Pieterburen

as. PIETERBUREN (VÓÓR 1594)

1. Gebouwen

a. Kerk

1. Gewelfschotels

[442]Wapen oostzijde: Rengers [1]. Wapen westzijde: Schultinga.
N.B. Koorgewelf. Ode Ponta ten Dijke schonk 3 februari 1464 aan Johan Rengers van ten Post, mede ten behoeve van diens zoon Dutmer, haar huizinge de heminge to Dyke [= Dyksterhuis] overeenkomstig Johans huwelijksbrief met wijlen haar nicht Frouke Schultinge. Zie: OBS, blz. 333: GHB 1910, blz. 334-338.
GDW, blz. 129, nr. [442].

2. Klokken, uurwerken en windvanen

a. Klok

[443]VROU ODO THO DIKA HEFT DESE KLOCK EIRST LATEN GETEN UNDE DIE PASTOR UNDE DIE KERRICKSWOREN. ANTONIUS VAN WTRECHT ME FESIT ANNO DOMINI MVcLIII.
GDW, blz. 129, nr. [443].

3. Gedenktekenen

a. Rouwbord

[-]Zie: GDW, nr. 3194.
GDW, blz. 129, nr. [-].

b. Grafzerk

[444]A° 1568, DEN 17 FEBERUARI, STARF DE W. H. HEER AUCKO LUDOLPHI OLDEHEM, PASTOR IN PIETERSBUEREN, WENS SIELE MOET RUSTEN IN VREDE.
Embleem: Een kelk met een ouwel.130
GDW, blz. 129, nr. [444].

di. PIETERBUREN (NA 1594)

1. Gebouwen

a. Kerk

1. Gedenksteen

[3187]A° 1698 IS DIT PORTAEL GEBOUWT DOE D WELGEBOREN HEER GERHARD HORENKEN, HEER VAN DYXSTERHUYS ENS., COLLATER579 ENDE KERCKVOOGHT EN DNUS GERHARDUS HOENRIX PREDICANT TOT PETERSBUIREN WAEREN.
N.B. Portaal in 1805 vervangen door toren. Zie: GDW, nr. 3188. b. Toren
GDW, blz. 578, nr. [3187].

b. Gedenksteen

[3188]A° 1805 HEEFT JR. GOOSEN GEURT ALBERDA, HR. VAN DYXTERHUIS ENZ. ENZ., DEZE TOREN LATEN BOUWEN. HARMANNUS HAVINGA, KERKVOOGD EN SCHOOLMEESTER TE PETERSBUREN, HEEFT OP DEN 20 MEI DE EERSTE STEEN GELEGD. M. WALLES VAN GRONINGEN IS ARCHITEK HIEROVER GEWEEST. RINE PIETERS, HARM TINKELES EN DREWS LEVI HEBBEN HET WERK VERVAARDIGT.
GDW, blz. 579, nr. [3188].

2. Klokken, uurwerken en windvanen

a. Uurwerk

[3189]Huismerk nr. 462, vergezeld van de letters T.P. en het jaartal 1628.
N.B. GMV, 1941, blz. 26, nr. 326. Tentoongesteld: Klooster ter Apel. Naamletters: [Ma]thys Pieters. Zie: RAG, Statenarchieven, inv. nr. 119, blz. 338, 28 oktober 1624.
GDW, blz. 579, nr. [3189].

b. Windvaan

[3190]Wapen: Alberda.
N.B. Vervaardigd door Lucas Cramer, koperslager, 1709, toen Willem Alberda collator was. Zie: P. Biesta. Pieterburen. Assen 1939. Blz. 71. OBS, blz. 336.
GDW, blz. 579, nr. [3190].

3. Meubilair

a. Preekstoel

[3191]Wapen: Alberda. Schildhouders: twee omziende leeuwen.
N.B. Vervaardigd c. 1785, [tijdens Unico Allard Alberda?]. Zie: P. Biesta. Pieterburen. Assen 1939. Blz. 68. OBS, blz. 336. Afgebeeld: LNB, blz. 82. Biesta, als voren, blz. 25.
GDW, blz. 579, nr. [3191].

b. Orgel

[3191A]Wapens: Rechts: Horenken. Links: Horenken.
N.B. Afgebeeld: P. Biesta. Pieterburen. Assen 1939. Blz. 37. Ook: De mixtuur. Tijdschrift over het orgel, 1971, nr. 3, blz. 40. Vergelijk: RAG, Archieven Menkema en Dijksterhuis, inv. nr. 1411. Egbert Horenken en Sibilla Horenken, echtelieden. Zie: GDW, nr. 3193.
GDW, blz. 579, nr. [3191A].

c. Bank

[3192]Wapen: Gevierendeeld: I Alberda; II Horenken; III Tamminga; IV Clant. Schildhouders: twee omziende leeuwen.
N.B. Afgebeeld: LNB, blz. 80. Kijken naar de provincie Groningen. Groningen [1965]. Blz. 44. GHK, blz. 89. Willem Alberda, sedert 1706 op Dijksterhuis, overleden Pieterburen, Dijksterhuis, 19 november 1721, gehuwd Pieterburen 6 december 1703 Margaretha Josina Horenken, overleden Godlinze 30 juli 1705. Zie: NLW, 1954, k. 308. OBS, blz. 336.
GDW, blz. 579, nr. [3192].

4. Voorwerpen ten behoeve van de eredienst

a. Bel aan de collectezak

[3193]Wapens: Rechts: Horenken. Links: Horenken. Schildhouders: twee omziende griffioenen met geopende vlucht.
N.B. Zilver. Egbert Horenken, overleden Groningen 4 maart 1679, gehuwd c. 1659580 Sibilla Horenken, van Dijksterhuis, overleden tussen 12 januari 1668 en 17 juli 1678. Zie: NLW, 1954, k. 307, 309-312. OBS, blz. 335.
GDW, blz. 579, nr. [3193].

5. Gedenktekenen

a. Rouwborden
Afgebeeld: OGK, blz. 54.

[3194][a]SONOY ANNO 1613.
Wapen, helmteken en dekkleden: Sonoy.
GDW, blz. 580, nr. [3194][a].

[3194][b]ANNO 1597, DEN 2 JUNY, STARFT DEN EDELE GESTRENGE MANHAFFTE DIDERICH SONOY, GOVERNOER VAN NORDT HOLLANDT, OVERSTE, UNDE IS ALHYR BEGRAVEN.
Kwartieren met helmtekens en dekkleden:
SONOYPAVE VAN DARTHUISEN
DRAKENBORCHSASSE
BROECKHUISEN VAN BOERRELAMACHTEVELT
HAMERSVELTCOMAN
GDW, blz. 580, nr. [3194][b].

[3194][c]ANNO 1584, DEN 12 SEPTEMBRIS, STARFF DEN EDELE ERENTRICHE JUFFROW MARIA VAN MALSEM, DES OEVERSTEN EHELIGHE HUISFROW, WIENS GEBEENTE VAN ENCKHUISEN GHEBRACHT UNDE IS ALHYR BEGRAVEN.
Kwartieren met helmtekens en dekkleden:
MALSENCAMP
POLBLESVICK
POLANENTEILINGHE
HEMERTAMEYDE
N.B. Omstreeks 1903 slecht overgeverfd op last van erfgenamen van in dat jaar afgebroken borg Dijksterhuis. Afgebeeld: Oude luister van het Groningerland. Groninger museum, 1961, catalogus nr. 27.
GDW, blz. 580, nr. [3194][c].

[3195]DE HOOGWELGEBOREN VROUW SUSANNA ELISABET ALBERDA VAN MENKEMA, GEMALIN VAN DE HOOGWELGEBOREN HEER GERHARD ALBERDA, HEER VAN DYKSTERHUIS, GEBOOREN DEN 17 APRIL 1707, OVERLEDEN DEN 18 MAART 1744. MDCCXLIV.
Wapen: Alberda. Schildhouders: twee omziende gouden leeuwen.
Kwartieren
ALBERDABERUM
TAMMINGAUBBENA
BENINGAVAN WAREN
SCHAFFERMULERT
VAN DEN CLOOSTER [1]HOEVEL
RENGERS [2]LEWE
CLANTVAN DER KAMP [1]
FRYLEMAMEITS [1]
N.B. Afgebeeld: LNB, blz. 80. Tekening van wapens in kleuren: RAG, Archieven Menkcma en Dijksterhuis, inv. nr. 1368.
GDW, blz. 580, nr. [3195].

[3196]DE HOOGWELGEBOOREN HEER GERHARD ALBERDA, HEER VAN DYKSTERHUIS EN ONDERHORIGEN DORPEN ENZ., WEGENS DE PROVINCIE STAD EN LANDE GECOMMITTEERDE TER VERGADERING VAN HAAR HOOGMOGENDE DE HEEREN STATEN GENERAAL DER VEREENIGDE NEDERLANDEN, CURATOR VAN DE ACCADEMIE EN BEWINT581HEBBER VAN DE GEOCTROYEERDE WESTINDISCHE COMPAGNIE ENZ. ENZ. ENZ. GEBOOREN DEN 30 JULY 1705, OVERLEDEN DEN 30 NOVEMBER 1784. MDCCLXXXIV.
Wapen: Alberda. Schildhouders: twee omziende gouden leeuwen.
Kwartieren:
ALBERDAHOORENKEN
TAMMINGACLANT
BENINGAHOORENKEN
SCHAFFERRIPPERDA
VAN DEN CLOOSTER [1]CLANT
RENGERS [2]COENDERS [1]
CLANTMANNINGA
FRYLEMACLANT
N.B. Afgebeeld: P. Biesta. Pieterburen. Assen 1939. Blz. 39, 49. Ook: LNB, blz. 80. Tekening van wapens in kleuren: RAG, Archieven Menkema en Dijkstcrhuis, inv. nr. 1368.
GDW, blz. 580, nr. [3196].

b. Grafzerken

[3197]ANNO DOMINI 1602, DEN 13 MARTY, IS DE EDELE UND ERENTRIKE JUFFROW ELTKE ROLTEMANS, ANDERS ENTENS, IN DEN HEREN ENTSLAPEN.
Wapens: Rechts: Entens. Links: Rolteman. Helmteken: een staande zwaan.
N.B. Vrouw van Evert Entens. Zie NLW, 1956, k. 306.
GDW, blz. 581, nr. [3197].

[3197A]ANNO 1613, DEN 2 MARTIUS, IS MARYA BERENTS, DIE DOCHTER VAN DIE E. BEERENT PETERS, IN DEN HEERE GERUST.
N.B. Onder gras. OMJ. Hierbij: GDW, nr. 3199B.
GDW, blz. 581, nr. [3197A].

[3198]ANNO 1624, DEN 20 MAY, IS DIE ERB. ANNE GOTIES, DE HUISFROW VAN DEN E. GOTTEN JACOPS, IN DEN HEEREN GERUSTET.
Wapens: Rechts: Gedeeld: I een halve adelaar; II huismerk nr. 179. Links: Gedeeld: I een halve adelaar; II drie klaverbladen.
GDW, blz. 581, nr. [3198].

[3198A]Medaillon, vergezeld van het jaartal 1628: Huismerk nr. 911, vergezeld van de letters A.H.
N.B. Onder gras. OMJ.
GDW, blz. 581, nr. [3198A].

[3199]ANNO 1627, DEN 4 JANUARIUS, STARF DEN EERSAMEN JOHANNES JANSEN, OLT 35 JAAREN, EN LEIT HIER BEGRAVEN.
Medaillon: Huismerk nr. 463, vergezeld van de letters I.I.
GDW, blz. 581, nr. [3199].

[3199A]ANNO 1653, DEN ... OCTOBER, IS GRIETIEN TOMUS IN DEN HEEREN GERUST.
Medaillon: Huismerk nr. 466, vergezeld van de letters G.T.
N.B. Onder gras. OMJ.
GDW, blz. 581, nr. [3199A].

[3199B]ANNO 1658, DEN 16 APRILIS IS PETER FOCKES IN DEN HEREN GERUST.
N.B. Onder gras. OMJ. Zie: GDW, nr. 3197A.
GDW, blz. 581, nr. [3199B].

[3200]ANNO 1663, DEN 10DEN NOVEMBER, IS IN DEN HEERE GHERUIST DIE EERSAME ENDE FROMME ENDE SEER DIESCRETEN PIETER GERRIETS,582 HUISMAN OP PIETERBUREN, GEWONDT HEBBENDE OP WIBBENGA, OUDT OMSTREENDT IN SYN 64STE JAER, ENDE LEIDT ALHIER BEGRAVEN. GODT WEES SIN SIELE GENADIG ENDE BARMHERTIG ENDE VOORWACHTENDE EEN SALIGE OPSTANDINGE IN JESUM CHRISTUM, AMEN.
Wapen: Gevierendeeld: I een omgewende arm, houdend een zwaard rechtop; II gedeeld: 1 een linkerschuinbalk beladen met een ster; 2 een lelie; III huismerk nr. 464, vergezeld van de letters P.G.; IV gedeeld: I twee rozen onder elkaar; 2 een met twee pijlen van beneden naar boven schuinkruislings doorstoken hart.
LAAT LOOPEN DIE LOPEN LUST / ... VERLOPEN 'K LIGH / MI IS ... GEWOEL / M ... ES BY GOD AF ` ONS ... FANGEN IS / WY LEVEN HYER IN SMERT / IN PYEN MAER HER BOVEN SAL ONSE VREDE SYEN.
GDW, blz. 581, nr. [3200].

[3201]ANNO 1665, DEN 2 APPRIEL, IS IN DEN HEFRE GERUST DIE EERBARE FROMME ENDE DUECHSAEME GRIETTE PIETTERS DOCHTER, DIE HUISFROWE VAN DE OVERLEDEN EERSAME ENDE FROMMEN ENDE SEER DIESCRETEN PITTER GERRIETS, IN HAREN LEVEN GHEWOONT HEBBENDE TOT PITTERBUIREN OP DIE SATTE VAN WYBBENGA, OUDT OMTRENT IN HAER --STE JAREN ENDE LEIDT ALHIER BEGRAVEN. GODT WAS HAREN BEIDE SIELEN GENADICH EN VOORWACHTENDE EEN SALIGEN OPSTANDINGHE ALLEEN DOOR JESUM CHRISTUM, AMEN.
Wapen: Gevierendeeld: I een omgewende geharnaste arm, houdend in de hand een zwaard; II gedeeld: 1 een linkerschuinbalk, beladen met een ster; 2 een lelie; III huismerk nr. 465, vergezeld van de letters G.P.; IV gedeeld: 1 twee rozen, onder elkaar; 2 een met twee pijlen van beneden naar boven schuinkruislings doorstoken hart. Helmteken: een lelie.
Vers: GDW, nr. 1296.
GDW, blz. 582, nr. [3201].

[3202]A° 1667, DEN 7 MARCI, IS JANTIEN JANSEN IN DEN HEREN GERUST.
GDW, blz. 582, nr. [3202].

[3203]ANNO 1667, DEN 5 OCTOBER, IS DIE EERBARE ANNE HERES, DE HUISFROW VAN DEN E. TIARCK JANSEN VAN TEEMAHEERT, IN DEN HEEREN GERUSTET.
Wapens: Rechts: Gedeeld: I een halve adelaar; II huismerk nr. 466. Links: Gedeeld: I een halve adelaar; II drie klaverbladen.
GDW, blz. 582, nr. [3203].

[3204]ANNO 1677, DEN 17 FEBRUARYUS, IS DIE DEUGHTSAEME AELIEN JURJENS VAN HOL, GEWESENDE HUISVROUW VAN DIE EERBAERE TIARCK JANSEN OP TEEMAHEERT, SEER CHRISTELYCKEN IN DEN HEEREN GERUST, VERWACHTENDE EEN SAELYGE OPEERSTANDINGE IN CHRISTO JESU.
Wapens: Rechts: Gedeeld: I een halve adelaar; II huismerk nr. 466. Links: Gedeeld: 1 een halve adelaar; II drie klaverbladen.
GDW, blz. 582, nr. [3204].

[3204A]ANNO 1680, DEN 28 NOVEMBER, IS KRYNE JANSEN IN DEN HEEREN GERUST.
Medaillon: Huismerk nr. 910.
N.B. Onder gras. OMJ.
GDW, blz. 582, nr. [3204A].

[3205]IOHANNES PICCARDT GENTE WESTPHALUS HIC IACET, VERBUM QUOD A PROAVIS ACCEPIT POSTERIS RELIQUIT, HOC IN LOCO DOCUIT; PASTOR, PASTORIS FILIUS, NEPOS, PRONEPOS, FRATER ET PARENS: VIR FUIT AVITIS MORIBUS ANIMO AD PIETATEM INGENIO AD AMICITIAM FACTUS: NATUS WOLTERSUMI 1629, MORTUUS 29 DECEMB. 1680 ANNUS PICCARDT ET FAMILIAE LUCTUOSUS. UXOREM RELIQUIT ELSAM583 WESTERWOLT, TRES MASCULOS UNICAM FILIAM. FRATRI NATU MAXIMO ET CHARISSIMO P. HINRICUS PICCARDT, OML. SINDICUS.
Wapen: Piccardt.
GDW, blz. 582, nr. [3205].

[3206]ANNO 1700, DEN 18 JANUARIUS, IS DIE EERBAERE TJARK JANSEN OP TEEMAHEERT SEER CHRISTELYCKEN IN DEN HEEREN GERUST, VERWACHTENDE EEN SAELYGE OPEERSTANDINGE DOOR JESUM CHRISTUM.
Wapens: Rechts: Gedeeld: 1 een halve adelaar; II huismerk nr. 467, vergezeld van de letters T.I. Links: Gedeeld: I een halve adelaar; H drie klaverbladen.
GDW, blz. 583, nr. [3206].

[3207]ANNO 1751, DEN 1 FEBRUARIUS, IS DE EERSAME REINDER MEERTENS, IN ZYN LEVEN COOPMAN TOT PIETERBUIREN, IN 'T 64STE JAAR ZYNS OUDERDOMS IN DEN HEERE GERUST, VERWAGTENDE EEN SALYGE OPSTANDINGE DOOR JESUM CHRISTUM TEN JONGSTEN DAG.
Wapen: Een anker, vergezeld van de letters R.M. Bijbeltekst: Openbaring 14:13.
N.B. Onder gras. Vermeld: GSL, blz. 292. OMJ.
GDW, blz. 583, nr. [3207].

[3208]HIER RUST DE DEUGTZAME AAFKE REINDERS, IN LEVEN HUISVROUW VAN DE E. CORNELIS WILLEMS, SMIT TOT PETERBUREN. SY WAS EEN VERSTANDIGE HUISVROUWE EN EEN ZORGDRAGENDE MOEDER EN EENE GOEDE CHRISTIN, OVERLEEDT OP HET KRAAMBEDDE BLYMOEDIG MET EEN WEERGALOOS VERTROUWEN OP HAREN GODT DEN 20 MAART 1772, IN HET 33STE JAAR HAARS OUDERDOMS.
Gekroond embleem: Een aambeeld, vergezeld van boven van een hamer, rechtop over of onder twee vuurtangen, schuinkruislings.
GDW, blz. 583, nr. [3208].

[3209]ANNO 1774, DEN 9 JULI, IS DE ACHTBARE JAN JACOBS RITSEMA, IN ZYN LEEVEN LANDMAN EN OPSIGTER VAN 'T PAALWERK PIETERBUIREN EN WIERHUIZEN, SYNDE OVERLEEDEN IN HET 34STE JAAR ZYNES OUDERDOMS EN LEGT ALHIER IN DEESE PLAATS BEGRAVEN.
HIER LEID EEN BLOEM, VERFLENST EN AFGESNEDEN, / VAN ELK BEMINT IN ACHTBAARHEID / OPREGT IN WANDEL EN IN ZEEDEN / HY HEEFT ZYN LEEVEN AFGELEID.
GDW, blz. 583, nr. [3209].

[3210]ANNO 1784, DEN LODEN DECEMBER, IS DE ACHTBARE GERRIT RINTS, IN ZYN LEVEN WEDMAN EN OPSIGTER VAN PAALWERK PIETERBUIREN EN WIERHUIZEN, OVERLEDEN IN HET 38STE JAAR ZYNS OUDERDOMS EN LIGT HIER IN DEZE PLAATS BEGRAVEN.
Vers: GDW, nr. 595.
N.B. Niet meer aanwezig. Vermeld: GSL, blz. 293. HVH.
GDW, blz. 583, nr. [3210].

[3211]ANNO 1787, DEN 16 OCTOBER, IS DE EERSAAME CORNELIS WILLEMS, IN ZYN LEEVEN SMIT TOT PETERBUIREN, IN HET 69STE JAAR ZYNS OUDERDOMS OVERLEEDEN EN LEID ALHIER BEGRAVEN, VERWAGTENDE EEN ZALIGE OPSTANDINGE DOOR JESUS CHRISTUS.
Gekroond embleem: Een aambeeld, vergezeld van boven van een hamer, rechtop over of onder twee vuurtangen, schuinkruislings.
WANNEER DE DOOD OP EENEN STERFLING STORT / VERDWYNT ZYN GLANS, JA KRAGT VERGAAT IN 'T KORT / WAAROVER SIC; ALLOM DE MOT VERSPREID / GEWIS DE MENSCH IS ENKEL YDELHEID.584
GDW, blz. 583, nr. [3211].

[3212]ANNO 1790, DEN 9 OCTOBER, IS DE EERBAARE ELTJEN RYKELS OVERLEEDEN IN HET 32STE JAAR HAARS OUDERDOMS, IN HAAR LEVEN HUISVROUW VAN DE E. KLAAS KLAASEN, WOONAGTIG TOT PETERBUREN EN LIGT ALHIER TER PLAATS BEGRAAVEN EN ZAL MEDE OPSTAAN UIT HET STOF DER AARDE TEN LAATSTEN DAGE.
IK HEB BELEEFD GEEN HOOGE JAREN / MAAR TOCH DE DOOD WOU MY NIET SPAREN / JA NU VAN VROUW EN KIND ONTVREEMT / IN PLAATS VAN DIE MET STOF VEREENT / OCH MOLT IK EENS VERRYSEN WEER / OM NAMAALS TE ZYN BY GOD DEN HEER.
GDW, blz. 584, nr. [3212].






Contact


Bron: A. Pathuis, Groninger gedenkwaardigheden. Teksten, wapens en huismerken van 1298-1814
(Assen/Amsterdam 1977), met aanvullingen en correcties door R.H. Alma.
Met dank aan Elibert Datema voor het scannen en ocr'en.
Aanvullingen en correcties graag naar mailredmeralmanl.



Laatst bijgewerkt 6 januari 2012
Naar begin van de pagina