|
ae. LEERMENS (VÓÓR 1594)
1. Voorwerpen ten behoeve van de eredienst
a. Missaal
| [383][a] | ANNO 1558, DEN 13 DACH OCTOBRIS, STARFF DE ERSAME UNDE VROME EPPO HAEYENS, WELCKER SELE SY DEN HEREN ALMACHTICH BEVOLEN.119
| GDW, blz. 118, nr. [383][a]. |
|
| [383][b] | DEN XVIIEN DACH FEBRUARY ANNO ETC. LXVIII STARFF DE ERENTVESTE UNDE ERBARE LUCAS CLANDT, THO LERMENS UNDE WARFFHUSEN HOVELYNCK, WELCK GODT GENEDICH UNDE BARMHARTICH MOET SYN.
| N.B. Ten gevolge van vervalsing, in 1604 bewezen, staat er nu LXVII. Zie: RAG, Archieven hoge justitiekamer, inv. nr. 840, fol. 426 recto en verso. Hier blijkt ook herkomst uit kerk Leermens. |
| GDW, blz. 119, nr. [383][b]. |
|
| [383][c] | DEN XXIII DACH MAY ANNO LXVIII ...
| N.B. Het vervolg onleesbaar gemaakt. Deze tekst beschrijft de slag bij Heiligerlee en is derhalve ten onrechte in GDW opgenomen. |
| GDW, blz. 119, nr. [383][c]. |
|
| [383][d] | ANNO 1582, UP DEN 20DEN JANUARY UP AGNETEN AVENDT, IS GERUSTETH DIE ERENDTRICKE JUFFER WILLEMTIEN CLANTS, DES EDELEN ERENTF. LUCAS CLANTS DOCHTER.
| GDW, blz. 119, nr. [383][d]. |
|
| [383][e] | UP PINXTERAVENT ANNO 1582 STARFF DE WERDIGE WALLGELEERDE HEER GERARDUS BUDDE, PASTOR IN LEERMENS, DE GODT GENEDICH WYLL SYN.
| N.B. Sterfdag 2 juni. Inschrijving vond plaats op kalenderblad voor mei, waarschijnlijk omdat bewegelijke pinksterdag door drukker werd aangegeven op 15 mei. |
| GDW, blz. 119, nr. [383][e]. |
|
| [383][f] | APRILIS DEN XVI DACH STARFF DE EDELE ERNT[R]YK[E] GODTSALIGE JOHAN DE MEPSCHEE, CON.MTS.LUITENANT UNDE RAEDT DER STADT UNDE OMLANDEN VAN GRONGEN, TOE DUURSUM, IN HAM, LOPPERSUM, STEDUM UNDE SCHÁRMER HOEVELINCK, PROVEST UNDE COLLAETOER DER KERCKEN ANNO 1585.
| GDW, blz. 119, nr. [383][f]. |
|
| [383][g] | ANNO DOMINI 1585, IPSO DIE ASSUMPTIONIS MARIE, OBIIT VENERABILIS DOMINUS, DOMINUS TIMANNUS PETRI, PASTOR ET COMMISSARIUS IN LOPPERSUM, CUIUS ANIMA REQUIESCAT IN PACE.
| N.B. Sterfdag 15 augustus. |
| GDW, blz. 119, nr. [383][g]. |
|
| [383][h] | ANNO 1590, DEN 30DEN JUNY, STARFF DE ERENTRYCKE UNDE DOEGETSSAME JUFFER ALEYT CLANTS ANDERS UBBENA, JUFFER THO BOELSSIERSSEMA UNDE LEERMENS, DE GODT GENEDICH UNDE BARMHARTICH WILL SSYN. AMEN. P.I.C.I.L.S.
| N.B. Vrouw van Willem Ubbena. Zie: OBS, blz. 205. |
| GDW, blz. 119, nr. [383][h]. |
| N.B. Bibliotheek Rijksuniversiteit Groningen. Zie: A. G. Roos. Catalogus der incunabelen. Groningen 1912. Nr. 137. Missale monasteriense. Keulen 1489. Op schutblad: ISTE LIBER PERTINET AD USUM ET AD ALTARE SANCTISSIME VIRGINIS MARIE ET [ANNE?]. Overgenomen inschrijvingen niet chronologisch, doch geplaatst bij desbetreffende dagen. Overige vermeldingen, betreffende landbouw, veeteelt en weersomstandigheden, niet overgenomen. Volledig afschrift: RAG, Historische verzameling, nr. l. De teksten lijken grafschriften te bevatten. In dat geval hebben de aantekeningen GDW, nrs. 383f en 383g vermoedelijk betrekking op grafzerken te Loppersum en niet te Leermens. |
| N.B. Bibliotheek rijksuniversiteit Groningen. Zie: A. G. Roos. Catalogus der incunabelen. Groningen 1912. Nr. 137. Missale monasteriense. Keulen 1489. Op schutblad: ISTI LIBER PERTINET AD USUM ET AD ALTARE SANCTISSIME VIRGINIS MARIE ... Overgenomen inschrijvingen niet chronologisch, doch geplaatst bij desbetreffende dagen. Overige vermeldingen, betreffende landbouw, veeteelt en weersomstandigheden, niet overgenomen. Volledig afschrift: RAG, Historische verzameling, nr. l. |
|
2. Gedenktekenen
a. Grafzerken
| [384] | ANNO 1541, DEN 14 DACH MEII, STARF DIE FROME EHRENFESTE WILLEM CLANT TO DER BORCH, HOEVELINCK TO LERMIS.
| Wapens: Rechts: Clant. Links: Gedeeld: I drie kepers; II vijf ruiten, 3 en 2, gaande van schildrand tot schildrand, doch elkaar niet rakend. Helmteken: een uitkomende gehalsbande griffioen, de opgeheven vleugels niet beladen [Clant]. |
| Wapens in de hoeken: I. Gedeeld: I een omgewende wassenaar [To der Borch]; II een ster. II. Een lelie [Alma]. III. Gedeeld: I een halve adelaar; II een dwarsbalk, vergezeld van boven van twee sterren naast elkaar en van onderen van een roos [Vergelijk: GDW, nr. 514]. IV. Een verkort schuinkruis, vergezeld van boven van een ster.120 |
| N.B. Wapen links doet denken aan dat van familie Ridder: Gedeeld: I twee dwarsbalken, respectievelijk beladen met 3 en met 2 ruiten; II drie kepers. Vermeld: EVC, blz. 4. Zie ook: GDW, nr. 1524. OBS, blz. 205. |
| GDW, blz. 119, nr. [384]. |
|
| [385] | HIC SEPULTUS EST DOMINUS RICHARDUS IACOBI, HUIUS ECCLESIAE CURATUS ET RECTOR CORDUSANUS, ANNO 1549.
| Embleem: Een kelk niet een ouwel. |
| N.B. Afgebeeld: GDW, plaat VIl. OGK, blz. 92. |
| GDW, blz. 120, nr. [385]. |
|
bi. LEERMENS (NA 1594)
1. Gebouwen
a. Kerk
1. Balken
| [2248] | A° 1769, ALS JAC. METELER[K]AMP PAST. WAS VAN 10 NOVEMBER 1719 ...
| N.B. Beschadigd door brand 28 april 1957. |
| GDW, blz. 418, nr. [2248]. |
|
| [2249] | A° 1769, ALS W.B.M. en J.R. K.V.W.
| N.B. Beschadigd door brand 28 april 1957. A° 1769, ALS W. RAURMEISTER EN JURJI' REINDFRS KERKVOOGDEN WAREN. Zie: RAG, Rekening kerkvoogdij, 1769-1772, blz. 15. |
| GDW, blz. 418, nr. [2249]. |
|
2. Klokken, uurwerken en windvanen
a. Klok
| [2250] | IN DE JAERE 1710 HEBN DE HEEREN COLLATOREN VAN LEERMENS DESE KLOCKE LATEN GIETEN WANNER POPKE EEUMESEN EN KLAES HARMENS KERCKVOOGDEN WAREN. TITTIE GOOSSENS ME FUDIT.
| N.B. Sedert 1943 niet meer aanwezig. In plaats van EEUMES moet worden gelezen EEUWES |
| GDW, blz. 418, nr. [2250]. |
|
3. Gedenktekenen
a. Grafzerken
| [2251] | A° 1603, DEN 16 MARTY, IS DIE ERNF. FOCKO EWENS CHRISTLICH IN DEN HEREN ENTSLAPEN.
| Wapens: Rechts: Een omgewend paaslam. Links: Twee tegen elkaar klimmende halve leeuwen. Helmteken: een uitkomend paaslam. |
| N.B. Hierbij: GDW, nrs. 2271 en 2275. Ten dele afgebeeld: Gruoninga 1971, blz. 34. |
| GDW, blz. 419, nr. [2251]. |
|
| [2252] | A° 1613, DEN 15 MAY, IS IN DEN HEREN GERUST DE ERSAME WISCKE EWENS, DE HUFROU VA ... LAMBERS, VORWACHTENDE EEN ZALIGE ... DINGE.
| Wapens: Rechts: Doorsneden: A. op een terras een omgewend paaslam met kruisbanier; B. twee tegen elkaar klimmende halve leeuwen. Links: Doorsneden: A. Itens; B. Elama. Helmtcken: een uitkomend paaslam met kruisbanier. |
| N.B. Hierbij: GDW, nrs. 2261 en 2264. Vrouw van Peter Lambers. Zie: Gruoninga, 1971, blz. 34. |
| GDW, blz. 419, nr. [2252]. |
|
| [2253] | A° 1615, DEN 6 MAY, IS DIE DOEGETSAME FROUWE ENNE ITENS ANDERS EWENS IN DEN HEREN ENTSLAPEN.
| Wapens: Rechts: Een adelaar met onherkenbaar borstschild [Itens]. Links: Elama. Helmteken: een uitkomende adelaar. |
| N.B. Enneke Itens, weduwe van Focko Ewens. Zie: F. R. Elema. Familieboek Elema. Harderwijk 1965. Blz. 24. |
| GDW, blz. 419, nr. [2253]. |
|
| [2254] | ANNO 1615, DEN 6 JU ... DEN GODT GENEDICH SY.
| Wapen: Huismerk nr. 355, vergezeld van de letters [?].G.[C]. |
| N.B. Hierbij: GDW, nr. 2276. In boerderij Bolsiersema. Vermeld: Vizier, 7 april 1951. |
| GDW, blz. 419, nr. [2254]. |
|
| [2255] | ANNO 1619, DEN 25 DACH OCTOBER, STARFF DE EDELLE ERENTPHESTE JUNCKER GARMENT JARGHES, WENS SELE GODT GENEDICH SEY.
| GDW, blz. 419, nr. [2255]. |
|
| [2256] | Wapen: Gedeeld: I een halve adelaar; II doorsneden: a. huismerk nr. 97; b. drie klaverbladen.
| GDW, blz. 419, nr. [2256]. |
|
| [2257] | ANNO 1654, DEN 13 MARTI, IS DE E. ARENDT REINTIENS KLEVERINCK, KERCKVOOGT IN DER TYT TOT LEHRMENS, IN DEN HEERE GERUST, VERWACHTENDE EEN SALIGE OPERSTANDINGE IN CHRISTO.
| GDW, blz. 419, nr. [2257]. |
|
| [2258] | MAGDALENE SCHENCK, PATRI NA AET. DATA 6 IANHN 165., PATRI COELESTI REDDITA 2 APR. 165.
N.B. Letters IANHN deels in ligatuur. Jaar van geboorte en overlijden 1656 of 1658.
| GDW, blz. 419, nr. [2258]. |
|
| [2259] | ANNO 1669, D. 25 FEBR., IS DE DEUCHTSAME HILLE EUWFNS, HUISFROU VAN ZALG. HEEBE JANS EN LAEST HUISFROU VAN ZALG.420 ARENT REINTIENS, KERCKVOOGHT TOT LEERMENS, CHRISTELYCK IN DEN HEERE GERUST, VERWACHT EEN ZALG. OPSTANDINGE IN CHRISTO.
| Wapen: Gevierendeeld: 1 op een terras een omgewend gaand paaslam met banier; Il Itens; III twee tegen elkaar klimmende halve leeuwen; IV Elama. |
| GDW, blz. 419, nr. [2259]. |
|
| [2260] | ANNO 1670, DEN 22 JANNEWARYS, IS DIE DEUCHTSAME GRIETIE BRUNNENS, GEWESENDIE HUISFROUWE VAN SALYGE POPKE EWENS, CHRISTELYCK IN DEN HEEREN GERUST, VERWACHTENDIE EEN SALYGE OPEERSTANDINGE.
| Wapen: Gedeeld: T een halve adelaar; II een dwarsbalk, beladen met een ster, de dwarsbalk vergezeld van drie klaverbladen. Helmteken: een uitkomende adelaar. |
| GDW, blz. 420, nr. [2260]. |
|
| [2261] | ANNO 1674, DEN 3 DECEMBER, IS DEN EERBAERE FOCKE EWENS, KERCKVOOGT TOT LEERMENS, CHRISTELYCKEN IN DEN HEEREN GERUST, VERWACHTENDIE EEN SAELIGE OPSTANDINGE IN CHRISTO.
| GDW, blz. 420, nr. [2261]. |
|
| [2262] | ANNO 1711, DEN 16 MAI, OVERLEDEN ANTJE MENKES, GEWEZEN HUISVROUW VAN ZALIGE JAN HERES, IN APPINGADAM CHRISTELYK IN DEN HERE ONTSLAPEN, VERWACHTENDE MET ALLE WARE GELOVIGEN EEN ZALIGE OPSTANDINGE TEN EEUWIGEN LEVEN IN CHRISTO JEZU.
| GDW, blz. 420, nr. [2262]. |
|
| [2263] | ANNO 1714, DEN 31 JANUARI, IS DE DEUGDZAME JANTJEN JANSEN, GEWEZENE HUISVROU VAN DE E. WALRICK JANSEN VAN DE PLAATSE LAMBARTESHEERT GENAAMT, ZEER CHRISTELYK IN DEN HEERE GERUST, VERWAGTENDE EEN ZALIGE OPSTANDINGE DOOR JEZUM CHRISTUM.
| Wapen: Huismerk nr. 357, vergezeld van de letters J.J. en van drie klaverbladen. |
| GDW, blz. 420, nr. [2263]. |
|
| [2264] | ANNO 1734, DEN 24 APRIL, IS ONTSLAPEN DIE EERZAME POPKO EEWES OP JACOBUSMAHEERT, IN DER TYT KERKVOOGT EN OUDERLING DER GEMEYNTE TOT LEERMNS, INT 66STE JAAR ZYNS OUDERDOMS, VERWAGTENDE EEN ZALIGE OPSTANDINGE ALLEEN DOOR JESUM CHRISTUM.
| GDW, blz. 420, nr. [2264]. |
|
| [2265] | 1745, DEN 10 AUGUSTIUS, IS ONTSLAPEN D. E. JURJEN REINDERS STORK, OUT SCHEPPER VAN 'T ZANT, INT 88STE JAAR ZYNS OUDERDOMS, VERWAGTENDE EEN ZALIGE OPSTANDINGE DOOR JESUM CHRISTUM.
| GDW, blz. 420, nr. [2265]. |
|
| [2266] | TER GEDAGTENIS. IN HET JAAR 1763, DEN 25 APRIL, IS DE EERZAME KLAAS EBES, IN LEEVEN COOPMAN EN OUDERLING TE LEERMENS, IN HET 65sTE JAAR ZYNS OUDERDOMS OVERLEEDEN EN LEGT ALHIER MET ELF KINDEREN BEGRAVEN.
| VAN VIERTHYN HEEFT DE GROOTE GOT / ELF KUND'REN BY HET DOODLYK LOT / DOEN ONDERGAAN, EN OOK DEES STEEN / BEDEKT 'T VERGRUISDE STOF EN BEEN / VAN D'OUDE VADER, DIE MET421 VLYT / KOOPHANDEL DREEF IN ZYNEN TYT / EN DOOR ZYN HEENGAAN IN HET GRAF / U LEEZER NOG DEES LESSE GAF / DAT HY, DIE ENKEL WOELT IN 'T STOF / SYN TYT MISBRUIKT EN DWAALT ZEER GROF / DIE CHRISTUS SOEKT EN WINT GEHEEL / EN WISSELT MET SYN SONDIG DEEL / DIE WINT HET GROOTSTE GOET GEWIS / EN HY DE RYKSTE KOOPMAN IS. |
| N.B. Bij smederij. Deels onherkenbaar. Vermeld: GSL, blz. 165. |
| GDW, blz. 420, nr. [2266]. |
|
| [2267] | TER GEDAGTENIS VAN. IN HET JAAR 1771, DEN 30 JUNIUS, IS DE JUFFROUW TRYNJE JANS, HUISVROUW EERST VAN DE COOPMAN KLAAS EBES EN DAARNA VAN DE WELEERWAARDE HEER JACOBUS METELERKAMP, PREDICANT TE LEERMENS, IN DEN OUDERDOM VAN 59 JAREN EN 2 MAANDEN OVERLEEDEN EN LEGT ALHIER BEGRAVEN.
| HET WISSELLOT VAN DESEN TYT / DEN MENSCH SCHOONHEIT EN 'T AL VERSLYT / AL GEEFT DE DEUGT EEN HEERLYK SCHOON / EN HOUD 'T VERVOLG EEN MOOI VERTOON / IN D'OUDERDOM KOOMT DOG 'T VERVAL / TEN LAAST VERSLINDT DE DOOT HET AL / MAAR ZALIG IS HY, DIE HYR GOT / BYTYTS SOEKT EN KRYGT TOT ZYN LOT / DIE HEEFT DAN EEN BESTENDIG DEEL / 'T WELK ALTYT DUURT EN HEM GEHEEL / VOLMAKEN SAL EN UIT HET STOF EENS DOEN VERRYSEN TOT GODTS LOF. |
| GDW, blz. 421, nr. [2267]. |
|
| [2268] | PETRUS MEES, M.A.MEES ET F. VAN EERDE FILIUS, HUIUS PRIMOGENITUS NATUS D. 21 DEC. 1779. LAPSIS QUINQUE SEPTIMANIS OBIIT D. 25 IAN. 1780.
| GDW, blz. 421, nr. [2268]. |
|
| [2269] | H. S. I. FENNA VAN EERDE, M.A.MMEES PASTORIS IN LEERMENS DILECTISSIMA CONIUX. VIXIT A. XXI, M. XI, D. XXIX. NATA D. 19 DEC. 1758, NUPTA D. 4 MARTII 1779, DENATA D. 20 NOV. 1780 SEPTIMO POST PARTUM FILIAE ELLECHYN DIE.
| GDW, blz. 421, nr. [2269]. |
|
| [2270] | PETRUS MEES, M.A.MEES ET E. DE COCK FILIUS, NATUS D. 13 MAIL, DENATUS D. 19 AUG. 1789.
| GDW, blz. 421, nr. [2270]. |
|
| [2271] | ANNO 1794, DEN 27 OCTOBER, IS JANTIE KORNELTS, HUISVROUW VAN DE E. JURRTEN REINDERS, IN DEN HEERE GERUST IN DEN OUDERDOM VAN 76 JAREN, VERWAGTENDE EENE ZAALIGE OPSTANDINGE DOOR ONZEN HEERE JESUS CHRISTUS.
| N.B. Zie: GDW, nrs. 2251 en 2275. Afgebeeld: Gruoninga, 1971, blz. 34. |
| GDW, blz. 421, nr. [2271]. |
|
| [2272] | ANNO 1795, DEN 10 MAART, IS DE E. JURRIEN REINDERS, SCHEPPER VAN DE ZANSTER SCHEPPERIE, HOVELING, KOLLATER EN OUDERLING DER GEMEENTE TOT LEERMENS, OVERLEEDEN IN DEN OUDERDOM VAN RUIM 69 JAREN, VERWAGTENDE EEN ZALIGE OPSTANDINGE DOOR ONZEN HEERE JESUS CHRISTUS.
| GDW, blz. 421, nr. [2272]. |
|
| [2273] | I. S. 1. I. H. MENSO ALTING MEES, V.D.M. IN PAGO LEERMENS, NATUS DIE 10 NOVEMBR 1743 DIEIN OBIIT SUPREMUM DIE 2 NOVEMBR 1795 SUPERSTITE UXORE ENNA DE COCK GRAVIDA RELICTIS EXTERNIS NUPTUS TRIBUS FILIABUS ET QUATUOR FILIIS MORTEM MARITI ET PATRIS CARISSIMI INPENSE LUGENTIBUS.
| Wapen: Doorsneden: A. een aanziende ossekop; B. drie omgewende staande vogels. |
| GDW, blz. 421, nr. [2273]. |
|
| [2274] | ANNO 1'803, DEN ... JULIUS [IS] ... TJEN HARMS GERUST.
| GDW, blz. 421, nr. [2274]. |
|
| [2275] | Wapens: Rechts: Doorsneden: A. een omgewend gaand paaslam; B. twee tegen elkaar klimmende halve leeuwen. Links: Doorsneden: A. Itens; B. Elama.
| N.B. Bijbehorende tekst weggekapt en vervangen door GDW, nr. 2271. Afgebeeld: Gruoninga 1971, blz. 34. |
| GDW, blz. 422, nr. [2275]. |
|
| [2276] | I. M. N.
| GDW, blz. 422, nr. [2276]. |
|
Contact
Bron: A. Pathuis, Groninger gedenkwaardigheden. Teksten, wapens en huismerken van 1298-1814
(Assen/Amsterdam 1977), met aanvullingen en correcties door R.H. Alma.
Met dank aan Elibert Datema voor het scannen en ocr'en.
Aanvullingen en correcties graag naar mail redmeralma nl.
|
|
|
