Waterstaat





























V. WATERSTAAT

A. ZIJLVESTENIJEN

1. ADUARDERZIJLVEST

a. Aduarderzijl

[228]Wapens: DREWS, ALTING, BUSCH, WERUMEUS, VAN BORK, SIGERS, VREDEWOLT, ADUARD, RIPPERDA, RINGELS, JAN BOLTE, TEMMEN.
N.B. Niet meer aanwezig. Tekening zonder wapenfiguren: RAG, Archief winsumer- en schaphalster zijlvest, inv. nr. 16. Aanbesteding van zijl 6 januari 1705. Wapens van scheppers: Johan de Drews, Menso Alting, Reneke Busch, Werumeus, Willem van Borck, Gijsbert de Sighers ter Borgh, Carel Ferdinand von Inn- und Kniphausen (zie: GDW, nr. 2468), Evert Joost Lewe van Aduard, Johan Willem Ripperda [aangezworen 14 februari 1710], Wesselus Ringels, Jan Bolte, Tymen Jansen. Zie: RAG, Archief aduarder zijlvest, inv. nr. 16a; zomede regeringsboek.

De Drews

Alting

Busch

Werumeus

Van Borck

De Sighers ther Borgh

Vredewold

Aduard

Ripperda

Ringels

Bolte

Tymen Jansen
GDW, blz. 80, nr. [228].

b. Waarschuwingsbord

[229][a]Wapen: Aduarderzijlvest.

Aduarderzijlvest
GDW, blz. 80, nr. [229][a].

[229][b]EVERT JOOST LEWE, HEER VAN ADUARDT, SCHEPPER VAN HOGEMEEDEN, OVERSTE SCHEPPER.
Wapen: Lewe.

Lewe
GDW, blz. 80, nr. [b].

[229][c]Wapens: SCHAY, DREWS, GERLACIUS, MUNTING, DUSCHESNOY, LAMAN, ENTRUP, RINGELS, JACOB HINDRIX, ADRIANI, MAREES, CRANSSEN.
N.B. Hierbij ordonnantie 6 september 1727. Niet meer aanwezig. Tekening zonder wapenfiguren: RAG, Archief winsumer en schaphalster zijlvest, inv. nr. 16. Scheppers: Cornelis Schay, Johan de Drews, Bernhard Gerlacius, Harmen Muntinghe, Daniel Hendrick du Chesnoy, Paulus Laman, Jan Hindrick Entrup, Wesselus Ringels, Jacob Hindrix, Jan Jacob de Marees, Willem Cranssen. Arius Adriani, secretaris. Zie: RAG, Regeringsboek en: Archief aduarderzijlvest, inv. nr. 16e, blz. 27.

Schay

De Drews

Gerlacius

Muntinghe

Duchesnoy

Laman

Entrup

Ringels

Jacob Hindricks

Adriani

Marees

Cranssen
GDW, blz. 80, nr. [c].

c. Drinkbeker

[230][a]Wapen: Gevierendeeld: I en IV Sint Joris te paard, strijdend met een draak: II en III in groen twee gegolfde zilveren dwarsbalken. [Aduarderzijlvest].

Aduarderzijlvest
GDW, blz. 80, nr. [230][a].

[230][b]JR. L. CONDERS, OVERSTE SCHEPPER.
Wapen: Coenders [1]

Coenders
GDW, blz. 80, nr. [230][b].

[230][c]JR. J. W. VAN DEEST, SCHEPPER.
Wapen: Van Deest.

Van Deest
GDW, blz. 80, nr. [230][c].

[230][d]JR. J. CONDERS, SCHEPPER.
Wapen: Coenders [1]81

Coenders
GDW, blz. 80, nr. [230][d].

[230][e]JR. R. DE MEPSCHE.
Wapen: De Mepsche.

De Mepsche
GDW, blz. 81, nr. [230][e].

[230][f]JR. A. VAN EUSUM, SCHEPPER.
Wapen: Van Ewsum [1]

Van Ewsum
GDW, blz. 81, nr. [230][f].

[230][g]C. H. KNIPHUSEN, HR. VAN NYENOORT, SCHEPPER.
Wapen: Von Inn- und Kniphausen [2]

Von Inn- und Kniphausen
GDW, blz. 81, nr. [230][g].

[230][h]JR. J. DE MEPSCHE, SCHEPPER.
Wapen: De Mepsche.

De Mepsche
GDW, blz. 81, nr. [230][h].

[230][i]JR. R. ALBERDA, SCHEPPER.
Wapen: Alberda.

Alberda
GDW, blz. 81, nr. [230][i].

[230][j]HR. D. ELEMA.
Wapen: In blauw vier gouden leliën, 2 en 2 [Elema].

Elama
GDW, blz. 81, nr. [230][j].

[230][k]D. E. WATZE JANSEN. SCHEPPER.
Wapen: Doorsneden: A. in blauw een gouden lelie; B. in goud drie groene klaverbladen, 1 en 2.

Watze Jansen
GDW, blz. 81, nr. [230][k].

[230][l]D. E. H. GERRITS, SCHEPPER.
Wapen: Doorsneden: A. een monogram van de letters H.G.B. als huismerk nr. 15 (); B. drie klaverbladen, 1 en 2.

H. Gerrits
GDW, blz. 81, nr. [230][l].

[230][m]D. E. MERTEN PETERS, SCHEPPER.
Wapen: Gedeeld: I. de letters M.P. in ligatuur; II. huismerk nr. 16 ().

Meerten Pieters
GDW, blz. 81, nr. [230][m].

[230][n]DR. J. VAN SWINDEREN, ADVOCAET VISKAEL.
Wapen: Van Swinderen, de keper rood gearceerd.

Van Swinderen
GDW, blz. 81, nr. [230][n].

[230][o]JAN ALBERTS KLETTER, SECRETARIS.
Wapen: Gedeeld: I. een halve adelaar; II. doorsneden: a. drie klaverbladen; b. de letters I.A.K.S. in ligatuur.
N.B. Zilver. Merk: Hamburg 1635-1656. Mededeling. GMG, nr. 2488. Gravure: 1660-1665. Zie: J. A. Feith, Catalogus der inventarissen van de archieven der voormalige zijlvestenijen en dijkrechten in de provincie Groningen. Groningen 1901. Blz. 197. Ook: GDW, nrs. 230g en 2712. Wapens ten dele met kleurarceringen.

Kletter
GDW, blz. 81, nr. [230][o].

2. ZIJLVEST DER DRIE DELFZIJLEN

a. Drinkbeker

[231][a]NADAT A° 1650 HET DAMPSTERDIEP VAN GRONINGEN TOT IN DEN POST WARE OPGESCHOONT ENDE HET TRECKPAT 'S JAARS DAARAEN NIEUWS GELECHT, IS DAERNA A° 1659 HET OPSCHONEN ENDE VERWYDEN VAN 'T GESEYDE DIEP VAN TEN POST TOT DOOR DEN DAM GELUCKICH VOLTROCKEN TEN TYDE ALS WAREN.
GDW, blz. 81, nr. [231][a].

[231][b]HILBR. GRUYS T WIRDUM OVERSTE SCHEPPER EN SCHEPPER TOT WIRDUM.
Wapen en helmteken: Gruys.

Gruys
GDW, blz. 81, nr. [231][b].

[231][c]MENNO HOUWERDA VAN MECKHAMA, SCHEPPER AN DE ZUYTZYT VAN APPINGADAM.
Wapen: Gevierendeeld: I en IV Houwerda; II en III Meckema. Helmteken: Meckema.

Houwerda van Meckema
GDW, blz. 81, nr. [231][c].

[231][d]MAURITS RIPPERDA, SCHEPPER AEN DE NOORDZYD VAN APPINGADAM.
Wapen en helmteken: Ripperda.

Ripperda
GDW, blz. 81, nr. [231][d].

[231][e]EGBERT RENGHERS, HEER OP TUWENGA, SCHEPPER TEN POST.
Wapen en helmteken: Rengers [2]82

Rengers
GDW, blz. 81, nr. [231][e].

[231][f]OSEB. JAN RENGHERS, HEER TOT SLOCHTER, SCHEPPER AEN D' WESTZYD TOT SLOCHTER.
Wapen en helmteken: Rengers [2].

Rengers
GDW, blz. 82, nr. [231][f].

[231][g]REMBT TEN HAM OP DYCKUMB., SCHEPPER TOT WESTEREMDEN.
Wapen en helmteken: Ten Ham.

Ten Ham
GDW, blz. 82, nr. [231][g].

[231][h]JOACHIM RIPPERDA, HEER TOT FARMSUM, SCHEPPER TOT WOLTERSUM.
Wapen en helmteken: Ripperda.

Ripperda
GDW, blz. 82, nr. [231][h].

[231][i]JOHAN CLANT OP RINGEHEEM, SCHEPPER AEN DE NOORTZYD VAN APPINGADAM.
Wapen en helmteken: Clant.

Clant
GDW, blz. 82, nr. [231][i].

[231][j]WILLEM ALBERDA, SCHEPPER OP 'T ZANDT.
Wapen en helmteken: Alberda.

Alberda
GDW, blz. 82, nr. [231][j].

[231][k]HIND. BERENS EMMELCAMP, SCHEPPER TOT SCHARMER.
Wapen: Vier elkaar bij de pols vattende voorarmen, samen vormend een vierkant. Helmteken: een uitkomende geharnaste arm, houdend een zwaard.

Emmelkamp
GDW, blz. 82, nr. [231][k].

[231][l]HINDRICK SMITH, SCHEPPER TEN BUIR.
Wapen: Op een terras drie bomen en een daaruit komende omgewende eenhoorn. Helmteken: een uitkomende eenhoorn.

Smith
GDW, blz. 82, nr. [231][l].

[231][m]ANTHONIUS GERLACIUS, SCHEPPER TOT COLHAM.
Wapen: Gerlacius. Helmteken: een ster.

Gerlacius
GDW, blz. 82, nr. [231][m].

[231][n]TIAERT CHRISTOPHER BROERSEMA, OLDERMAN.
Wapen en helmteken: Broersema.

Broersema
GDW, blz. 82, nr. [231][n].

[231][o]HILTIE JANSEN, SCHEPPER AEND OOSTZYT VAN SLOCHTER.
Wapen: Drie klaverbladen. Helmteken: een vlucht, waartussen een lelie.

Hiltje Jansen
GDW, blz. 82, nr. [231][o].

[231][p]JOHAN SUIRINCK, SECRETARIUS.
Wapen: Een roos, vergezeld van drie hulstbladeren. Helmteken: een roos.

Suirinck
GDW, blz. 82, nr. [231][p].

[231][q]JOHAN WESSELS, WAARMAN.
Wapen: Effen.
N.B. Verguld zilver. Groninger keur 3/G [= 1660/1661]. Op deksel beeldje van gehelmde man met speer en schild, waarop later gegraveerd: een waterkering met drie doorgangen, vergezeld van boven van een omgewende adelaar. Dit wapen nu gevoerd door Dorpsterzijlvest. Bruikleen GMG, inv. nr. 2490, overgebracht naar gewestelijk historisch museum. Appingedam. Afgebeeld: Gids voor het museum van oudheden voor de provincie en stad Groningen. 6. druk. Groningen 1916. Blz. 30-31. Ook: J. W. Frederiks. Dutch silver. IV. The Hague 1961. Nr. 115. HLZ, nr. 70.
GDW, blz. 82, nr. [231][q].

b. Draagleken voor een bode

[231A]Wapen: Rengers [2]. Schildhouders: twee omziende leeuwen.
Embleem: Een zijl met twee geopende vloeddeuren.

Rengers
N.B. Zilver, XVIIIA. GMG. Waarschijnlijk Egbert Rengers van Farmsum, overste schepper, overleden Groningen 1 april 1745. Zie: NLW, 1951, k. 204.
GDW, blz. 82, nr. [231A].

3. KOMMERZIJVEST

a. Kommerzijl

[232]IN DEN JARE 1787, TOEN ... S. L. ALBERDA, HEER VAN BYMA,83 WEEGES BOMSTER-. DE E. JAN JANS WEGENS HOMSTER-. EN DE E. ALLE HALBES WEEGENS NIESLOOTER ZYLVEST GRIETLEDEN WAAREN VAN DE COMMER- OF OPSLAGTER ZYL, IS DEESE STEENEN ZYLE IN PLAATS VAN EEN HOUTEN ONDER DIRECTIE VAN DE COMMIES PROVINCIAAL G. BONSEMA NIEUWS GELEGT.
N.B. Niet meer aanwezig. Vermeld: CVO, gemeente Grijpskerk, Kommerzijl. "Onderscheidene wapens" na 1795 onherkenbaar gemaakt.
GDW, blz. 82, nr. [232].

4. OTERDUMERZIJLVEST

a. Oterdumerzijl

[233][a]EGBERT RENGERS TOT TUWINGA, OLDENHUYS, TEN POST, HEER VAN FARMSUM, SIDDEBUREN EN ONDERHORIGE DORPEN ETC. ETC., SCHEPPER OVER OTERDUMMER ZYLVEST. ANNO 1729.
Wapen: Rengers van Farmsum. Schildhouders: twee omziende leeuwen.

Rengers van Farmsum
GDW, blz. 83, nr. [233][a].

[233][b]HENDRIK GEIKENS, ZYLVEST TOT OTERDUM.
Wapen: Gedeeld: I huismerk nr. 17 (), vergezeld van de letters H.G.; II een halve adelaar.

Hindrik Geikens
GDW, blz. 83, nr. [233][b].

[233][c]ALBERT KLASEN, ZYLVEST TOT OTERDUM.
Wapen: Doorsneden: A. huismerk nr. 18 (), vergezeld van de letters A.K.; B. drie klaverbladen.
N.B. Havenschap Delfzijl.

Albert Klasen
GDW, blz. 83, nr. [233][c].

5. SCHOUWERZIJLVEST

a. Drinkbeker

[234][a]DESE BOCAEL HEBBEN D'HEEREN SCHEPPEREN DOEN MAKEN TOT DIENST DES ZYLVESTS VAN SCHOUWERZYL, 1710.
Wapen: Een golvende en gegolfde dwarsbalk [Schouwerzijlvest]. Schildhouders: twee omziende leeuwen.

Schouwerzijlvest
GDW, blz. 83, nr. [234][a].

[234][b]Wapen: Tjarda van Starkenborgh. Schildhouders: twee omziende leeuwen.
N.B. Coppen Tjarda van Starkenborgh, Wehe, schepper van Oldenklooster.

Tjarda van Starkenborgh
GDW, blz. 83, nr. [234][b].

[234][c]Wapen: Von Inn- und Kniphausen [2, doch zonder hartschild]. Schildhouders: twee omziende leeuwen.
N.B. Hendrik Ferdinand von Inn- und Kniphausen, Ulrum, schepper van Ter Borg.

Von Inn- und Kniphausen
GDW, blz. 83, nr. [234][c].

[234][d]Wapen: Alberda. Schildhouders: twee omziende leeuwen.
N.B. Willem Alberda. Pieterburen, schepper van Ten Dijke.
N.B. Zilver. Waterschap Hunsingo. Afgebeeld: HLZ, nr. 143.

Alberda
GDW, blz. 83, nr. [234][d].

b. Draagteken voor een bode

[235]Wapen: Von Inn- und Kniphausen [2, doch zonder hartschild].
N.B. Zilver. Waterschap Hunsingo.

Von Inn- und Kniphausen
GDW, blz. 83, nr. [235].

6. TERMUNTERZIJVEST

a. Termunterzijl

[236][a]ANNO AERAE CHRISTIANAE MDCCXXV COSS. CORNELIO SCHAY, HARMANNO WOLTHERS.
Wapens: Rechts: Schay. Links: Wolthers.
N.B. Burgemeesters van Groningen, co[n]s[ule]s.84

Schay

Wolthers
GDW, blz. 83, nr. [236][a].

[236][b]ANNO AERAE CHRISTIANAE MDCCXXV COSS. SCATONE LUDOLPHO GOCKINGA, PETRO BERGHUYS.
Wapens: Rechts: Gockinga [2]. Links: Geruit en over alles heen een omgewende leeuw [Berghuys].
N.B. Zie: GDW, nr. 236a.

Gockinga

Berghuys
GDW, blz. 84, nr. [236][b].

[236][c]GERHARDT SCHAFFER, WEGENS DE EDL. MOOGENDE H. HEEREN BORGEMEESTEREN ENDE RAADT IN GRONINGEN DROSSAART DER BEIDE OLDAMBTEN, COLLONEL, DYCKGRAVE EN OVERSTE SCHEPPER DES TERMUNTERZYLS, 1725.
Wapen: Schaffer.
Wapen: Op een terras een gebouw met vier torens [Oldambt].
Wapen: Twee gegolfde dwarsbalken [Termunterzijlvest].
N.B. Tekst en wapen Schaffer eveneens op de op 26 juli 1725 gelegde eerste steen, tevoorschijn gekomen bij de drooglegging van de sluis, vermeld en afgebeeld: Nieuwsblad van het noorden, 29 juli 1976, blad 5. Vergelijk: GDW, nr. 240m.

Schaffer

Oldambt

Termunterzijlvest
GDW, blz. 84, nr. [236][c].

[236][d]JAN BERENTS, ZYLVEST VAN WOLDENDORP.
Wapen: Gedeeld: I een halve adelaar; II drie leliën onder elkaar.

Jan Berents
GDW, blz. 84, nr. [236][d].

[236][e]FRERICK REINTS, ZYLVEST VAN OUDT EN NIEUWSCHEEMDA.
Wapen: Op een terras een wildeman, houdend in de rechterhand een op de schouder rustende knots en in de linkerhand een aan een riem gedragen schildje, beladen met een ster.

Frerick Reints
GDW, blz. 84, nr. [236][e].

[236][f]BONNE DERCKS, ZYLVEST VAN NOORTBROECK CUM ANNEXIS.
Wapen: Op een terras een omgewende leeuw.

Bonne Dercks
GDW, blz. 84, nr. [236][f].

[236][g]JOOST WESSELS, ZYLVEST VAN WESTTER EN HILGERLIE.
Wapen: Gevierendeeld: I huismerk nr. 19 (), vergezeld van de letters I.W.; II drie klaverbladen; III een halve adelaar; IV drie rozen.

Joost Wessels
GDW, blz. 84, nr. [236][g].

[236][h]MATHEUS TIDDENS, ZYLVEST VAN MIDDE EN NIEUWOLDA.
Wapen: Gevierendeeld: I een omgewende wassenaar; II een geklede arm, komend uit een wolk, uitgaand van de linkerbovenhoek: III een opengeslagen boek; IV drie klaverbladen.

Matheus Tiddens
GDW, blz. 84, nr. [236][h].

[236][i]BERENT HARREMS, ZYLVEST VAN DE MIEDEN.
Wapen: Op een terras een tegen een boom klimmend omgewend hert en aan de linkerzijde van de boom een op het terras liggende hond, waarboven drie op kleine zwevende takjes staande vogels onder elkaar.

Berent Harmens
GDW, blz. 84, nr. [236][i].

[236][j]MENSO JANS, ZYLVEST VAN DE EEXTA.
Wapen: Doorsneden: A. huismerk nr. 20 (), vergezeld van de letters M.I.: B. gedeeld: 1 een halve adelaar; 2 drie klaverbladen onder elkaar.

Menso Jans
GDW, blz. 84, nr. [236][j].

[236][k]HENDRICK ENGELBERTS, ZYLVEST VAN OUDT TERMUNTEN CUM ANNEXIS.
Wapen: Golvend doorsneden: A. een zwemmende vogel, ondersteund door de golvende snijlijn; B. gegolfd en beladen met twee zwemmende vogels naast elkaar: de drie vogels ten opzichte van elkaar 1 en 2.

Hendrick Engelberts
GDW, blz. 84, nr. [236][k].

[236][l]EDZE FOCKENS, ZYLVEST VAN GROOT TERMUNTEN.
Wapen: Op een terras een omgewende leeuw.

Edze Fockens
GDW, blz. 84, nr. [236][l].

[236][m]FOCKO AYTENS, ALS ZYLVEST VAN ZUIDTBROECK EN MUNTENDAM.85
Wapen: Verlaagd en golvend doorsneden: A. twee tegen elkaar klimmende uitkomende leeuwen; B. gegolfd.
N.B. Afgebeeld: Gruoninga, 1973, blz. 69.

Focko Aytens
GDW, blz. 84, nr. [236][m].

[236][n]SAMUEL VELTMAN, SECRETARIUS, ONTFANGER EN FISCAEL VANT ZYLVEST DES TERMUNTERZYLS.
Wapen: Veldtman.

Veldtman
GDW, blz. 85, nr. [236][n].

[236][o]ANTONI VERBURGH, BOUWMEESTER DER STAD GRONINGEN EN ARCHITECT VAN DESE ZYL, 1725.
N.B. Afgebeeld: MON, plaat LXIII, nr. 2. Zie voor wapenkleuren: GDW, nr. 241.

b. Drinkbekers
N.B. Van de drie in elkaar sluitende en samen in een koperen bus passende zilveren veldbekers werden in 1931 de wapens genoteerd. De bijbehorende teksten zullen wel letterlijk zijn overgenomen. Tijdens de bevrijding van de vijand in 1945 werden deze bekers uit de bus gestolen. Aan de hand van de in 1931 gemaakte aantekeningen werden in 1967 voor het waterschap Oldambt copieën van de verdwenen bekers gemaakt door juwelier Oving te Groningen.
GDW, blz. 85, nr. [236][o].

[237][a]ADAM BERCHUYS, DROST DER BEIDEN OLDAMBTEN EN OVERSTE SCHEPPER VAN TERMUNTER ZYL, 1689.
Wapen: Een keper, vergezeld van drie leliën [Van Berchuys].

Berchuys
GDW, blz. 85, nr. [237][a].

[237][b]MENSO UDENS, ZYLVEST VAN DE EEXTA.
Wapen: Gedeeld: I een omgewende leeuw; II op een terras een wildeman met knots in de rechterhand, dragend in de linkerhand een schildje, beladen met een ster.

Menso Udens
GDW, blz. 85, nr. [237][b].

[237][c]FEEBO FREERICKS, ZYLVEST VAN NOORTBROECK C.A.
Wapen: Gevierendeeld: I en IV gedeeld: 1 een sleutel met de baard linksboven; 2 twee tegen elkaar klimmende halve leeuwen; II en III gedeeld: 1 een leeuw; 2 drie leliën onder elkaar.

Febo Frericks
GDW, blz. 85, nr. [237][c].

[237][d]FOPKO SYBENS, ZYLVEST VAN DE SCHEEMDA C.A.
Wapen: Gevierendeeld: I en IV drie leliën; II en III twee tegen elkaar klimmende halve leeuwen.

Fopko Sybens
GDW, blz. 85, nr. [237][d].

[237][e]HERO FOCKENS, ZYLVEST VAN OUDT TERMUNTEN C.A.
Wapen: Gevierendeeld en over alles heen een omgewende leeuw.

Hero Fockens
GDW, blz. 85, nr. [237][e].

[237][f]ULFERT PIETERS, ZYLVEST VAN WOLDENDORP.
Wapen: Op een terras twee elkaar in de bek pikkende staande vogels.

Ulfert Pieters
GDW, blz. 85, nr. [237][f].

[237][g]HENRICUS ELFERS, SEKRET. EN ONTF. VANT ZYLVEST DES TERMUNTER ZYLVEST.
Wapen: Een tot aan de knieën met een stok door het water wadende sint Christophorus, dragend het Christuskind, een wereldbol houdend.

Elfers
GDW, blz. 85, nr. [237][g].

[237][h]'T ZYLVEST VAN GROOT TERMUNTEN.
Wapen: Een kerk.
GDW, blz. 85, nr. [237][h].

[237][i]MATTIAS HAEYCKENS, ZYLVEST VAN HILLIGER EN WESTERLEE.
Wapen: Gevierendeeld: I een halve adelaar; II drie eikels onder elkaar; III een omziende leeuw; IV een met twee pijlen van boven naar beneden schuinkruislings doorstoken hart.86
GDW, blz. 85, nr. [237][i].

[237][j]FRERICK HAYCKENS, ZYLVEST VAN DE MIEDEN.
Wapen: Gedeeld: I een omgewende wassenaar, vergezeld van een ster: II doorsneden: a. een met twee pijlen van boven naar beneden schuinkruislings doorstoken hart; b. twee tegen elkaar klimmende halve leeuwen.
GDW, blz. 86, nr. [237][j].

[237][k]NANNO AMSING, ZYLVEST VAN ZUIDBROEK EN MUNTENDAM.
Wapen: Drie met twee pijlen van boven naar beneden schuinkruislings doorstoken harten.
GDW, blz. 86, nr. [237][k].

[237][l]BONTKO BENNES, ZYLVEST VAN MIDWOLDA CUM ANNEXIS.
Wapen: Op water of op land twee naar elkaar toegewende staande adelaars met opgeheven vlucht, in de bek gepikt door twee ganzen, gezien op de rug, en op de voorgrond een heuvel.
N.B. Zilver. Sedert 1945 niet meer aanwezig. Afgebeeld: MON, plaat XCIX, 1, grootste beker. Zie Gruoninga 39 (1994) 114.
GDW, blz. 86, nr. [237][l].

[238][a]REINDT TEN WINCKEL, DROST DER BEIDEN OLDAMTEN EN OVERSTE SCHEPPER VAN TERMUNTER ZYLL, 1711.
Wapen: De bovenhelft van een paal, ondersteund door een dwarsbalk, de paal vergezeld van twee leeuwen, aan elke zijde een, en in de schildvoet op een terras, drie rozen, 1 en 2, op gebladerde stengels, komend uit het midden van het terras.
GDW, blz. 86, nr. [238][a].

[238][b]BENE PIETERS, ZYLVEST VAN CLEIN TERMUNTEN.
Wapen: Een op een liggende boomstam zittende omgewende adelaar met zijwaarts gerichte vleugels.
GDW, blz. 86, nr. [238][b].

[238][c]DOCKTOR FRED. SYBINGA, ZYLVEST IN DE EXTA.
Wapen: Op een terras een wildeman, houdend in de rechterhand een schild, beladen met drie leliën, en in de linkerhand een op de schouder rustende knots.
GDW, blz. 86, nr. [238][c].

[238][d]SIBELT DETMERS, ZYLVEST VAN DE MIEDEN.
Wapen: Een van boven naar beneden met een sabel doorstoken hart, vergezeld van vier klaverbladen, 2 en 2.
GDW, blz. 86, nr. [238][d].

[238][e]TJACKO DRIES, ZYLVEST VAN CLOOSTER HILLIGER EN WESTERLEE.
Wapen: Gedeeld: I twee omgewende wassenaars, de grootste de kleinste omvattend; II een leeuw.
GDW, blz. 86, nr. [238][e].

[238][f]MEINDERT RIEWENS, ZYLVEST VAN WOLDENDORP.
Wapen: Gedeeld: I huismerk nr. 21 (); II doorsneden: a. een halve adelaar; b. drie klaverbladen.
GDW, blz. 86, nr. [238][f].

[238][g]H. TEN CAMP, SECRETARIUS, ONTFANGER EN FISKAAL VAN 'T ZYLVEST DES TERMUNTER ZYLS.
Wapen: Gedeeld: I een halve adelaar; II in een brouwkuip twee moutgrepen.
GDW, blz. 86, nr. [238][g].

[238][h]MATTIAS TIDDENS, ZYLVEST VAN MIDWOLDE EN NIEUWOLDE.
Wapen: GDW, nr. 236h.
GDW, blz. 86, nr. [238][h].

[238][i]DAVYT BROENS, ZYLVEST VAN NOORTBROECK C.A.
Wapen: Gevierendeeld: I drie leliën; II en III een leeuw; IV drie rozen.
GDW, blz. 86, nr. [238][i].

[238][j]SOLLICITEUR P. LUYCKEN, ZYLVEST VAN ZUITBROEK EN MUNTENDAM.
Wapen: Gevierendeeld: I en IV linksgeschuind; II en III op een terras een boom.
GDW, blz. 86, nr. [238][j].

[238][k]TIACKO BENES, ZYLVEST VAN OUDT EN NIEUW SCHEEMDA.
Wapen: Een leeuw.87
GDW, blz. 86, nr. [238][k].

[238][l]R. MENSINGH, AMBTMAN DES CLEYOLDAMTS, ZYLVEST VAN GROOT TERMUNTEN.
Wapen: Een omgewende adelaar, dragend voor de borst aan een uit de bek afhangende ketting een schildje, beladen met een over een keper gaande aanziende ossekop.
N.B. Zilver. Sedert 1945 niet meer aanwezig. Afgebeeld: MON, plaat XCIX, 1, kleinste beker.
GDW, blz. 87, nr. [238][l].

[239][a]GERHARD SCHAFFER, DROST DER BEIDEN OLDAMPTEN EN OVERSTE SCHEPPER DES TERMUNTER ZYLS, 1724.
Wapen: Schaffer.

Schaffer
GDW, blz. 87, nr. [239][a].

[239][b]BERENT HARREMS, ZYLVEST VAN DE MIEDEN.
Wapen: Op een terras een tegen een boom klimmend omgewend hert en aan de linkerzijde van de boom een uit de schildrand komende gehalsbande hond, waarboven drie vogels met gesloten vlucht onder elkaar.

Berent Harms
GDW, blz. 87, nr. [239][b].

[239][c]MENSO JANS, ZYLVEST VAN DE EEXTA.
Wapen: GDW, nr. 236j.

Menso Jans
GDW, blz. 87, nr. [239][c].

[239][d]HINDRICK ENGELBERTS, ZYLVEST VAN OUDT TERMUNTEN C.A.
Wapen: Een terras, beladen met twee kieviten, het terras vergezeld van boven van een kievit; de vogels ten opzichte van elkaar 1 en 2.

Hindrick Engelberts
GDW, blz. 87, nr. [239][d].

[239][e]FRERICK REYNTS. ZYLVEST VAN OUDT EN NIEUWSCHEEMDA.
Wapen: GDW, nr. 236e.

Frerick Reints
GDW, blz. 87, nr. [239][e].

[239][f]JAN BERENTS, ZYLVEST VAN WOLDENDORP.
Wapen: GDW, nr. 236d.

Jan Berents
GDW, blz. 87, nr. [239][f].

[239][g]SAMUEL VELTMAN, SECRETARIUS, ONTFANGER EN FISCAAL VAN 'T ZYLVEST DER BEIDER OLDAMPTEN.
Wapen: Veldtman.

Veldtman
GDW, blz. 87, nr. [239][g].

[239][h]EDZE FOCKENS, ZYLVEST VAN GROOT TERMUNTEN.
Wapen: GDW, nr. 236l.

Edze Fockens
GDW, blz. 87, nr. [239][h].

[239][i]EPPE ARENTS, ZYLVEST VAN ZUITBROECK EN MUNTENDAM.
Wapen: Een ploeg en een eg onder elkaar.
GDW, blz. 87, nr. [239][i].

[239][j]BONNO DERCKS, ZYLVEST VAN NOORTBROECK C.A.
Wapen: GDW, nr. 236f.

Bonno Dercks
GDW, blz. 87, nr. [239][j].

[239][k]JOOST WESSELS, ZYLVEST VAN WESTER EN HILLIGERLEE.
Wapen: GDW, nr. 236g.

Joost Wessels
GDW, blz. 87, nr. [239][k].

[239][i]MATHEUS TIDDENS. ZYLVEST VAN MIDDE EN NIEUWOLDA.
Wapen: GDW, nr. 236h.
N.B. Zilver. Sedert 1945 niet meer aanwezig. Afgebeeld: MON, plaat XCIX, 1, middelste beker.
GDW, blz. 87, nr. [239][i].

c. Schotel

[240][a]HINDRIK BERGHUIS, RAADTSHEER IN GRONINGEN, DROST DER BEIDER OLDAMTEN, COLLONEL. DYCKGRAAFF EN OVERSTE SCHEPPER DES TERMUNTER ZYLS.
Wapen: Geruit en over alle, heen een leeuw. Schildhouders: twee leeuwen.88
GDW, blz. 87, nr. [240][a].

[240][b]DR. SAMUEL VELTMAN, SECRETARIUS, ONTFANGER EN FISCAAL VAN 'T ZYLVEST DER BEIDER OLDAMPTEN.
Wapen: Veldtman.

Veldtman
GDW, blz. 88, nr. [240][b].

[240][c]JOOST WESSELS, ZYLVEST VAN WESTER EN HILLIGERLEE.
Wapen: GDW, nr. 236g.

Joost Wessels
GDW, blz. 88, nr. [240][c].

[240][d]FRERICK REINTS, ZYLVEST VAN OUDT EN NIEUW SCHEEMDA.
Wapen: GDW, nr. 236e.

Frerick Reints
GDW, blz. 88, nr. [240][d].

[240][e]JAN BERENTS, ZYLVEST VAN WOLDENDORP.
Wapen: GDW, nr. 236d.

Jan Berents
GDW, blz. 88, nr. [240][e].

[240][f]FREDERIK AMSINGH, ZYLVEST VAN NOORTBROEK EN NOORTBROEKSTER HAMRIK CUM ANNEXIS.
Wapen: GDW, nr. 237k.
GDW, blz. 88, nr. [240][f].

[240][g]BONNO TIAART VAN WARTUM, ZYLVEST VAN OUDT TERMUNTEN CUM ANNEXIS.
Wapen: Gedeeld: I een halve adelaar; II tussen twee dwarsbalken een met twee pijlen van boven naar beneden schuinkruislings doorstoken hart.
GDW, blz. 88, nr. [240][g].

[240][h]HITTIO GERRYTS, ZYLVEST VAN MIDDE EN NIEUWOLDA CUM ANNEXIS.
Wapen: Op een terras tussen twee daaruit oprijzende klaverbladen een tegen een boom klimmend omgewend hert.
GDW, blz. 88, nr. [240][h].

[240][i]FOCKO AYTENS, ZYLVEST VAN ZUIDTBROEK EN MUNTENDAM.
Wapen: Verlaagd doorsneden: A. twee tegen elkaar klimmende uitkomende leeuwen. B. effen.
GDW, blz. 88, nr. [240][i].

[240][j]EDSE FOCKENS, ZYLVEST VAN GROOT TERMUNTEN. Wapen: Een omgewende leeuw.
GDW, blz. 88, nr. [240][j].

[240][k]MENSO JANS, ZYLVEST VAN DE EEXTA.
Wapen: GDW, nr. 236j.

Menso Jans
GDW, blz. 88, nr. [240][k].

[240][l]BERENT HARREMS, ZYLVEST VAN DE MIEDEN.
Wapen: GDW, nr. 239b.

Berent Harms
GDW, blz. 88, nr. [240][l].

[240][m]DIE EERST TEN TROEFFEL, OM DEN EERSTEN STEEN TE VESTEN / DIENDE AAN TERMUNTER ZYL, DAARNA VOOR DOENIET LAG / RAAK DOOR DROST BERGHUYS EENS IN VRYHEID WEER TEN LESTEN / DAAR 'K IN EEN SCHENKTELJOOR VERMAAKT, KOM VOOR DEN DAG / EN MET DEES WENSCH, IN 'T ROND DEN SCHEPPREN ANGEBODEN / DAT NOOIT TERMUNTER ZYL MEER TROEFFEL ZY VAN NODEN / G. ALTING. COMP.
N.B. Zilver. Waterschap Oldambt. Groninger keur 6/K [= 1734/1735]. Afgebeeld: GDW, plaat III. Vergelijk: GDW, nr. 236e.
GDW, blz. 88, nr. [240][m].

d. Gedenkbord

[241][a]SCHAY.
Wapen: Gedeeld: I in blauw een gouden dwarsbalk; II in goud een zwarte adelaar [Schay].

Schay
GDW, blz. 88, nr. [241][a].

[241][b]WOLTHERS.
Wapen: In rood een gaand paaslam, dragend een kruis, waaraan een ingehoekte wimpel. alles van zilver [Wolthers].89

Wolthers
GDW, blz. 88, nr. [241][b].

[241][c]GOCKINGA.
Wapen: In blauw op een groen terras een omgewende staande gouden adelaar, houdend met de bek een op het terras staande gouden voetboog en steunend met de ene klauw op de trekker [Gockinga [2]].

Gockinga
GDW, blz. 89, nr. [241][c].

[241][d]BERGHUIS.
Wapen: Klein geschaakt van rood en zilver en over alles heen een omgewende gouden leeuw [Berghuys].

Berghuys
GDW, blz. 89, nr. [241][d].

[241][e]SCHAFFER.
Wapen: Op een terras een omgewende en omziende rode wolf of vos, houdend in de bek een gans [Schaffer].

Schaffer
GDW, blz. 89, nr. [241][e].

[241][f]Wapen: In zilver op een groen terras een rood gebouw met vier torens, gebouw en torens met blauwe daken [Oldambt].

Oldambt
GDW, blz. 89, nr. [241][f].

[241][g]Wapen: In zilver een golvende, misschien ook gegolfde rode dwarsbalk [Termunterzijlvest].

Termunterzijlvest
GDW, blz. 89, nr. [241][g].

[241][h]JAN BERENTS.
Wapen: Gedeeld: I een halve adelaar; II in blauw drie gouden leliën onder elkaar.

Jan Berents
GDW, blz. 89, nr. [241][h].

[241][i]FRERICK REINTS.
Wapen: In blauw op een groen terras een wildeman. houdend in dc rechterhand een op de schouder rustende knots en in de linkerhand een aan een riem gedragen [zilveren?] schildje, beladen met een rode ster.

Frerick Reints
GDW, blz. 89, nr. [241][i].

[241][j]BONNE DERKS.
Wapen: In paarsachtig-bruin een omgewende en aanziende gouden leeuw.

Bonne Derks
GDW, blz. 89, nr. [241][b].

[241][k]JOOST WESSELS.
Wapen: Gevierendeeld: I in rood een zwart huismerk nr. 19 (), vergezeld van de zwarte letters I.W.; II in groen drie gouden klaverbladen; III een halve adelaar; IV in goud drie rode rozen.

Joost Wessels
GDW, blz. 89, nr. [241][k].

[241][l]MATEUS TIDDENS.
Wapen: Gevierendeeld: I in blauw een omgewende gouden wassenaar: II in rood een arm van natuurlijke kleur, komend uit een zilveren wolk, uitgaande van de linkerbovenhoek; III in blauw een opengeslagen zilveren boek; IV in goud drie bruine klaverbladen.

Matheus Tiddens
GDW, blz. 89, nr. [1].

[241][m]BEREND HARREMS.
Wapen: In zilver op een groen terras een tegen een groene boom met bruine stam klimmend omgewend hert met gewei, en aan dc linkerzijde van de boom een op het terras liggende [bruine?) hond, waarboven drie vliegende zwarte vogels onder elkaar.

Berent Harms
GDW, blz. 89, nr. [241][m].

[241][n]MENSO JANS.
Wapen: Doorsneden: A. in zilver een zwart huismerk nr. 20 (), vergezeld van de zwarte letters M.L; B. gedeeld: 1 in rood een zwarte halve adelaar; 2 in goud drie bruine klaverbladen onder elkaar.

Menso Jans
GDW, blz. 89, nr. [241][n].

[241][o]HENRICK ENGELBERTS.
Wapen: Golvend doorsneden: A. in zilver een zwemmende vogel van zwart en wit, met rode snavel, ondersteund door de golvende snijlijn; B. gegolfd en beladen met twee zwemmende vogels, waarschijnlijk gelijk aan de vorige, naast elkaar; de drie vogels ten opzichte van elkaar 1 en 2.

Hendrick Engelberts
GDW, blz. 89, nr. [241][o].

[241][p]EDZE FOCKENS.
Wapen: In rood een omgewende gouden leeuw.90
GDW, blz. 89, nr. [241][p].

[241][q]FOCKO AYTENS.
Wapen: Golvend doorsneden: A. in groen twee tegen elkaar klimmende uitkomende leeuwen; B. gegolfd, waarschijnlijk van zilver en blauw.
GDW, blz. 90, nr. [241][q].

[241][r]SAMUEL VELDMAN.
Wapen: In blauw een rode keper, beladen met drie zilveren sterren of rozen, de keper vergezeld van drie zilveren vleugels, de bovensten naar elkaar toe gewend [Veldtman].
N.B. Gedenkbord, waarvan teksten en alleen hier in kleuren uitgevoerde wapens vrijwel overeen kwamen met die op Termunterzijl, GDW, nr. 236. Niet meer aanwezig. Door E. E. de Boer 1828 'herschildert' op wijze, die doet vermoeden, dat origineel reeds onduidelijk was. Wapenbeschrijvingen alleen opgenomen vanwege kleuren, al zijn die slecht. Zie: RAG, Archief Termunterzijlvest, inv. nr. 24*. Tekening in kleuren.

Veldtman
GDW, blz. 90, nr. [241][r].

7. WETSINGERZIJLVEST

a.Wetsingerzijl

[242]Wapen: Van der Wenge.
N.B. Niet meer aanwezig. Vermeld: RAG, Statenarchieven, inv. nr. 125, blz. 731, 30 november 1637. Ook: Archief Farmsum, inv. nr. 726, 1 december 1637. Bij verleggen van zijl kwam plaatsing wapen in geding. Gemachtigde van ritmeester Boiocko van der Wenge was diens vrouw Barbara Lappel.

Van der Wenge
GDW, blz. 90, nr. [242].

8. WINSUMER- EN SCHAPHALSTERLIJLVEST

a. Winsumer- en schaphalsterzijl

[243][a]Wapen: Winsumer- en schaphalsterzijlvest.

Winsumer- en schaphalsterzijlvest
GDW, blz. 90, nr. [243][a].

[243][b]EVERT JOOST LEWE, HEER VAN ADUARDT ENZ., HOOFMEESTER VAN WINSUMER EN SCHAPHALSTER ZYLEN.
Wapen:
GDW, blz. 90, nr. [243][b].

[243][c]NYENSTEIN.
Wapen:
N.B. Onno Tamminga van Alberda. heer van Scheltkema-Nijenstein.
GDW, blz. 90, nr. [243][c].

[243][d]STEDUM.
Wapen:
N.B. Everhard Frederik van Lintelo, heer van Nittersum.
GDW, blz. 90, nr. [243][d].

[243][e]MIDDELSTUM.
Wapen:
N.B. Johan Lewe van Middelstum, heer van Ewsum.
GDW, blz. 90, nr. [243][e].

[243][f]JOOST LEWE. SCHEPPER VAN BAFFLO, RASQUERT ENZ.
Wapen: Lewe.

Lewe
GDW, blz. 90, nr. [243][f].

[243][g]JOR. PYRRHUS WILHELMUS VAN SYTZAMA, SCHEPPER VAN WINSUM.
Wapen: Van Sytzama. Schildhouders: twee zilveren eenhoorns.

Sytzama
GDW, blz. 90, nr. [243][g].

[243][h]GERHARD ALBERDA, HEER VAN DYXTERHUIS ENZ., SCHEPPER VAN HUISINGE.
Wapen
GDW, blz. 90, nr. [243][h].

[243][i]EVERT JOOST LEWE, HEER VAN HOOGKERK ENZ., SCHEPPER VAN OBERGUM.
Wapen: Lewe.91

Lewe
GDW, blz. 90, nr. [243][i].

[243][j]WESTERWYTWERT.
Wapen:
N.B. Reint Jan Lewe van Middclstum, heer van van Westerwijtwerd., zoon van Ewsum.
GDW, blz. 91, nr. [243][j].

[243][k]ALBERT ADRIAAN VAN LYNDEN TOT CANTERS, SCHEPPER VAN OVERMARINGE ENZ.
Wapen: Van Lijnden. Schildhouders: twee zwarte windhonden.

Linden
GDW, blz. 91, nr. [243][k].

[243][l]CLAAS ALDERS, SCHEPPER VAN WARFFUM.
GDW, blz. 91, nr. [243][I].

[243][m]LAMBARTUS EYLERTS, SCHEPPER VAN UITHUISEN.
Wapen: Op een terras in de linkerhelft van het schild twee bomen en voor de rechtse hiervan een omgewend, iets opspringend hert met gewei. Helmteken: een uitkomend hert met gewei.
GDW, blz. 91, nr. [243][m].

[243][n]JACOB TJASSES, SCHEPPER VAN 'T VIERENDEEL.
Wapen: Op een terras een iets naar voren hollend paard met de beide voorpoten van de grond, het paard vergezeld van drie klaverbladen.
GDW, blz. 91, nr. [243][n].

[243][o]ABEL EPPO VAN BOLHUIS, SECRETARIUS EN FISCAAL.
Wapen: Gedeeld: I een halve adelaar, vergezeld van boven van een ster; II op een terras een omziende gans met een klaverblad in de bek.
N.B. Voltooid door zerkhouwer Casper Struiwig, 1736. Niet meer aanwezig. Vermeld: RAG, Archief winsumer- en schaphalster zijlvest, iqv. nr. 15.
GDW, blz. 91, nr. [243][o].

b. Taatspennen

[244][a]1573.
Huismerk nr. 22 ().
GDW, blz. 91, nr. [244][a].

[244][b]1573.
Huismerk nr. 23 ().
N.B. Koper. GMG, nr. 386.
GDW, blz. 91, nr. [244][b].

c. Taatspotten

[245][a]JOHAN LEWE.
Wapen: Lewe.

Lewe
GDW, blz. 91, nr. [245][a].

[245][b]ERENST VAN ISELMUDEN.
Wapen, vergezeld van de onduidelijke letters: S.U.N., en van: A. 1630: Van Isselmuden.
N.B. Koper. GMG nr. 385. Op 12 maart 1631 200 emder gulden toegestaan aan Ernst van Iselmuiden, schepper te Bedum, voor reparatie van bedumer en onderdendamster zijlen. Zie: P.H. Meekhoff Doornbosch. Catalogus van de archieven der zijlvestenijen en dijkrechten, welke thans het waterschap Hunsingo vormen. Groningen 1905. Blz. 126.

Van Isselmuden
GDW, blz. 91, nr. [245][b].

[246]DE E. E. JONKER EVERT JOOST LEWE, HEER VAN ADUARD MET ONDERHORIGE CARSPELEN EN HOOFMESTER VAN WINSUMER EN SCHAPHALSTER ZYLEN HEEFT DESEN LATEN GIETEN INT JAAR 1733. GRONINGEN.
N.B. Koper. GMG, nr. 387. Gegoten door J. Borchhardt. Nieuwe stenen zijl bij winsumeren schaphalster zijlen, 1733. Zie: P. H. Meekhoff Doornbosch. Catalogus van de archieven der zijlvestenijen en dijkrechten. welke thans het waterschap Hunsingo vormen. Groningen 1905. Blz. 267.
GDW, blz. 91, nr. [246].

d. Ringen van achterharren

[247]D. E. E. JR. JOEST LEWE OP KLINKENBORCH ENDE HANSOUWE, HEER VAN CANTENS. STITSWERT, EPPENHUISEN ENDE EELSWERT, TOT EENRUM ENDE WARFUM HOVELINCK, ARFHOOFMESTER VAN WINSUMER92 ENDE SCHAEPHLSTER ZYLEN, HEE[F]T DEESEN VO[L]GENS COMMISSIE DER SAMPTLICKE HEEREN SCHEPPEREN LAETEN GIETEN DUER JURJEN BALTHASER IN LIEUWAERDEN 1660.
Wapen: Lewe.
N.B. Koper. GMG, nr. 387.

Lewe
GDW, blz. 91, nr. [247].

[248]DE E. E. JONKER EVEET JOOST LEWE, HEER VAN ADUARD MET ONDERHORIGE CARSPELEN EN HOOFMESTER VAN WINSUMER EN SCHAPHALSTER ZYLEN, HEEFT DESEN LATEN GIETEN INT JAAR 1745. I.B.H. ME FECIT.
N.B. Koper. GMG, nr. 387. Gegoten door Johannes Borchhardt. Aangetroffen op „muiszen" van vloeideuren bij schaphalster zijlen, 1832. Zie: RAG, Archieven Menkema en Dijksterhuis, inv. nr. 197.
GDW, blz. 92, nr. [248].

e. Waarschuwingsborden

[249]JAN COENES, SCHEPPER. J. W. KEIZER, SECRETARIS.
N.B. Ordonnantie van schepperij het Vierendeel, 19 juni 1777, bij Cardingahuistermaar. Niet meer aanwezig. Vermeld: RAG, Archief winsumer-en schaphalster zijlvest, nv. nr. 16.
GDW, blz. 92, nr. [249].

[250][a]DE H. HEEREN GECOMMITTEDE SCHEPPEREN OVER DE ZYLVESTEN ZAKEN IN DEN JAARE 1790.
Wapen: Winsumer- en Schaphalsterzijlvest.

Winsumer- en Schaphalsterzijlvest
GDW, blz. 92, nr. [250][a].

[250][b]DE H. W. G. HEER F. O. VAN SYSEMA. HEER VAN BELLINGEWEER. SCHEPPER VAN WINSUM.
N.B. Frans Onno van Sytzama.
GDW, blz. 92, nr. [250][b].

[250][c]DE H. W. G. HEER R. J. VAN MIDDELSTUM, SCHEPPER VAN EUSUM.
N.B. Reint Jan Lewe van Middelstum. Zie: OBS, blz. 267.
GDW, blz. 92, nr. [250][c].

[250][d]DE H. W. G. HEER G. G. ALBERDA VAN MINKEMA, SCHEPPER VAN UITHUIZEN.
N.B. Gosen Geurt Alberda van Menkema.
GDW, blz. 92, nr. [250][d].

[250][e]DE W. E. G. HEER M. E. J. DE DREWS, SECRETARIS.
N.B. Albert Johan de Drews. Zie: P. H. Meekhoff Doornbosch. Catalogus van de archieven der zijlvestenijen en dijkrechten, welke thans het waterschap Hunsingo vormen. Groningen 1905. Blz. 283, 284.
N.B. Niet meer aanwezig. Vermeld: RAG, Archief Winsumer- en Schaphalsterzijlvest. inv. nr. 16.
GDW, blz. 92, nr. [250][e].

f. Drinkbeker

[251]MILLE ET QUINGENTOS A PARTU VIRGINIS ANNOS UNDECIES SENOS NUMERABAM, QUANDO MAGISTRI WINSEMIENSIS AQUAEDUCTUS COMMUNE DEDERE ARGENTUM, UT FIERUM, QUORUM HIC INSIGNIA CERN IS.
Wapens: DOMINUS ARNOLDUS LANDT, ABBAS IN AEDWART, HOFMESTER TOT RODESCHOLE. HERCULES VAN EWSSUM, HENRIC VAN ISELMUIDEN. RENKE ELAMA, 1566.
N.B. Zilver. Niet meer aanwezig. Vermeld: RAG, Archieven (De Marees) van Swinderen. inv. nr. 104. Archief Farmsum, inv. nr. 931, vijfde bladzijde van achteren. KGO. tegenover titelblad en blz. 170b. Namen van aantal scheppers gingen verloren. Rodeschole onder Middelstum. Zie: GVA, 1919, blz. 109. Hercules van Ewsum, bastaard, voerde als93 wapen: Twee vleugels, vergezeld in het schildhoofd van een ster. Helmteken: een vlucht. Zie: RAG, Archief Van Ewsum, inv. nr. 132, bundel 9, 17 september 1567.

Arnoldus Landt

Hercules van Ewsum

Van Isselmuden

Elama
GDW, blz. 92, nr. [251].

g. Eetlepels

[252]E. JAC. DREWES STUIRWOLT, SCHEPPER VAN 'T VIERENDIEL, ANNO 1678.
Wapen: Op een terras een uit een bos van drie bomen uitkomend hert met gewei.
N.B. Zilver. GMG, nr. 2521.
GDW, blz. 93, nr. [252].

[253]E. CIPRIANI, SECRET., ANNO 1678.
Wapen: Gedeeld: I een omgewende hertekop met gewei; II een dwarsbalk, vergezeld van drie rozen.
N.B. Zilver. GMG, nr. 2521.
GDW, blz. 93, nr. [253].

[254]E. AB. EP. VAN BOLHUIS, SECRET. EN ADV. FISCAEL, 1699.
Wapen: Gedeeld: I een halve adelaar, vergezeld van boven van een ster; II op een terras een omziende gans met een klaverblad in de bek.
N.B. Zilver. GMG, nr. 2521.
GDW, blz. 93, nr. [254].

[255]E. ELTIE JELMERS, SCHEPPER VAN 'T VEERENDIEL, 1699.
Wapen: Gedeeld: I op een terras een aanziende, geharnaste man met in de opgeheven linkerhand een zwaard en met de andere hand aan de van de koppelriem afhangende schede; II een met een ster beladen dwarsbalk, vergezeld van drie klaverbladen.
N.B. Zilver. GMG, nr. 2521.
GDW, blz. 93, nr. [255].

[256]E. M. VAN BOLHUIS, SCHEPPER VAN WARFFUM. Wapen: GDW, nr. 254.
N.B. Zilver, GMG, nr. 2521. Groninger keur 4/X [ 1699/1700].
GDW, blz. 93, nr. [256].

[257]DOOR MEVROUW SICKINGH VEREERT AN HAAR RIGTERS ALS SCHEPPERIN.
Gravure: Op een terras een geklede man met hoed, houdend een schop [Sint Walfridus] waarbij: S.W. FRIDS.
N.B. Zilver. Groninger keur 5/G [- 1708/1709]. Afgebeeld: HLZ, L 31, blz. 120. GMG. Zie: GMV, 1935, blz. 30. Geschenk aan zijlrichters van Innersdijk door Thecla Elisabeth van Berum, op Thedema, Noordwolde, overleden 20 februari 1727, weduwe Feyo Johan Sickinghe, overleden 1703. Zie: NLW, 1943, k. 128-129.
GDW, blz. 93, nr. [257].

B. POLDERS

1. NOORDPOLDER

a. Noordpolderzijl

1. Gedenksteen

[258]IN DEN JARE 1811 IS DEZE POLDER INGEDYKT EN DE SLUIS GELEGT ONDER MEDEWERKING EN TOEZIGT VAN DEN HOOGEDELEN GESTR. HEER DEN HEER H. L. WICHERS, PREFECT VAN HET DEPARTEMENT VAN DE WESTEREEMS, EN DE RADEN VAN PREFECTURE S. W. TJASSENS EN P. G. VAN IDDEKINGE EN ONDER DIRECTIE VAN DE HEEREN VOLMAGTEN SYBRAND BRUINS, K. J. DE WAARD, JAN RENTJES, HENDRIK94 PIETERS EN ALBERT TONNIS EN DE BOEKHOUDER VAN DE POLDER KAS DOJE PIETERS.
N.B. Afgebeeld: Het noorden, 1904, blz. 68. Concept: TOEN 'T BED LAG VAN DE POLDERZYL / VOOR 'T FUNDAMENT GESPREID / HEEFT SYBRANT BRUINS NAAR 'T GRONDPROFYI. / DEN EERSTEN STEEN GELEID / D.5 JULY 1811.
Vermeld: Gedigten van Jacob J. Sytsma, blz. 123. Handschrift in bezit van de heer L. Zuideveld, Grijpskerk. Vergelijk: G. Steenhuis. De indijking van den Noordpolder. 1805-1810. Uitgegeven door J. F. Steenhuis. 's-Gravenhage 1913. Blz. 51.95
GDW, blz. 93, nr. [258].






Contact


Bron: A. Pathuis, Groninger gedenkwaardigheden. Teksten, wapens en huismerken van 1298-1814
(Assen/Amsterdam 1977), met aanvullingen en correcties door R.H. Alma.
Met dank aan Elibert Datema voor het scannen en ocr'en.
Aanvullingen en correcties graag naar mailredmeralmanl.



Laatst bijgewerkt 10 maart 2017
Naar begin van de pagina