|
v. HELLUM (VÓÓR 1594)
1. Meubilair
a. Bank
| [364] | Wapen MEENNOLDE: Doorsneden: A. blauw; B. goud. Dekkleden: blauw en goud.
| N.B. Niet meer aanwezig. Tekening wapen Menolda, c. 1640, met bijschrift: „Wapen staet an de stoel tot Helium inder kereke ende neet tot Woltersum". Zie: RAG, Archief Farrnsum, inv. nr. 943. |
| GDW, blz. 115, nr. [364]. |
|
2. Gedenktekenen
a. Rouwborden
| [365] | AN. 1568. UP AVENDE MARTINI, STARF DER EDELER UND ERENTVESTER FRANS RENGHERS, GEBORENER VAN DEN POSTE, THO HELLEM, SCHILTWOLDE EN SYDEBUREN IN DUURSWOLT HOEFLING.
| Wapen: Rengers [2]. Helmteken: een vlucht van blauw en goud, de blauwe vleugel zowel voor als achter beladen met een gouden dwarsbalk. Dekkleden: blauw en goud. |
| N.B. Gebeeldhouwd, oorspronkelijk met fluweel omhangen, vervaardigd Emden 1587. Zie: J. A. Feith en H. Brugmans. De kroniek van Abel Eppens tho Equart. Deel 2. Amsterdam 1911. Blz. 474 en 487. Afgebeeld: GDW, plaat VI. OGK, blz. 57. Sterfdag 10 november. |
| GDW, blz. 115, nr. [365]. |
|
| [366] | A° 1582, DEN 15 DACH AUGUSTI, STARF DER EDELER UNDE ERENTVESTER EGBART RENGHERS VAN HELLEM, THO HELLEM, SCHILTWOLDE UNDE SYDEBUREN IN DUURSWOLD HOEFLING.
| Wapen: Rengers [2]. Helmteken: een vlucht van blauw en goud, de blauwe vleugel beladen met een gouden rechterschuinbalk. Dekkleden: blauw en goud. |
| N.B. J. A. Feith en H. Brugmans. De kroniek van Abel Eppens tho Equart. Deel 1. Amsterdam 1911. Blz. 318. Sterfdag 28 augustus 1581. Afgebeeld: GDW, plaat VI. |
| GDW, blz. 115, nr. [366]. |
|
aq. HELLUM
1. Gebouwen
a. Kerk
1. Gebrandschilderd glas
| [1921][a] | ... BYMA ... COM ... WEGEN GER A ...
| GDW, blz. 372, nr. [1921][a]. |
|
| [1921][b] | ... EDS ... HUSFFRO ... DOMENI ... 14
| GDW, blz. 372, nr. [1921][b]. |
|
| [1921][c] | Wapen: In zilver zwart huismerk nr. 302, vergezeld van een letter T en twee groene klaverbladen.
| N.B. Biologisch archaeologisch instituut der rijksuniversiteit Groningen. |
| GDW, blz. 372, nr. [1921][c]. |
|
b. Toren
1. Deuromlijsting
| [1922] | Wapens, vergezeld van het jaartal 1795: Rechts: Rengers [2]. Links: Lintelo [1].
| N.B. Duco Gerrold van Burmania Rengers, op Farmsum enz., en Jeannette Gabrielle van Lintelo. Zie: NLW, 1939, k. 117. |
| GDW, blz. 372, nr. [1922]. |
|
2. Klokken, uurwerken en windvanen
a. Klok
| [1923] | A° 1620. HERO MORITZ RIPPERDA, THO FERMSUM, DAM, HELLEM, SCHILTWOLDA, SIDDEBUREN UNDE OESTWOLDE JUNCKER UNDE HOVETLING, UNICUS COLLATOR ECCLESIAE HELMENSIS, HINRTCUS BAEN, PASTOR, TAMME NANTKENS, HEINE BERENTS, IN DER TYT KERCKVOEGDEN, ME RENOVARI FECERUNT. IOHANNES SYMON ET ANTHONIUS FILUS ET PETRUS IOLY, GALLI, ME FECERUNT.
| N.B. Sedert 1872 niet meer aanwezig. Afgebeeld: HMD. Zie: GDW, nr. 1927. |
| GDW, blz. 372, nr. [1923]. |
|
3. Meubilair
a. Preekstoel
| [1924] | Wapen: Rengers van Farmsum. Schildhouders: twee leeuwen.
| N.B. Onder lessenaar: ANNO 1759, Afgebeeld: MON, plaat XLII, nr. 2; GRK, 4 (1987) 107. Lammert Schotto Rengers, heer van Farmsum en collator te Helium. Zie: RAG, Archieven hoge justitiekamer, inv. nr. 2571, blz. 363. Toegeschreven aan opvolgers van Casper Struiwig. GRK, 4 (1987) 109-110. |
| GDW, blz. 372, nr. [1924]. |
|
b. Orgel
| [1925] | Wapens, vergezeld van het jaartal MDCLXI: Rechts: Ripperda. Links: Rengers [21.
| N.B. Opgeborgen. Mededeling. Hero Maurits Ripperda en Anna Margaretha Rengers, zie: GDW, nr. 1927. |
| GDW, blz. 372, nr. [1925]. |
|
c. Banken
| [1926] | Wapen: Doorsneden: A. blauw; B. zilver. Dekkleden: blauw en zilver [Menolda]. N.B. Niet meer aanwezig. Vermeld: RAG, Archief Farmsum, inv. nr. 943: „staet an de stoel tot Helium in de kercke", 1640.373
| GDW, blz. 372, nr. [1926]. |
|
| [1927] | Wapens, tussen twee mannelijke engelen: Rechts: Ripperda. Links: Rengers [21.
| N.B. Hero Maurits Ripperda, overleden 21 juni 1633, begraven Farmsum, gehuwd Anna Margaretha Rengers, overleden 20 mei 1663, begraven Helium. Zie: RIP, Blatt 3, Nr. 138. |
| GDW, blz. 373, nr. [1927]. |
|
4. Voorwerpen ten behoeve van de eredienst
a. Avondmaalsschotel
| [1928] | FOKKO KNIPHUISEN, PREEDIKANT TOT HELLEM, 1804.
| GDW, blz. 373, nr. [1928]. |
|
b. Avondmaalsbeker
| [1929] | Wapens: Rechts: Rengers [2]. Links: Van Ittersum.
| N.B. Groninger keur 3/K [= 1663/1664]. Anna Margaretha Rengers, overleden 20 mei 1663, weduwe Hero Maurits Ripperda, dochter van Edzard Rengers en Anna van Ittersum. Zie: GDW, nr. 1927. |
| GDW, blz. 373, nr. [1929]. |
|
5. Gedenktekenen
a. Rouwbord
| [1930] | ANNO 1630.
| Wapen en helmteken: Van Ittersum. Dekkleden: rood en goud. |
| N.B. Afgebeeld: OGK, blz. 66. Anna van Ittersum, overleden Hellum 5 januari 1630, weduwe Edzard Rengers. Zie: GHB, 1910, blz. 356-360. |
| GDW, blz. 373, nr. [1930]. |
|
b. Grafzerken
| [1931] | ... CKER EDSART REN[GER]S TOT HELLEM, SCHILTWOLDE UNDE SIDDEB ... [S]INES OLDERS ... VERSTORVEN ...
| Wapen: Onherkenbaar. Helmteken: Rengers [2]. |
TEGEN DE DOOT IS GREEN SCHILT / DA[E]ROM LEVET, SOO GIlY STERVEN WILT.
ANNO 1630, DEN 5 JANUARII, STARF DIE WOLEDLE EHR UNDE DUEGETRIKE ANNA VAN ITTERSUM GENANT RENGERS THO HELLEM, SCHILTWOLDE UNDE SIDDEBUR ... E, HARES OLDERS 63 JAREN. |
| Wapens: Rechts: Van Ittersum. Links: Mulert. Helmteken: Van Ittersum. |
ROMEIN. 14, VERS 8. LEVEN WY, SOO LEVEN WY DEN HERE, STERVEN WY, SOO STERVEN WY DEN HERE.
DE TYT IS KURT, DE DOOT IS SNEL. [W]ACHT U VAN SONDEN, SOO SOFT GHY WEL. |
| N.B. Bijeen gezocht van verspreid liggende scherven. Edsart Rcngers, overleden 8 mei 1626. Zie: GHB, 1910, blz. 260. |
| GDW, blz. 373, nr. [1931]. |
|
| [1932] | ANNO 1657, DEN 9 MAET, IS DE ERWER. WELGELERDE JOANNES RUDOLPHI, GEWESEN PASTOER, IN DEN HEEREN GERUST.
| Medaillon: Huismerk nr. 303. |
| N.B. Sedert c. 1967 niet meer aanwezig. Johannes Theodori, predikant Helium, overleden 9 mei 1657. Zie: RAG, Archief classis Appingedam, inv. nr. 11. Een Theodorus Rudolphi was predikant Ten Boer 1628-1663. Zie: NGP, blz. 163. |
| GDW, blz. 373, nr. [1932]. |
|
| [1933] | ANNO 1663, DEN 20 MAY, STARF DE HOCHEDELGEBOHRNE VROU ANNA MARGARETHA GEBOHRNE RENGERS, WEDUWE RIPPERDA, VROU TOT FARMSUM ENDE DAM, ERFDOCHTER TOT HELLEM, SCHILWOLDE, SIDDEBUREN EN OSTWOLT, HARES OLDERS 63 JAHREN.
| Wapens: Rechts: Rengers [2]. Links: Van Ittersum. Helmteken; Rengers [2].374 |
| Bijbelteksten: Psalm 116:15. Ezechiël 37:12 [SIST ICK SAL UWE GRAVEN OPENEN EN SAL ir UYT UWE GRAVEN DOEN OPKOMEN]. |
| N.B. Weduwe Hero Maurits Ripperda. Zie: GDW, nr. 1927. |
| GDW, blz. 373, nr. [1933]. |
|
| [1934] | HIER RUST BARTA SCHELKES, VROUW VAN F. KNYPHUISEN, V.D.M., GEBR. D. 11 NOV. 1716, GETR. D. 5 1750, GESTR. D. 9 APRIL 1786, ROERT MYNE BEENDEREN NIET.
| N.B. Gehuwd Nijmegen 5 april 1750. |
| GDW, blz. 374, nr. [1934]. |
|
| [1935] | HIER RUST DE WELEERWAARDE HEER FOCCO KNYPHUISEN, LAAST PREDIKD. TE HELLUM, GEBR. DEN 18 MAY 1722, GESTR. DEN 7 JANUARY 1804. ROERT MYNE BEENDEREN NIET.
| GDW, blz. 374, nr. [1935]. |
|
| [1936] | 1805, DEN 22 MAART, RUST HIER CLARA KUEN, VROUW VAN M. KIM, OUD IN 'T 65 JAAR.
| GDW, blz. 374, nr. [1936]. |
|
| [1937] | 1805, DEN 26 APRIL. HIER RUST MARTJEN JANS, WEEDWE VAN JAN FIEBES, OUD 57 112 JAAR.
| GDW, blz. 374, nr. [1937]. |
|
| [1938] | HIER RUST ANJE EVERS, WEDU. VAN HINDRIK HINDRIKS TOT HELLUM, OUT RUIM 98 JAREN, OVERLEDEN DEN 12 SEPTEMBER 1807.
| GDW, blz. 374, nr. [1938]. |
|
| [1939] | HIER RUST DE EERS. HARMANNUS THEODORIEUS WILDEMAN, IN LEVEN OUD COLLECTOR EN SCHATBEURDER TE HELLUM, GEB. DEN 31 MAY 1744, GESTORVEN DEN 6 JUNY 1811.
| GDW, blz. 374, nr. [1939]. |
|
| [1940] | ANNO 1813, DEN 31 MAY, IS OVERLEDEN HYKE DERKS, HUISVROUW VAN E. M. R. HUISMAN, OUD 26 JAAR EN 7 MAAND.
AL BREEKT OOK D' ECHTE BAND / DE LIEFD' HOUDT EEUWIG STAND.
| N.B. Vrouw van Eppo Martens Remkes Huisman. Zie: akte van overlijden. |
| GDW, blz. 374, nr. [1940]. |
|
Contact
Bron: A. Pathuis, Groninger gedenkwaardigheden. Teksten, wapens en huismerken van 1298-1814
(Assen/Amsterdam 1977), met aanvullingen en correcties door R.H. Alma.
Met dank aan Elibert Datema voor het scannen en ocr'en.
Aanvullingen en correcties graag naar mail redmeralma nl.
|
|
|
