|
bg. UITWIERDE (VÓÓR 1594)
1. Gebouwen
a. Kerk
1. Gedenksteen
| [473] | UNEKO RIPPERDA, HOEFTLINCK TO WITWERT, HOLWERDA UND WTHWERDA, JUNCKER UND DROSTE VAN SALLANT.
| N.B. Eertijds in kerk, nu hoven torendeur. Zie: D. H. Ferré Jacobs. Voorheen en thans. Appingedam 1909. Blz. 131. Afgebeeld: MON, plaat XXII, nr. 4. Zoon van Eggerick Ripperda en Aleyd van Buckhorst, drost van Salland 12 oktober 1553, overleden 10 juni 1566, weduwnaar van Judith van Twickelo 23 november 1554. Zie: RIP, Blatt 2, Nr. 28. Witwerd is Oosterwijtwerd. |
| GDW, blz. 135, nr. [473]. |
|
2. Gedenktekenen
a. Grafzerken
| [474] | ANNO 1563, DEN 20 MARTY, RUSTEDE YN DEN HEREN DE ERENVESTE UND ERBARE HARO WINKEN TO RENGEHEIM.
Wapen en helmteken: Wincken. Inplaats van het gebruikelijke medaillon hangt aan het snoer om de hals van de helm een achtpuntige ster. Schildhouders: twee leeuwen.
Kwartieren: I Wincken. II Loegen. III een omgewende wassenaar, vergezeld van een ster. IV een leeuw. |
| GDW, blz. 135, nr. [474]. |
|
| [475] | Kwartieren, wapens met helmteken: I. Wincken. II twee tegen elkaar klimmende halve leeuwen, vergezeld van onderen van een ster. Helmteken: misschien een aanziende zittende leeuw. III gedwarsbalkt van tien stukken. Helmteken: twee struisveren, waartussen een op de korte zijde staand blok. IV To Nansum.
| Beeldhouwwerk: Een geharnaste man, blootshoofd, met een kleine molensteenkraag, met gevouwen handen en vergezeld van een gepluimde helm en twee metalen handschoenen. |
| N.B. XVI. Afgebeeld in oorspronkelijke toestand: GVA, 1906, tegenover titelblad, en na de barbaarse restauratie: GDW, plaat IX. MON, plaat XXII, nr. 2. |
| GDW, blz. 135, nr. [475]. |
|
| [476] | Kwartieren met helmtekens: I Wincken . Helmteken: een vlucht, waartussen een ster, elke vleugel beladen met een ster. II Loegen. Helmteken: drie over elkaar gaande struisveren, waarvan de middelste rechtop staat, waarvan de rechter voor de middelste langs naar links valt en waarvan de linker voor de middelste langs door het zelfde punt naar rechts valt. III drie leliën. Helmteken: een lelie. IV een wassenaar. Helmteken, voor zover herkenbaar: een wassenaar.
| Beeldhouwwerk: Een geharnaste man, blootshoofd, met een kleine molensteenkraag, met gevouwen handen en vergezeld van een gepluimde helm en twee metalen handschoenen. |
| N.B. XVI. Afgebeeld in oorspronkelijke toestand: GVA. 1906, blz. 206/207. Na de barbaarse restauratie: GDW, plaat IX. |
| GDW, blz. 135, nr. [476]. |
|
el. UITWIERDE (NA 1594)
1. Klokken, uurwerken en windvanen
a. Windvaan
| [3812] | Een op een paard gezeten man.
| N.B. Op toren. Afgebeeld: MON, plaat XXI, nr. 4. Niet embleem Ripperda, doch afbeelding van Jan Cornelis Bos, landbouwer te Biessum, die toren op eigen kosten voor687 afbraak behoedde, 1844. Zie: D. H. Ferré Jacobs. Voorheen en thans. Appingedam 1909. Blz. 130. Ook: MON, blz. 66. |
| GDW, blz. 686, nr. [3812]. |
|
2. Meubilair
a. Preekstoel
| [3813] | NADAT IN HET JAAR 1814 DE MEESTE WONINGEN DER GEMEENTE VAN UITWIERDA DOOR BRANDSTICHTING VAN DE FRANSCHE BEZETTING VAN DELFZIEL EN DAAROP VOLGENDE VERWOESTINGEN DE OUDE LEERSTOEL, IN 1628 IN DEZE KERK GEPLAATST, MEDE WAS VERNIELD GEWORDEN, HEEFT DE HEER T. A. GERLACIUS TOT NTTTERSUM, HEER VAN STEDUM TOT RINGERUM, HEER VAN UITWIERDA EN COLLATOR DEZER GEMEENTE, BEWOGEN MET DE ELLENDE DER GOEDE INGEZETENEN, DEZEN LEERSTOEL DOOR ZYNEN TIMMERMAN JACOB MEYER LATEN BEELDHOUWEN EN VERVAARDIGEN EN DEZE GEMEENTE VEREERD, WELKE DEN 8 OCTOBER 1815 PLECHTIG AAN DEN OPENBARE GODSDIENST IS TOEGEWYD DOOR W. D. VAN HALSEMA, LEERAAR DEZER GEMEENTE, TOEN WILDRIK H. BOUWMA EN PIETER H. WIERSEMA KERKVOOGDEN WAREN.
| Embleem: Een zwarte adelaar [Nittersum], houdend een boek, waarop: BIBLIA 1815. |
| GDW, blz. 687, nr. [3813]. |
|
b. Orgel
| [3814] | L. V.D. WERF PINXIT 1767.
| N.B. Sedert 1945 niet meer aanwezig. Vermeld: MON, blz. 67. |
| GDW, blz. 687, nr. [3814]. |
|
3. Voorwerpen ten behoeve van de eredienst
a. Avondmaalsbeker
| [3815] | GEMAECKT TOT DEN GEBRUICK DES HEREN H. AVONDMAEL VOOR DIE GEMEENTE CHRISTI TOT UITHWYRDA. ANNO 1650. ARNOLDUS TRECCIUS, PASTOOR; EBEL BOIES, JACOB CLASEN, TIDDE DOES, OUDERLINGEN; PEELMAN PETERS, JAN HAYES, HARCKO TIAERTS, DIALONEN.
| Wapen Arnoldus Treccius: Gedeeld: I huismerk nr. 392: II een dwarsbalk, beladen met twee sterren naast elkaar. |
| Wapen Ebel Boies: Gedeeld: I een halve adelaar; II doorsneden: a. huismerk nr. 521: b. drie klaverbladen, 1 en 2. |
| Wapen Jacob Clasen: Gedeeld: I een halve adelaar: II doorsneden: a. huismerk nr. 522; b. drie klaverbladen, 1 en 2. |
| Wapen Tidde Does: Gedeeld: I een halve adelaar: II doorsneden: a. huismerk nr. 523; b. drie klaverbladen, 1 en 2. |
| Wapen Peelman Peters: Gedeeld: I een halve adelaar; II doorsneden: a. huismerk nr. 525; b. drie klaverbladen, 1 en 2. |
| Wapen Jan Hayes: Gedeeld: I een halve adelaar: II doorsneden: a. huismerk nr. 947; b. drie klaverbladen, 1 en 2. |
| Wapen Harcko Tiaerts: Gedeeld: I een halve adelaar; II doorsneden: a. huismerk nr. 524; b. drie klaverbladen, 1 en 2. |
| GDW, blz. 687, nr. [3815]. |
|
4. Gedenktekenen
a. Grafzerken
| [3816] | A° 1617, DEN 8 OCTOBER, IS DIE WERDGE UND WOLGELERDE HER EGBERTUS MENGERINCK, PASTOR THO UTHWYRDA, IN DEN HEREN ENTSLAPEN, VERWACHTET EINS FROLICKE UPERSTANDINGE THOM WIGEN LEVENDE.688
| GDW, blz. 687, nr. [3816]. |
|
| [3817] | ANNO 1623, DEN 11 AUGUSTI, IS LUCAS ROOSER DER JUNGER IN DEN HEREN GERUST, VERWACHTENDE EEN SALIGE OPERSTANDINGE IN CHRISTO.
| Wapens: Rechts: Vijf rozen, een grote vergezeld van vier kleine, 2 en 2. Links: Op de bovenkant van een gegolfde en aan de bovenzijde golvende dwarsbalk drie achter elkaar zwemmende ganzen, vergezeld in het schildhoofd van een kroon met drie punten. Helmteken: twee struisveren, waartussen een klaverblad. |
| N.B. Buitendien zerk zonder tekst, met zelfde wapens. |
| GDW, blz. 689, nr. [3817]. |
|
| [3818] | HIER LEIT BEGRAVEN DEN ERENTVESTEN ENDE MANHAFTIGEN JAN DE BLOCQ, IN SIN TIT MAYOOR IN DE FORTRESSE DELSYL, EN STERF ANNO 1624, DE 27 JANUARI, OUT SYNDE 53 JAREN, 3 MAENT EN 14 DAGEN.
| Wapens: Rechts: Drie eenden. Links: Twee rozen naast elkaar, waartussen een sleutel rechtop. |
| ANNO 164 ... 10 MARTY, IS GESTORVEN GEA ... SICKES, OUT 73 JAER EN WEDUWE VAN ZAL. JAN DE BLOCQ, VERWACHTENDE EEN ZALIGE OPSTANDINGE. |
| N.B. Niet meer aanwezig. Vermeld: GSL, blz. 367. |
| GDW, blz. 689, nr. [3818]. |
|
| [3818A] | ANNO 1654, DEN 18 OCTOBER, IS D EERBARE JAN JASPERS IN DEN HEREN GERUST.
| Medaillon: Huismerk nr. 526. |
| GDW, blz. 689, nr. [3818A]. |
|
| [3819] | ANNO 1662, DIE 22 MART. IN CHRISTO PIE OBIIT REVER. ET DOCT. VIR DN. ARNOLDUS TRECCIUS, HUIUS ECCLESIAE PASTOR, AETATIS SUAE OLDT 66 JAREN.
| Wapens: Rechts: Gedeeld: I huismerk nr. 392; II een dwarsbalk, beladen met twee sterren naast elkaar. Links: Twee rozen naast elkaar, waartussen een sleutel rechtop, met de baard rechtshoven en met een ruitvormige ring, elk hoekpunt bezet met een knop. |
| A° 1659, DEN 19 OCTOBRIS, IS IN DEN HER GESTORVEN DIE EER EN DOEGETSAM VROUW HELENA DE BLOCQ, OUT 58 JA. OLDT 58 JAREN. AETERNUM SI VIS VIVERE, DISCE MORI. |
| GDW, blz. 689, nr. [3819]. |
|
| [3820] | ANNO 16-, DEN -, IS IN DEN HEREN GERUSTET DIE EERBAR JAN GERDTS VAN BYSSUM, ZYNES OLDERS - JAREN, VERWACHTENGE EINE SALIGE UPERSTANDINGE DORCH CHRISTUM.
| Medaillon: Huismerk nr. 527. |
| GDW, blz. 689, nr. [3820]. |
|
| [3821] | ... HUISFROU VAN DIRCK WILLEMS ... ER DE FR ...
| Wapens: Rechts: Gedeeld: I een omgewende leeuw; II een bok. Links, de bovenste helft ontbreekt: Een struisveer, schuinrechts, vergezeld van onderen van een lelie. |
| GDW, blz. 689, nr. [3821]. |
|
Contact
Bron: A. Pathuis, Groninger gedenkwaardigheden. Teksten, wapens en huismerken van 1298-1814
(Assen/Amsterdam 1977), met aanvullingen en correcties door R.H. Alma.
Met dank aan Elibert Datema voor het scannen en ocr'en.
Aanvullingen en correcties graag naar mail redmeralma nl.
|
|
|
