Toornwerd

ei. TOORNWERD

1. Klokken, uurwerken en windvanen

a. Klok

[3682]ABEL CONDERS AB HELPEN, ARCIS EUSUMANAE, DNS. TOPARCHA IN MIDDELSUM, DORWERT ETC., TEMPLI HUIUS COLLATOR UNICUS,666 CAMPANAM HANC RUPTAM INSTAURARI CURAVIT CUM ESSET HUIUS ECCLESIAE ET MIDDELSUMANAE PASTOR D. HERMANNUS TRECCIUS, RENENSIS WEST. AEDITUI VERO SIMON IOANNIS ET NICOLAUS IOANNIS ANNO MDCXXII. M.F.S.
Wapens: Rechts: Coenders [1]. Links: Tamminga.
Wapen: Gedeeld: I huismerk nr. 392; II een dwarsbalk, beladen met twee sterren naast elkaar [Treccius].
N.B. Naamletters van klokgieter M[eester] F[ransois] S[imon].
GDW, blz. 665, nr. [3682].
b. Windvaan

[3683]Een leeuw [Lewe].
N.B. In 1916 reeds geruime tijd niet meer aanwezig. Daarna vervangen door haan. Vermeld: Groningen, 1916, blz. 95. Unieke collatie van ouds eigendom van leden van de familie Lewe van Middelstum. Zie: RAG, Archieven hoge justitiekamer, inv. nr. 2572, blz. 429. Vergelijk: OBS, blz. 260, 262.
GDW, blz. 666, nr. [3683].

2. Gedenktekenen

a. Grafzerken

[3684]ANNO 1668, DEN 24 OCTOB., IS DIE DEUCHTSAME TRIENTIEN TOMES, GEWESENDE HUISVROUWE VAN DEN EERBAREN REENDER HAYES, EIGENARFDE TOT MIDDELSTUM VAN 'T HUIS IN DIE NEY NOORD, SEER CHRISTELICK IN DEN HEEREN GERUST, VERWACHTENDE MET ALLE GELOEVIGEN DIE SALEYGE HOOPE EN DE VERSCHINNINGE DER HERLICKHEIT DES GROOTEN GOT DOER ...
Wapens: Rechts: Een leeuw. Links: Elama. Helmteken: een uitkomende leeuw.
N.B. Bij boerderij Oosterburen 9.
GDW, blz. 666, nr. [3684].

[3685]ANNO 1670, DEN 15 MAY, IS DE E. DOEDE EVERTS VAN SICKEMAHEERT, EEGENAERFDE VAN MIDDELSTUM, IN DER TYT MEDE KERCKVOOGHT TOT TOORENWERT, IN DEN HEEREN GERUST, VERWACHTENDE EEN SALIGE OPERSTANDINGE IN CHRISTO JESU.
Wapens: Op een terras een uit een bos van vier bomen komend omgewend springend hert. Helmteken: een uitkomend hert.
N.B. Hierbij: GDW, nr. 3692. Bij boerderij Oosterburen 2.
GDW, blz. 666, nr. [3685].

[3685A][AN]NO 1671 ... S REYNER ... GE ...
GDW, blz. 666, nr. [3685A].

[3686]ANNO 1672. DEN 16 SEPTEMBER, IS DE EERBAERE REENDER HAEYES, EGENERFDE TOT MIDDELSTUM VAN 'T HUIS DE NEYE NOORT. SEER CHRISTELYCK IN DEN HEERE GERUST, VERWACHTENDE MET ALLE GELOOVIGEN DE SALIGE HOPE EN DE VERSCHYNINGE DER GROOTEN HEERLICKHEID DES GROOTEN GODES ENDE ONSES SALICHMAKERS JESU CHRISTI.
Wapen: Gedeeld: I een halve adelaar; Il huismerk nr. 107. Helmteken: drie klaverbladen.
N.B. Niet meer aanwezig. Vermeld: GSL, blz. 349. HVH. Haye Reenden gebruikte 24 augustus 1651, en zijn weduwe Ave Tonnis 19 mei 1656 huismerk nr. 368. Zie: RAG, Archieven [De Marees] van Swinderen, inv. nr. 36.
GDW, blz. 666, nr. [3686].

[3687]... NO 1675 ...N 26 OCTO... UCHTSAME GRETIEN ... WESENDE HUISFROUWE ... BARE AEIKE RENDERS ... NWERT IN DE NORDT FLYCK IN DEN HEREN ... WACHTEN DIE MET ... GEN DIE ... LYGE HO .. RSCHI ...667
N.B. Bij boerderij Oosterburen 9. Afgebeeld: F.R. Elema. Familieboek Elema. Harderwijk 1966, Blz. 40/41. Grietje Ecuwes, overleden Toornwerd 26 oktober 1675, gehuwd 1666 Aycke Reinders, Zie: Familieboek Elema. Blz. 41.
GDW, blz. 666, nr. [3687].

[3688]ANNO 1677, DEN 25 FEBERUARIS, IS DE EERBARE AEIKE REENDERS, TOT TOORENWERT IN DE NORDT, SER CHRYSTELYCK IN DEN HEREN GERUSDT.
Wapen: Gedeeld: I een halve adelaar; II doorsneden: a. huismerk nr. 107; b. drie klaverbladen. Helmteken: drie klaverbladen.
TOT D'AERD WY AL TE SAMEN BEHOOREN / DE DOODT EENS KOMT UNS ALLEN BY / WY WORDEN ONGELICK GEBOOREN / MAAR IN GELICKHEIDT STERVEN WI.
N.B. Hierbij: GDW, nr. 3700. Afgebeeld: F.R. Elema. Familieboek Elema. Harderwijk 1965. Blz. 48/49.
GDW, blz. 667, nr. [3688].

[3689]ANNO 1694, DEN 27 FEBRUA., IS DE E.B. CLAES GERREYTS, TOT MIDDELSTUM VAN 'T HUIS TE NEYE NOORT, CHRISTELICK IN DEN HEERE GERUST, VERWACHTENDE EEN SALIGE OPSTANDINGE IN CHRISTUM.
Wapen: Gedeeld: I een halve adelaar; II een dwarsbalk, beladen met een ster, de dwarsbalk vergezeld van boven van huismerk nr. 97 en van onderen van drie klaverbladen, 1 en 2. Helmteken: drie klaverbladen.
MIN ZIEL IS NU SCHYT / EN 'T LICHAAM HIR INT GRAF GELEYT / HEN TOE, DAT GODT KIT SIN BASUIN WIL SLAEN / DAN SAL HET WER OPSTAN.
N.B. Niet meer aanwezig. Vermeld: GSL, blz. 349. HVH.
GDW, blz. 667, nr. [3689].

[3690]ANNO 1694, DE ... JULI, IS TRYNIE SIERTS, DE DOCHTER VAN SI[ERT] ... ES GERUST.
N.B. Bezit van de heer G. A. Brongers, Middelstum.
GDW, blz. 667, nr. [3690].

[3691]ANNO 1702, DEN 5 DESEMBER, IS DE DUGHTSAME ELSKE CORNELIS, HUISFROUW VAN SIRP ELAMA TOT TOORENWERT IN DE NOORT, CHRISTELICK IN DEN HEERE UNTSLAPEN.
Wapen: Gedeeld: I een halve adelaar; II doorsneden: a. drie klaverbladen, 1 en 2; b. een liggende ster.
MYN ZIEL IS WECH GERUCKT / EN IK LIGH HIR INT GRAF GEDRUCKT / NU IS MIN ZIEL INT HEEMELS HOEF / EN LICHAAM HIR WART ARDENSTOF.
N.B. Afgebeeld: F.R. Elema. Familieboek Elema. Harderwijk 1965. Blz. 54/55.
GDW, blz. 667, nr. [3691].

[3692]ANNO 1739, DEN 17 AUGUSTI, IS DE EERSAME SICKE MEMMES OVERLEEDEN INT SEVENDARTIGSTE JAAR SYNES OUDERDOMS
N.B. Zie: GDW, nr. 3685.
GDW, blz. 667, nr. [3692].

[3693]ANNO 17.2, DEN 12DEN JANUARIUS, IS DE EERBARE TRYNJE PETERS, DOGTER VAN D.E. PETER ... RS, IN DEN HEERE GERUST INT ... JAAR HARES OUDERDOMS IN HOOPE VAN EEN SALIGE OPSTANDINGE TEN EEUWIGEN LEEVEN DOOR JESUM CHRISTUM.
N.B. Niet meer aanwezig. Vermeld: GSL, blz. 350.
GDW, blz. 667, nr. [3693].

[3694]ANNO 1761, DEN 16 OCTOBER, IS DE EERBAARE REENDER ALLERS, MEEDE OUDERLING IN DE GEMEENTE VAN MIDDELSTUM EN TOORN668WERT, IN HET 79STE JAAR ZYNS OUDERDOMS OVERLEDEN, VERWACHTENDE EEN ZALIGE OPSTANDINGE ALLEEN DOOR JESUM CHRISTUM.
N.B. Niet meer aanwezig. Vermeld: GSL, blz. 350.
GDW, blz. 667, nr. [3694].

[3695]ANNO 1765, DEN 12DEN SEPTEMBER, IS DE EERSAME AELERT RIENDERTS, COLLECTOR TE TOORNWERT, IN DEN HEERE IN HET 73STE JAAR ZYNS OUDERDOMS OVERLEDEN, VERWAGTENDE EEN ZALIGE OPSTANDINGE DOOR JESUM CHRISTUM...
N.B. Niet meer aanwezig. Vermeld: GSL, blz. 350.
GDW, blz. 668, nr. [3695].

[3696]TER GEDAGTENISSE VAN DE EERSAME JAN PIETERS ZANT, WOONAGTIG TOT TOORNWERT OP HOGEMAHEERT, OVERLEEDEN DEN 23 AUGUSTUS 1773 IN DEN OUDERDOM VAN 45 JAREN.
Wapen: Op een terras een gaande koe.
Vers: GDW, nr. 765.
N.B. Niet meer aanwezig. Vermeld: GSL, blz. 350. HVH.
GDW, blz. 668, nr. [3696].

[3697]ANNO 1775, DEN 29 NOVEMBER, AGTERMIDDAG TUSSCHEN EEN EN TWEE UUR, IS ONSE MOEDER YDJE SIMONS, DE HUISVROUW VAN WYLEN DE EERSAME RIENDER ALLERS, IN DER TYD WOONAGTIG TOT TOORNWERT, IN HET 75STE JAAR HAARS OUDERDOMS IN DEN HEERE GERUST, VERWAGTENDE EEN SALIGE OPSTANDINGE ALLEEN DOOR JESUM CHRISTUM.
Vers: GDW, nr. 824.
GDW, blz. 668, nr. [3697].

[3698]ANNO 1784, DEN 5 AUGUSTUS, IS DE EERBAAR HILJE SIKKES, HUISVROUW VAN WYLEN D.E. JAN PIETERS ZAND EN LAATST VAN D.E. JACOB DOEWES, WOONAGTIG TOT TOORNWERT, IN HET 49STE JAAR HARES OUDERDOMS GERUST, VERWAGTENDE EEN SALIGE OPSTANDINGE DOOR JESUM CHRISTUM.
AL DIE DEN HEERE VREEZEN / EN ZYN GEBODEN DOEN / DIE ZULLEN BY HEM WEEZEN EN SPANNEN MET HEM DE KROON.
N.B. Niet meer aanwezig. Vermeld: GSL, blz. 350.
GDW, blz. 668, nr. [3698].

[3699]ANNO 1786, DEN 23 JUNIUS, IS DE EERBARE GEERTRUIT SYGERS, HUISVROUW VAN PIETER DERKS HUISINGA, WOONAGTIG TOT TOORNWERT OP DE OUDE NOORT, IN HET SEVENTIGSTE JAAR HAARS OUDERDOMS IN DEN HEERE OVERLEEDEN, NADAT ZY T' ZAMEN IN HET VYFTIGSTE JAAR IN DEN EGT ZYN GEWEEST.
Wapen: Drie klaverbladen.
GDW, blz. 668, nr. [3699].

[3700]ANNO 1790, DEN 26 AUG., IS DE EERZAME JAN CLASEN, WOONAGTIG TOT TOORNWERT IN DE OOSTERBUIREN OP DE NOORD, IN DEN OUDERDOM VAN 79 JAREN OVERLEDEN IN HOOPE VAN EEN ZALIGE OPSTANDINGE DOOR JESUS CHRISTUS.
N.B. Zie: GDW, nr. 3688. Vrijwel onherkenbaar. Zie: GSL, blz. 351.
GDW, blz. 668, nr. [3700].

[3701]ANNO 1793, DEN 27 NOVEMBER, IS DE ACHTBARE PIETER DERKS HUISINGA, WOONAGTIG TOT TOORNWERT OP DE OUDE NOORT, IN HET 8lSTE JAAR ZYNS OUDERDOMS IN DEN HEERE ONTSLAPEN, VERWAGTENDE EEN ZALIGE OPSTANDINGE DOOR JESUS CHRISTUS.
Wapen: Huismerk nr. 513.669
GDW, blz. 668, nr. [3701].

[3702]ANNO 1797, DEN 9 OCTOBER, IS DE EERZAME JAN BERENTS, WOONAGTIG TE TOORNWERT, IN DEN OUDERDOM VAN BYNA 70 JAAREN IN DEN HEERE OVERLEDEN IN HOOPE VAN EEN ZALIGE OPSTANDINGE DOOR JESUM CHRISTUM.
DEEZ MANS DOOD DOMPELDE IN ROUW / ZYN VYFTAL KINDREN EN ZYN VROUW / ZY MOESTEN MAN EN VADER DERVEN / EN ZIEN HEM VOOR HUN OOGEN STERVEN / GOD GEVE HUN, DAT ZY MALKAAR / WEER VINDEN BY GODS ENG'LEN SCHAAR.
N.B. Niet meer aanwezig. Vermeld: GSL, blz. 351.
GDW, blz. 669, nr. [3702].

[3703]GEDENKSTEEN VAN D.E. JACOB DOEWES, LANTMAN ONDER TOORNWERT, GEBOOREN DEN 1 MAART 1747, OVERLEDEN DEN 30 APRIL 1806, OUD 59 JAREN, 8 WEKEN EN 3 DAGEN, EN DESSELFS HUISVROUW HILDE SIKKES, OVERLEDEN DEN 5 AUGU. 1784, IN 49STE JAAR HAARS OUDERDOMS.
Vers: GDW, nr. 2660.
N.B. Niet meer aanwezig. Vermeld: GSL, blz. 351.
GDW, blz. 669, nr. [3703].

[3704]GEDENKSTEEN VAN JANTJE ENNES, IN LEVEN HUISVROUW VAN REINTJE SYMENS ...
N.B. Middelstum, Menthedaweg, bij zevende huis rechts.
GDW, blz. 669, nr. [3704].

[3705]GEDENKSTEEN VAN D.E. REINTJE SYMENS, IN LEVEN WOONACHTIG OP DE PLAATS NIENOORD TE TOORNWERT, OVERLEDEN IN HET 76STE JAAR ZYNS OUDERDOMS OP DEN 16 MAART 1807 EN LEID ALHIER BEGRAVEN.
Vers: GDW, nr. 3702, doch hier zeven kinderen.
N.B. Niet meer aanwezig. Vermeld: GSL, blz. 251. HVH.
GDW, blz. 669, nr. [3705].

[3706]DEN 25 JANUARY 1812 IS TE TOORNWERT DE EERBARE ANJE RIENDERS, WEDW. VAN JAN BEERENTS, IN DEN OUDERDOM VAN BYNA 73 JAREN IN DEN HEERE GERUST IN HOPE VAN EEN ZALIGE OPSTANDINGE DOOR JEZUS CHRISTUS.
HIER RUST EEN DEUGTSAAME VROUW / DIEN VRIEND EN VREEMD BEMINDEN / HAAR STERVEN BRAGT IN ROUW / VIER KINDEREN EN VRINDEN / GOD GEVE HAAR TOT ZYNEN LOF / DAT ZY MET MAN EN KINDERSCHAAR / MAG INGAAN IN HET HEMELHOF / OM EEUWIG TE ZYN BY MALKAAR.
N.B. Niet meer aanwezig. Vermeld: GSL, blz. 352.
GDW, blz. 669, nr. [3706].






Contact


Bron: A. Pathuis, Groninger gedenkwaardigheden. Teksten, wapens en huismerken van 1298-1814
(Assen/Amsterdam 1977), met aanvullingen en correcties door R.H. Alma.
Met dank aan Elibert Datema voor het scannen en ocr'en.
Aanvullingen en correcties graag naar mailredmeralmanl.



Laatst bijgewerkt 19 november 2012
Naar begin van de pagina