]
Vertaling: Hier rust vrouw Sara, echtgenote van Leib. Zij overleed op de le en werd begraven op de 2e Tamuz 5550 [1790]. T.n.ts.b.h.
GDW, blz. 848, nr. [4690].

[4691]
Vertaling: Hier rust de dierbare Leib, zoon van Anschel, overleden in goede faam op de heilige Sabbath. Hij werd begraven op zondag de 5e Tebet 5551 [1790]. T.n.ts.b.h.
Vertaling: „En Jacob ging zijns weegs". Hier rust de oprechte en vrome Jacob, zoon van Abraham, z.1. Hij overleed op de 22e en werd begraven op de 23e Kislev 5560 [1799]. T.n.ts.b.h.
N.B. 5562 2apn 1802.
Vertaling: „Kostbaar is in de ogen des Heren de dood zijner vromen". Hier rust de geliefde vrouw Fraadche, echtgenote van de parnas Mozes Cohen. Zij overleed en werd begraven op de zevende dag van het paasfeest in het jaar 5562 [1802]. T.n.ts.b.h.
GDW, blz. 848, nr. [4691].

[4692]
Embleem: twee zegenende handen, het Cohenteken. 5553 3371 1792.
Vertaling: Hier rust deze Mozes, de man die ten hemel steeg, de dierbare en voorname parnas en leider en godvrezend, de heer Mozes, z.1., zoon van Friedman Cohen, z.1. Hij overleed in goede faam zaterdagavond en werd begraven zondag de 12e Heshvan 5553 [1792]. T.n.ts.b.h.
GDW, blz. 848, nr. [4692].

[4693]
Vertaling: „De leeuw is opgerezen uit zijn struikgewas". Hier rust de dierbare overledene, hij heeft zich neergelegd en hij lag als een leeuw, als een oude leeuwin, zijn leer verlichtte als een vurige vlam, de doorluchte volmaakte wijze, eerwaarde leraar en vader, rabbi Arie Leib, z.ts.l., zoon van leraar en rabbi Zwi Hirsch Jafe uit Glogen, voorzitter van het gerechtshof en de leerschool van onze gemeente, de Allerhoogste zij met haar. De regen heeft opgehouden en zijn ziel ging op naar de eeuwige wereld op zondag en hij werd begraven de dag daarop, maandag de 10e Adar van het jaar 5558 [1798]. „Ge zult liggen en Uw slaap zij aangenaam". T.n.ts.b.h.
Dit zijn de woorden van de eerste grafsteen. Nu, in het jaar 1942 [of 1943], plaatsten de parnassijns en leiders van onze gemeente hier, Groningen, een tweede steen op het graf van onze eerwaarde rabbijn. „De rechtvaardige, bovengenoemd, zal in eeuwige gedachtenis zijn .
GDW, blz. 848, nr. [4693].

[4694]
Vertaling: „Mozes nu was honderd jaar oud, toen hij stierf". Hier rust de dierbare heer Mozes Juda, zoon van Abraham, z.l. Hij overleed en werd begraven in goede faam op de 26e Heshvan van het jaar 5560 [1799]. T.n.ts.b.h.
GDW, blz. 848, nr. [4694].

[4695]849
GDW, blz. 848, nr. [4695].

[4697]
Vertaling; Hier rust Tille, dochter van Aaron, z.l., echtgenote van Jacob, zoon van Bendit, z.l. Zij overleed op de heilige Sabbath en werd begraven de dag daarop, zondag de 5e Heshvan 5563 [1802]. T.n.ts.b.h.
GDW, blz. 849, nr. [4697].

[4698]
Vertaling: Hier rust een vrouw van voorname familie, vrouwe Chajche, dochter van een Cohen, een van de groten van zijn generatie, parnas en leider, rabbi Jonah Amersfoort, weduwe van de parnas en leider Jozef Kassel, de Leviet, behorend tot de stichters en opbouwers van de gemeente. Zij werd betreurd door de rijken, beweend door de middenstand en bejammerd door de armen, toen zij overleed en begraven werd op de dag voor de heilige Sabbath, de 10e Adar 5563 [1803]. T.n.ts.b.h.
GDW, blz. 849, nr. [4698].

[4699]
Vertaling: Hier rust mevrouw Merele, dochter van de heer Izkowitz, z.l. Zij overleed de dag voor de heilige Sabbath en werd begraven op zondag de 20e Tamuz 5563 [1803]. T.n.ts.b.h.
GDW, blz. 849, nr. [4699].

[4700]
Twee zegende handen, het Cohenteken.
N.B. 5570 vp11 1809.
Vertaling: „Die aan de hongerigen brood geeft". Hier rust Jozef, zoon van Samuel Cohen. Hij overleed in de nacht op maandag de 5e Tebet en werd begraven de donderdag daarop in het jaar 5570 [1809]. T.n.ts.b.h. Groningen, register van aangegeven lijken, 13 december 1809: Joseph Samel Cohn, hebreewer oud 84 jaar. Zie: DTB, nr. 203, ondernummer 801 in potloodschrift.
GDW, blz. 849, nr. [4700].

[4701]
Vertaling: „Allen, die voorbijgaan, zullen hierom misbaar bedrijven en huilen". Hier rust, want gestorven is de vrouw mijner jeugd, wijs van hart, ingetogen in haar wandel,850 geprezen in haar daden, nog jong van jaren heeft zij haar graf gevonden, Medel, dochter van de parnas Mozes Leib, uit Coevorden, echtgenote van de parnas, de heer Anschel Levi, j.ts.w. Zij stierf en werd begraven op woensdag de 15e Ab 5570 [1810]. T.n.ts.b.h.
GDW, blz. 849, nr. [4701].

[4702]
Vertaling: Hier rust Meier, zoon van Herz uit Harlingen, overleden op dinsdag de l le Nisan en begraven woensdag de 12e 5572 [1812]. T.n.ts.b.h. Overleden Groningen 24 maart 1812 Meyer Hartog, oud 44 jaar, slagter, man van Schoontje Valck, zoon van wijlen Hartog Hijmans en wijlen Rebecca Meyer, geboren Harlingen. Zie: Burgerlijke stand.
GDW, blz. 850, nr. [4702].

[4703]
Vertaling: Hier rust Leah, dochter van Izaak, z.l., uit Norden, echtgenote van de parnas de heer Simon Driels, uit Emden, j.ts.w. Zij overleed op dinsdag de 16e Iyar en werd begraven woensdag de 17e van het jaar 5572 [1812]. T.n.ts.b.h. Overleden Groningen 29 april 1812. Lea Tza iks, oud 57 jaar, vrouw van Simon Jonas, geboren Norden, dochter van wijlen Isak Leer en wijlen Betje. Zie: Burgerlijke stand.
GDW, blz. 850, nr. [4703].

[4704]
Vertaling: Hier rust dc dierbare, oprechte en goede Bezalel, zoon van Abraham Levi, z.I., overleden in goede faam op de vooravond van de vijfde dag (dus woensdagavond] en begraven op de zelfde dag [dus donderdag], de 21e Tehet van het jaar 5573 [1813]. T.n.ts.b.h.
GDW, blz. 850, nr. [4704].

4. LEEK

a. Gedenktekenen

1. Grafzerk

[4705]
Vertaling: Hier rust het kind Eliezer, zoon van Menachem Joachimsthal, de Leviet, uit Amsterdam. Hij woonde bij zijn oom Abraham, zoon van Mozes, en stierf, negen jaar oud, op de dag voor dc heilige Sabbath en werd begraven op zondag de 30e Tisjre van het jaar 5562 [1810]. „En Eliezer ging heen in dc weg der ganse aarde". T.n.ts.b.h.
GDW, blz. 850, nr. [4705].

5. OUDE PEKELA

a. Gedenktekenen

1. Grafzerken

[4706]
Vertaling: Hier rust Pess[i?], dochter van de parnas Jacob Izaak, z.]., uit Arnhem, echtgenote van de parnas Abraham, zoon van Izaak, z.l., overleden op dinsdag. Zij werd begraven op woensdag de 19e Heshvan 5569 (1808]. T.n.ts.b.h.851
GDW, blz. 850, nr. [4706].

[4707]
N.B. 5570 v7n 1810. Afgebeeld: GDW, plaat xxxvi.
Vertaling: „Hij geeft het aan zijn beminden in dc slaap een goed deel en dubbel loon". Hier rust een man, die in oprechtheid wandelde en God vreesde alle dagen. Tot zijn heengaan hield hij stand in zijn deugd, een wegwijzer voor zijn gemeente, de wet week niet uit zijn mond, dag en nacht onderwees hij haar, de geleerde rabbi Baruch, zoon van lsasschar Ber, z.1.... Hij overleed donderdagavond van de 9e Ah en werd begraven op vrijdag, vooravond van Sabbath Nachamoc in het jaar 5570 [1810]. T.n.ts.b.h. Overleden Oude Pekela 9 augustus 1810, Baruch dc Beer, rabbi, oud c. 54 jaar. Zie: DTB, nr. 384.
GDW, blz. 851, nr. [4707].

[4708]
Afgebeeld: GDW, plaat xxxvi.
Vertaling: „Een vrouw, die God vreest, zij geprezen. Zelfs de vogel vindt een huis". Hier rust de ingetogenste aller vrouwen, zij breidde haar handpalmen uit tot de ellendigen en nooddruftigen, mevrouw Zippora, dochter van Mozes Samuel, z.l., echtgenote van de parnas Bieme, zoon van Naftali, de Leviet, j.ts.w. Zij overleed en werd begraven op de 5e van de maand Ah 5571 [1811]. T.n.ts.b.h.
Overleden Oude Pekela 30 juli 1811, Sippora Salomons, vrouw van Benjamin Hartogs, oud 56 jaar. Zie: Burgerlijke stand.
GDW, blz. 851, nr. [4708].

6. VEENDAM

a. Gedenktekenen

1. Grafzerken

[4709]
Vertaling: Hier rust een kloeke huisvrouw, die al haar eer stelde in het vervullen van haar geboden, een koningsdochter op haar gebied, Merele, dochter van de heer Juda Leib, z.l., echtgenote van Daniel, zoon van Samuel, z.l. Haar ziel steeg ten hemel op zondag de 4e Sivan en zij werd begraven de dag daarop in het jaar 5500 [1730]. T.n.ts.b.h.
GDW, blz. 851, nr. [4709].

[4710]
Vertaling: „De hand des Heren heeft dit gedaan, in wiens hand de ziel is van al wat leeft en de geest van alle vlees des mensen". Hier rust een jongeling in zijn jeugd, in de dagen van zijn jongelingschap wandelde hij in oprechtheid, zuiver en eerlijk was zijn aard. Chaim, de zoon van Uri Feis, j.ts.w. Hij overleed in goede faam op donderdag en werd begraven de volgende dag, de dag voor de heilige Sabbath, de 17e Heshvan in het jaar 5563 [18021. T.n.ts.b.h.852
GDW, blz. 851, nr. [4710].

[4711]
Vertaling: „En Jozef gaf de geest en werd verzameld tot zijn volk en werd begraven in hoge ouderdom". Hier rust Mozes Jozef, zoon van Lemele uit Praag. Hij ging heen, oud 78 jaar, op zondag, de laatste dag van Pesach, en werd begraven de volgende dag, de 23e Nisan 5569 [18091. T.n.ts.b.h.
Overleden Veendam 9 april 1809, begraven aldaar, jodenkerkhof, 11 april 1809, Jozef Lammerts van Praag. Zie: DTB, nr. 479. Ook: RAG, Memories van successie, inv. nr. 52.
GDW, blz. 852, nr. [4711].

7. WILDERVANK

a. Voorwerpen ten behoeve van de eredienst

1. Kandelaren

[4712]
Vertaling: Dit is geschonken en als vrijwillige gave gegeven aan de nieuwe synagoge te Wildervank ter herinnering aan Abram, de zoon van Nathan, in het jaar 5558 [179R].
N.B. Koper. In tweevoud. Nu in synagoge Stadskanaal. Mededeling.853
GDW, blz. 852, nr. [4712].





Contact


Bron: A. Pathuis, Groninger gedenkwaardigheden. Teksten, wapens en huismerken van 1298-1814
(Assen/Amsterdam 1977), met aanvullingen en correcties door R.H. Alma.
Met dank aan Elibert Datema voor het scannen en ocr'en.
Aanvullingen en correcties graag naar mailredmeralmanl.



Laatst bijgewerkt 6 mei 2012
Naar begin van de pagina