Westerwijtwerd

ff. WESTERWIJTWERD

1. Gebouwen

a. Pastorie

1. Gedenksteen

[4121]Wapens: Rechts: Lewe. Links: Alberda.
ΕΝ ΤΗ ΣΙΓΗ, ΚΑΙ ΕΛΠΙΔΙ, Η ΙΣΧΥΣ, ΗΣΑΙ. Λ.
ITE PROCUL MARS, VULCANE, HINC SIMUL AEOLE SAEUI. PAX SIT IIUIC DOMUI CUM PIETATE FIDES.
N.B. Johan Lewe van Middelstum, overleden Groningen 20 oktober 1671, gehuwd Groningen 17 oktober 1648 Geertruida Alberda, overleden Middelstum, Ewsum, 19 april 1665. Zie: NAB, 1943-1948, blz. 312. Griekse woorden ontleend aan bijbeltekst: Jesaja 30:15. Afgebeeld: Maandblad Groningen, 1921/1922, blz. 125.
GDW, blz. 744, nr. [4121].

2. Klokken, uurwerken en windvanen

a. Klok

[4122]JUNKER EVERT LEWE TOT ASINGA, WEGEN SYN KINDEREN JAN, ABEL ENDE JOEST LEWE, HEEREN TOT EUSUM, ENIGE COLLATOR. DNS. GERHARDUS GANSEFOORT, WESTPH., PASTOR, LIPPO CNOLS ENDE LUITIEN HINDRICKS, KERCKVOGEDEN TOT WESTERWYTWERT, HEBBEN MI, DO ICK TWEE HUNDERT MIN DREE JAREN OLT WAS, NIES LATEN VERGETEN ANNO 1630 IN MAIO. M.A.O, M.N.R ME FECERUNT.
Wapen: Lewe.
Wapen, gietersmerk van Nicolas Rovier: Een klok, vergezeld van de letters N.R.
N.B. Naamletters M.A.O. van meester André Obertin, elders Aubertin. Naamletters M.N.R. van meester Nicolas Rovier.
GDW, blz. 744, nr. [4122].

3. Voorwerpen ten behoeve van de eredienst

a. Avondmaalsschotel

[4123]Wapen: Gevierendeeld: I en IV Lewe; II en III Alberda. Hartschild: Middelstum.
N.B. WE 37 LOOT. Groninger keur 3/C [= 1656,!1657]. Afgebeeld: HLZ, nr. 60. Johan Lewe van Middelstum en Geertruida Alberda. Zie: GDW, nr. 4124.745
GDW, blz. 744, nr. [4123].

b. Avondmaalsbeker

[4124]ANNO 1656 HEBBEN D. E.E. JOAN LEEWE EN GERTR. ALBERDA, HR. EN VR. V. MIDDELSTUM ETC., DESE BEKER EN TELLIEUR LATEN MAKEN ALS D. E. JOAN GROSSIUS PREDICANT EN ALLERT JACOBS PAST. EN KER[K]VOOCHT WAREN TOT WESTERWYTWERT.
Wapen: Gevierendeeld: I en IV Lewe; II en III Alberda. Hartschild: Middelstum. Op het deksel een zittende leeuw, houdend een schild met het wapen: Lewe.
N.B. w. MET DECSEL 42 LOOT MIN 3/16. Groninger keur 3/C [= 1656/1657]. Afgebeeld: APG, blz. 42/43. HLZ, nr. 60. Zie: GDW, nr. 4123.
GDW, blz. 745, nr. [4124].

4. Gedenktekenen

a. Grafzerken

[4124A]AO 1623, DEN 31 DECEMBER, IS DIE EERBARE THOMAS SICKES IN DEN HEREN ENTSLAPEN, VERWACHTET ... TUM LIEVEN JUNGKSTEN DAGE EEN VROLIKE OPERSTANDINGE
Wapens: Rechts: Gedeeld: I een staande omgewende omziende gans met een klaverblad in de bek; H een monogram, gevormd van de letters T.S. Links: Gedeeld: I een halve adelaar; II een verkorte dwarsbalk in de vorm van een parallellogram, een scherpe hoek rechts beneden. Helmteken: een staande omziende gans met een klaverblad in de bek.
O MENSCHE, DIE DIT SIEST ENDE LEST / MERCK OP, WAT DU EIST, BIN ICK WEST / NU LEG ICK HM IN DER EERDEN / UND WAT ICK BIN, DAT SAL TU WEERDEN.
N.B. Hierbij: GDW, nrs. 4129C, 4131A. Blootgelegd 1975. OMJ.
GDW, blz. 745, nr. [4124A].

[4124B]AO 1625, DEN 5 MAEY, IS IN DEN HEEREN GERUST EBELE KNOL, VOERWACHTENDE EEN SALIGE OPERSTANDINGE IN CHRISTO.
Wapens: Rechts: Op een terras een bos van drie bomen en een uitkomend omgewend springend hert met gewei. Links: Geruit en over alles heen een leeuw. Helmteken: twee klaverbladen, waartussen een boom.
N.B. Hierbij: GDW, nrs. 4128A, 4129E. Blootgelegd 1975. Mededelingen.
GDW, blz. 745, nr. [4124B].

[4124C]ANNO 1631, DEN 16 APRIL, IS DE DOCHSAME FENNE TE NANSUM, DIE HUISFROUIE VAN DEN ERBARE LUITIEN HINDRICK, KERCKWOEGET TOT VESTERVITVERT GODTSAELICH IN DEN HEREN GEROSTET, VERVACHTET EIN FROLICKKE UPERSTANDINGE IN CHRISTO. COGITA MORI.
Wapens: Rechts: Tho Nansum. Links: Twee tegen elkaar klimmende halve leeuwen.
N.B. Blootgelegd 1975. OMJ.
GDW, blz. 745, nr. [4124C].

[4124D]ANNO 1637, DEN 26 OCTOBER. IS DE ERB. LUITYEN HINDRICKX TOT WESTERWYTWERT ALS MEDE COLLATOR ENDE KERKVOEGET IN DER TYDT GEWEST, IN DEN HEERE VOORSTOORVEN, VOORWACHTENDE EEN FROELICKE OPERSTANDINGE IN CHRISTO. COGITA MORI.
Wapens: Rechts: Tho Nansum. Links: Twee tegen elkaar klimmende halve leeuwen.
N.B. Blootgelegd 1975. Mededelingen en foto.
GDW, blz. 745, nr. [4124D].

[4124E]ANNO DACH L IN DEN HEEREN [GERUST]ET DE ER TYADE [TE NAN]SUM, DIE TERWYTWERT, [VERWAGTEN]DE EEN SALIGE OP[ER]STANDINGE CHRISTO SOENE VAN LUITYEN HINDRICKX ... [WE-]
Wapens: Rechts: Tho Nansum. Links: Twee tegen elkaar klimmende halve leeuwen.
N.B. Hierbij: GDW, nr. 41258. Blootgelegd 1975. Mededelingen.746
GDW, blz. 745, nr. [4124E].

[4124F]ANNO 1640, DEN 14 MARTIUS, IS DE ERB. LIPPO CNOLLAIS, MEDE COLLATOR ENDE KERCKVOGET TOT WESTERWITWERT, IN DEN HEERE GERUST, VOORWACHTENDE EEN FROLICK OPEERSTANDINGE IN CHRISTO JESU. MEMENTO MORI.
Wapens: Rechts: Op een terras een bos van drie bomen en een uitkomend omgewend springend hert met gewei. Links: Geruit en over alles heen een leeuw. Helmteken: twee klaverbladen, waartussen een boom.
N.B. Hierbij: GDW, nr. 4129D. Blootgelegd 1975. Mededelingen.
GDW, blz. 746, nr. [4124F].

[4124G]ANNO 1646, DEN ERSTEN FEB ... RIUS OP ... VON ... T ... CHT ... I, MI... [M]OEDER ANNA CNO[L]S GESTORVEN ENDE DEN ELFTEN FEBRUARIUS IN ONSE WESTERWITWERDER KERCK BEGRAVEN ENDE VORVERWACHT EEN VROLICKE OPSTANDINGE DOOR CHRISTUM.
Wapens: Rechts: Geruit en over alles heen een omgewende leeuw. Links: Op een terras een uit een bos van [drie?] bomen komend springend hert met gewei.
N.B. Hierbij: GDW, nr. 4129EA. Blootgelegd 1975. OMJ. Misschien Anna Rienders, vrouw of weduwe van Lippe Cnol, overleden voor 1646. Zie: OGS, blz. 20.
GDW, blz. 746, nr. [4124G].

[4124H]ANNO 1646, DEN 22 DECEMBER, IS DE EERB. PETER REWYNCKX IN DEN HEERE GERUIST.
Wapens: Rechts: Gedeeld: I een halve adelaar; Il doorsneden: a. drie vissen rechtop, naast elkaar; b. huismerk nr. 939, vergezeld van drie klaverbladen. Links: Gedeeld: I een halve adelaar; II drie klaverbladen. Helmteken: een vlucht, waartussen een vis rechtop.
N.B. Hierbij: GDW, nrs. 4129B, 4129F. Blootgelegd 1975. Mededelingen en foto.
GDW, blz. 746, nr. [4124H].

[4125]GERHARDUS GANSEFOORTIUS, DUM VIVERET PASTOER WESTERWITWERT[IUS], OBIIT 3 IUNII 1653.
Wapen: Gedeeld: I een schuinrechts omhoog vliegende gans; 1I drie rozen met gebladerde stengels, 2 en 1.
GDW, blz. 746, nr. [4125].

[4125A]ANNO 1650, DEN 24 DACH SEPTEMBER, IS DE ERB. NANNINCK DOENS IN DEN HEREN GERUSTET.
Medaillon: Huismerk nr. 940.
GDW, blz. 746, nr. [4125A].

[4125B]Huismerk nr. 940.
N.B. Zie: GDW, nr. 4124E.
GDW, blz. 746, nr. [4125B].

[4126]ANNO 1662, DEN 2 JUN1I, IS DEN EERBAREN MARTEN GROOS, BORGER VAN ELBING IN PRUYSSEN, IN DEN HEERE ONTSLAPEN, VERWACHTENDE EEN SALIGE OPSTANDINGHE DOOR CHRISTUM.
Huismerk nr. 557.
GDW, blz. 746, nr. [4126].

[4126A]OP HUIDEN DEN 31 DECEMBER ANNO 1668 IS DIE DEUCHTSAME AELTIEN JULLES, GEWESEN DIE HUISSFROU VAN SALYGE PIETER REEWENS TOT WESTERWYTWERT OP SYBYGAHEERDT, SEER CHRISTENTLYCKEN IN DEN HEEREN ONTSLAPEN, VERWACHTENDE EEN SALJCHE OPEERSTANDINGHE IN CHRISTO.
Wapens: Rechts: Gedeeld: I een halve adelaar; II een dwarsbalk, vergezeld van drie klaverbladen. Links: Huismerk nr. 146, vergezeld van drie klaverbladen, aan elke zijde en van onderen een. Helmteken: een uitkomende adelaar.
N.B. Blootgelegd 1975. Mededelingen en foto.747
GDW, blz. 746, nr. [4126A].

[4127]ANNO 1669, DEN 29 MAIUS, IS DEN EERB. ZACHARIAS PESMAN, SCHOLMEESTER TOT WESTERWYTWERT, SEER CHRISTLLYCK IN DEN HEERE GERUST.
N.B. Niet meer aanwezig. Vermeld: GSL, blz. 415.
GDW, blz. 747, nr. [4127].

[4128]AO 1671, DEN 19 DECEMBER, IS IN CHRISTO ONTSLAPEN HELENA G ROSSIUS.
N.B. Niet meer aanwezig. Vermeld: GSL, blz. 514.
GDW, blz. 747, nr. [4128].

[4128A]ANNO 1676, DEN 20 DECEMB, IS DE EERB. CLAES CNOL, ARFGESETEN TOT WESTERWYTWERT, IN DEN HEERE ONTSLAPEN, VERWACHTENDE EEN SALIGE OPSTANDINGE IN CHRISTO JESU.
N.B. Zie: GDW, nr. 4124B.
GDW, blz. 747, nr. [4128A].

[4129]ANNO 1677, DEN ... OBIIT JOHANNES GROOSSIUS, ELBINGIUS, PASTOR IN WESTERWYTWERT.
Wapen: Een keper, vergezeld van boven van twee sterren en beneden van een staande vogel met een vis in de snavel. Helmteken: een ster.
N.B. Overleden 8 juni 1677. Zie: NGP, blz. 76.
GDW, blz. 747, nr. [4129].

[4129A]ANNO 1695, DEN 29 MAY, IS DE E.B. EBEL WRITZERS, EEGENARFDE EN MEDE ZILREGTER EN OLDERLINCK TOT WESTERWITWERT IN DEN HEEREN GERUST, VERWACHTENDE EEN SAELIGE OPSTANDINGE IN CHRISTUM.
Wapen: Drie sterren.
N.B. Blootgelegd 1975. Mededelingen en foto.
GDW, blz. 747, nr. [4129A].

[4129AA]ANNO 1697, DEN 16 MAIUS, IS JAN DERCKS IN DEN HEERE GERUST.
Medaillon: Huismerk nr. 951, vergezeld van de letters J.D.
N.B. OMJ.
GDW, blz. 747, nr. [4129AA].

[4129B]ANNO 1697, DEN 19 JUNIUS, IS HELYE PETERS IN DEN HEERE GERUIST EN LEYT HIER MET ONDER DESE STEEN BEGRAVEN EN VERWACHTENDE EEN SALIGE OPSTANDING IN CHRISTUM JESUM.
N.B. Zie: GDW, nr. 4124H.
GDW, blz. 747, nr. [4129B].

[4129C]ANNO 1705, DEN 14 APRIL, IS DE EERBARE KNELLIS ROTTEMERS IN DEN HEEREN GERUST, VERWACHTENDIE EEN SALIGE OPSTANDINGE DOOR JESUM CHRISTUM.
HET LAM HEEFT HY GESTADIG VOLGHT MET WACKRE SCHREDEN / DIES WERD SYN ZIEL VERSAAD MET JESU SOETIGHEDEN.
N.B. Zie: GDW, nr. 4124A.
GDW, blz. 747, nr. [4129C].

[4129D]ANNO 1709, DEN 17 MAIUS, IS DE DEUCHTSAME JANTIEN JANS ABBERINGH, DE HUISVROUWE VAN DERCK JANS, IN DEN HEERE GERUST.
N.B. Zie: GDW, nr. 4124F.
GDW, blz. 747, nr. [4129D].

[4129E]ANNO 1716, DEN 28 APRIL, IS DE EERBARE DERCK JANS IN DEN HEERE GERUST, VERWACHTENDE EEN SALIGE OPERSTANDINGE DOOR JESUM CHRISTUM.
N.B. Zie: GDW, nr. 4124B.748
GDW, blz. 747, nr. [4129E].

[4129EA]ANNO 1725, DEN 29 AUGUSTI, IS DE DEUGTSAME GRIETIEN DERCKS, DE HUISVROUWE VAN DIE EERSAME EVERT REINDERS, IN DEN HEERE ONTSLAPEN.
N.B. OMJ. Zie: GDW, nr. 2124G.
GDW, blz. 748, nr. [4129EA].

[4129F]ANNO 1658, DEN 24 JUNIUS, IS GEBOREN EN ANNO 1730, DEN 24 JUNIUS IS WEDEROM ZEER CHRISTELYCK IN DEN HEERE ONTSLAPEN DE DEUGSAME AALTJEN WILLEMS, WEDUWE VAN ZALIGE CORNELIS REDMERS, IN LEVENDE WOONAGTIG TOT WESTERWYTWERT EN LEYT ALHYR BEGRAVEN, VERWAGTENDE EEN SALIGE VERRYSENISSE DOOR ONSEN HEERE JESUM CHRISTUM.
N.B. Zie: GDW, nr. 4124H.
GDW, blz. 748, nr. [4129F].

[4130]ANNO 1747, DEN 2 APRIL, IS DE EERBARE GEERTRUIDA DE JAGERS, OUDT ZYNDE 18 JAAR EN 6 MAANDEN, 7 DAGEN OVERLEDEN.
EEN STEEN BEDEKT MYN STOF / EEN GRONDSTEEN IS MYN LOF.
GDW, blz. 748, nr. [4130].

[4130A]ANNO 1751, DEN 10 MEERT, IS DIE EERSAME EVERT REINDERS SEER CHRISTIELYCK IN DEN HEERE GERUST, EN VERWAGHTENDE EEN VROLICKE OP ... JESUM CHRISTUM.
Medaillon: Een aanziende mensenschedel zonder onderkaak, vergezeld van onderen van twee doodsbeenderen schuinkruislings en daar onder van drie klaverbladen naast elkaar.
N.B. Blootgelegd 1975. Mededelingen en foto.
GDW, blz. 748, nr. [4130A].

[4131]ANNO 1769, DEN 15 OCTOBER, IS DE EERBARE GEESJEN REINDERS, DE HUISVROUW VAN ... JENTZEMA ... TE WESTERWYTWERT OP PALEN. IN DEN OUDERDOM VAN 34 JAREN, 2 MAANDEN EN 5 DAGEN OVERLEDEN, VERWAGTENDE EEN ZALIGE OPSTANDINGE ALLEEN DOOR JESUM CHRISTUM.
Wapen: Huismerk nr. 77.
O MENSCH, BEDENKT HET ALS GY ZYT GEZONT / EN BOUWT HET FONDAMENT OP EENEN VASTEN GRONT.
N.B. Vrijwel onherkenbaar. Vermeld: GSL, blz. 415, doch jaartal en leeftijd onjuist. Vergelijk: HVH. Gedoopt Westerwijtwerd 14 augustus 1735 Geesie, dochter van Reinder Jacobs en Elske. Ondertrouwd aldaar 8 maart 1756 Coene Reinders Jensema, van Appingedam, en Gesyn Reinders, van de Palen. Gedoopt aldaar 1 oktober 1769 hun dochter Geertruid. Zie: DTB, nrs. 530, 531.
GDW, blz. 748, nr. [4131].

[4131A]ANNO 1773, DEN 13 DECEMBER, IS DE E. WILLEM KORNELYS. IN LEVEN WOONAGTIG TOT WESTERWYTWERT OP SYBINGAHEERT. INT 81 JAAR ZYNES OUDERDOMS OVERLEEDEN.
N.B. Zie: GDW, nr. 4124A.
GDW, blz. 748, nr. [4131A].

[4132]ANNO 1776, DEN 9 NOVEMBRIS, IS DE EERZAME JAN REDDEMERS. IN LEVEN WOONAGTIG TOT WESTERWYTWERT, IN 'T 44 JAAR ZINES OUDERDOMS ZEER CHRISTELYK IN DEN HEERE ONTSLAAPEN, VERWAGTENDE EEN ZALIGE VERRISENISSE TEN EUWIGEN LEEVEN DOOR JESUM CHRISTUM.
Wapen: Huismerk nr. 558, vergezeld van vier klaverbladen, 1 en 2 en 1.
GIE, DIE U ZIELE WILT BEREIDEN / OM WELGEMOET VAN HIER TE SCHEIDEN/ KOOMT, HOORT DOG, HOE MEN TROOST VERWERFT / DOODT UWE ZONDEN, EER JE STERFT.
N.B. Bij boerderij Westerwijtwerd 10.749
GDW, blz. 748, nr. [4132].

[4133]ANNO 1777, DEN 4 JANUARY, IS TOT WESTERWYTWERT OVERLEDEN D.E. WILLEM JANS, IN 'T 28STE JAAR OUT, ZOON VAN JAN WILLEMS EN PIETERKE PETERS, IN LEVEN WOONAGTIG TOT MIDDELSTUM, VERWAGTENDE EEN ZALIGE VERRYZENISSE DOOR JESUM CHRISTUM.
DE DOOD, DE HEEFT MY NIET GESPAARD / HY HEEFT OP ONS ZYN KRAGT VERGAART / MAAR ZAL VERHEUGD ZYN BV DEN HEER / TOTDAT IK ZAL VERRYZEN WEER.
N.B. Niet meer aanwezig. Vermeld: GSL, blz. 415.
GDW, blz. 749, nr. [4133].

[4134]TER GEDAGTENISSE VAN DE EERBARE YKTJEN HARMS, WEDUWE VAN WYLEN DE EERSAME JAN JACOBS, IN LEEVEN WOONAGTIG TE WESTERWYTWERT OP DE PAALEN, OVERLEEDEN DEN 14 APRIL 1777 IN HET 78STE JAAR HAARS OUDERDOMS EN HOOPE VAN EEN ZALIGE OPSTANDINGE UIT GENADE ALLEEN DOOR JESUM CHRISTUM.
Wapen: Gedeeld: I huismerk nr. 559; II doorsneden: a. drie klaverbladen; b. een hart.
DOOR OUDERDOM EN AFGEMAD / BEN IK GEGAAN AL 'T VLEESCHES PAD / EN LEG ALHIER BENEEDEN / DRIE MANS, ELF KINDER AN MYN ZY / MAAR HOOP MET HAAR HIER NU GANSCH BLY / OPSTAAN TEN EEUWIGEN LEEVEN / EN LIEDT IK NU TOT MYNEN TROOST / IK SAG ER AGT VAN HAAREN KROOST / TOT BLYDSCHAP HIER IN 'T LEEVEN.
GDW, blz. 749, nr. [4134].

[4135]MARTJE HOMMES, GEBOREN DEN 23STE FEBRUARI 1761, OVERLEEDEN DEN 5 MAART 1803, ZYNDE IN LEVEN HUISVROUW VAN PIETER G. ZIELMA.
OP AARDE VINDT DE MENSCH ZYN MOEITE EN ZORGEN / BV DRUK EN OVERVLOED, VEEL KOMMER EN VERDRIET / GELUKKIG, DIE ZYN ZIEL IN JEZUS VINDT GEBORGEN / EN ZULKS GEDENKT, WANNEER DE DOOD ZICH AANMELDT NIET / ONS ZIELMA'S EGD LEEFD SLECHTS DRIE EN VEERTIG JAREN / HAAR STOF RUST HIER, HAAR ZIEL ZY ONDER HEMELSCHAREN / TREURT, GA EN KROOST, BEWEENT HAAR TREFFEND VAN U SCHEIDEN / MAAR GEEFT NAAR JEZUS LEER IN TYDS GETROUW BEVEL / ZO OVER HART ALS HUIS, DAN ZAL ZY U DAAR BEIDEN / WAAR GY EENS JUICHEN MOOGT: NU IS 'T ONS ZAMEN WEL.
N.B. Pieter Geerts elders niet met naam Zielma. Zie: RAG, Rechterlijke archieven, inv. nr. XXXIIc, blz. 131 verso. Ook: DTB, nr. 531, huwelijk 24 juni 1781.
GDW, blz. 749, nr. [4135].

[4136]TER GEDAGTENIS VAN D.E. EVERT JANS, EGTGENOOT VAN FREEKE HARMS TOT WESTERWYTWERD, GEBOREN OP MAANDAG DEN 18 FEBR. 1765 EN OVERLEDEN OP MAANDAG DEN 18 MAART 1807.
Wapen: Gedeeld: I een halve adelaar; II drie klaverbladen onder elkaar.
ZYN LOOPBAAN WAS VERSTREKEN / OUD TWEE EN VEERTIG JAAR / EN OOK NOG DERTYN WEKEN / TOEN SCHELDE HY VAN HAAR / EEN WEDUWE MET VIER KINDEREN / NA LIET HY BV ZYN DOOD / DE DOOD DEED 'T LEVEN HINDEREN / VAN DEN JONG ECHTGENOOT.
N.B. Niet meer aanwezig. Vermeld: GSL, blz. 416.
GDW, blz. 749, nr. [4136].






Contact


Bron: A. Pathuis, Groninger gedenkwaardigheden. Teksten, wapens en huismerken van 1298-1814
(Assen/Amsterdam 1977), met aanvullingen en correcties door R.H. Alma.
Met dank aan Elibert Datema voor het scannen en ocr'en.
Aanvullingen en correcties graag naar mailredmeralmanl.



Laatst bijgewerkt 6 december 2012
Naar begin van de pagina